برای درمان کودکان کم توان ذهنی انواع روش ها ازجمله دارودرمانی و توانبخشی وجود دارد. در توانبخشی معمولا از خدمات گفتاردرمانی ، کاردرمانی جسمی، ذهنی، حسی و خدمات بازی درمانی استفاده می شود. در این مقاله درباره خدمات بازی درمانی کودکان کم توان ذهنی صحبت می کنیم. والدین کودکان کم توان ذهنی برای تربیت فرزندان دلبندنشان دغدغه های بسیاری دارند. یکی از این دغدغه ها مشکلات رفتاری بچه و نحوه آموزش مهارت های مختلف زندگی، اجتماعی است.
والدین کودکان کم توان ذهنی از مشاور سایت خانواده کم توان ذهنی معمولا سوالات زیر را می پرسند:
اگر سوالات بالا برای شما مطرح است پیشنهاد می کنم تا انتهای مقاله همراه ما باشید. در این مقاله شما با علائم کودکان کم توان ذهنی و نحوه بازی درمانی و آموزش کودکان کم توان ذهنی آشنا می شوید. وسایل کمک بازی درمانی کودکان کم توان ذهنی در منزل نیز معرفی خواهد شد.
کودکان کم توان ذهنی به دلایل مختلف دارای مشکلات ذهنی هستند از جمله:
شرایط ژنتیکی
این موارد شامل مواردی مانند سندرم داون و سندرم X شکننده است.
مشکلات دوران بارداری
مواردی که میتوانند در رشد مغز جنین اختلال ایجاد کنند عبارتند از: مصرف الکل یا مواد مخدر، سوءتغذیه، برخی عفونت ها یا پره اکلامپسی.
مشکلات حین زایمان
اگر نوزاد در هنگام زایمان از اکسیژن محروم شود یا بسیار نارس به دنیا بیاید، ممکن است ناتوانی ذهنی ایجاد شود.
بیماری یا جراحت
عفونتهایی مانند مننژیت،سیاه سرفه یا سرخک میتوانند منجر به ناتوانی ذهنی شوند. آسیب شدید به سر، نزدیک به غرق شدن، سوء تغذیه شدید، عفونت در مغز، قرار گرفتن در معرض مواد سمی مانند سرب و بی توجهی شدید یا سوء استفاده نیز می تواند باعث آن شود.
برخی از علل ناتوانی ذهنی قابل پیشگیری هستند. شایعترین آنها سندرم الکل جنینی است. زنان باردار نباید الکل مصرف کنند. دریافت مراقبتهای مناسب دوران بارداری، مصرف ویتامینهای دوران بارداری و واکسینه شدن در برابر برخی بیماریهای عفونی نیز میتواند خطر تولد یک کودک کم توان ذهنی را کاهش دهد. البته در خانوادههایی که سابقه اختلالات ژنتیکی دارند، ممکن است آزمایش ژنتیک قبل از بارداری توصیه شود.
آزمایشهای خاصی مانند سونوگرافی و آمنیوسنتز نیز میتواند در دوران بارداری برای بررسی مشکلات مرتبط با ناتوانی ذهنی انجام شود. اگرچه این آزمایشات ممکن است مشکلات قبل از تولد را شناسایی کنند، اما نمیتوانند آنها را اصلاح کنند.
پزشکان به دلایل مختلف به ناتوانی ذهنی مشکوک شوند. اگر نوزاد دارای ناهنجاریهای فیزیکی باشد که نشان دهنده یک اختلال ژنتیکی یا متابولیک باشد، ممکن است آزمایشهای مختلفی برای تایید تشخیص انجام شود. اینها شامل آزمایش خون، آزمایش ادرار، آزمایش تصویربرداری برای بررسی مشکلات ساختاری در مغز، یا نوار مغزی (EEG) برای جستجوی شواهد تشنج است.
در کودکان مبتلا به تاخیر در رشد، پزشک آزمایشاتی را برای رد سایر مشکلات از جمله مشکلات شنوایی و برخی اختلالات عصبی انجام میدهد. اگر دلیل دیگری برای تأخیر یافت نشد، کودک برای آزمایش رسمی ارجاع داده می شود.
بی تردید بنابر اصل تفاوتهای فردی همواره افرادی با اختلاف قابل ملاحظه ای از لحاظ جسمی و ذهنی نسبت به افراد سالم وجود دارند. یکی از اقشار آسیب پذیر جامعه افراد ناتوانی هستند که به دلیل ضعف جسمی و ذهنی خاص، نیاز به مراقبتهای ویژهای دارند. آموزش کودکان کم توان ذهنی روش های مختلف دارد.
افراد کم توان ذهنی به دو دسته آموزش پذیر و تربیت پذیر تقسیم میشوند. کودکان آموزش پذیر در مقایسه با همسالان عادی خود یکسان عمل نمیکنند اما میتوانند برخی مهارتهای تحصیلی را بیاموزند.
اگر علائمی که در بالا به آن اشاره شد در کودک شما شدید باشد ظرف دو سال اول زندگی کودک مشخص میشود. اما اگر خفیف باشد ممکن است تا سن دبستان قابل تشخیص نباشد البته با درمان به موقع کاردرمانی، گفتاردرمانی و روانشناسی میتوان این مشکلات را تا حدی بهبود بخشید. اگر تا اینجای مقاله همراه ما شده باشید.متوجه شده اید که چه عواملی باعث میشود تا یک کودک کم توان ذهنی متولد شود. اما سوال اینجا است که بازی درمانی چگونه میتواند روی درمان این کودکان تاثیر بگذارد.
هدف از بازی درمانی کودکان ایجاد یک محیط صمیمانه و راحت است تا کودک بتواند در هنگام درمان از تواناییهای خود در حل مشکلات بهره گیرد.در جلسات بازی درمانی به فرزند شما کمک میشود تا در تعاملات اجتماعی و مسائل رفتاری، درست عمل کند مثلا:
در کاردرمانی، مداخلات بازی درمانی به صورت انفرادی و گروهی انجام میشود. کودکانی که از مداخلات کاردرمانی گروهی( بازی درمانی گروهی) استفاده میکنند ممکن است یک یا چندین مورد از اشکالات زیر را داشته باشند:
در گروه اشکالات کودکان نمایان میشود و سپس درمانگر با تکنیکهای ویژه، رفته رفته اشکالات را طی جلسات گروهی و با مشارکت کامل کودک، حل و فصل مینماید.
بازی درمانگران و خانوادهها حین بازی با کودکان کم توان ذهنی میتواند به خیلی از ویژگیها و مشکلات از جمله مشکلات حسی و مسائل رشدی بچهها پی ببرند و برای بچه ها بازیهای مختلفی در موقعیت های مختلف با ابزارهای مختلف را طراحی کنند.
کودکان کم توان ذهنی، زندگی بی تحرکی دارند و از طرفی گرایشی زیادی به گوشه گیری دارند. اگر شرایط به همین منوال بگذرد مشکلات جسمی و روحی کودک بیشتر خواهد شد. اما خانواده ها و بازی درمانگران میتوانند با طراحی بازی هدفمند مهارتها و مفاهیم مختلف را به کودکان کم توان ذهنی آموزش بدهند.
بازی برای کودکان کم توان ذهنی به عنوان وسیله ای جهت آشکار کردن فرآیند شخصیت است. از طریق بازی کودکان کم توان ذهنی یاد میگیرند و این تغییرات و دگرگونیهای گوناگون را از طریق کشف، دستکاری و استفاده از اشیاء و لوازم، جانوران به عنوان فرصتهایی جهت خلق زندگی شخصی خود به طور مکرر تمرین میکنند. در ضمن بازی درمانگر و خانواده میتوانند حین بازی مشکلات بچهها را تشخیص دهند و به موقع درمان بچهها را پیگیری کنند. علائمی که در پایین ذکرشده همگی با هم دیده نمیشند، چند علامت هم برای تشخیص کافیه!!!
بازی مهمترین فعالیتهای کودکان محسوب میشود. کودکان از طریق بازی مهارتهای حسی، حرکتی، اجتماعی و رفتاری را میآموزند. به جرات میتوان گفت: که کودک هر آنچه را که برای زندگی لازم دارد را در ابتدا از طریق بازی به دست میآورد. امروزه و در حال حاضر، محققان دریافتهاند که بهترین و موثرترین راه برای درمان اختلالات در کودکان، بازی درمانی است. و همین موضوع باعث شده تا بازی درمانگران از انواع بازی برای درمان اختلالات کودکان استفاده کنند. مثل:
این بازیها برای درمان مشکلات حرکتی و همچنین درمان تنبلی و تخلیه انرژی کودک بسیار موثر است
.
در این نوع بازیها از کودک خواسته میشود که نقش پدر با مادر خود را بپذیرد و آن را بازی کند. از این طریق میتوان به احساسات کودک نسبت به پدر و مادر خود پی ببریم.
این نوع بازیها به تقویت تخیل و ابتکار کودک بسیار کمک میکند به عنوان مثال از کودک خواسته میشود با یک تکه چوب اسب سواری کند یا تصور کند که در ماشین نشسته است و به سوی جنگلی زیبا میرود.
بازی های موبایلی مانند بازی موبایلی بشنو و بگو قهرمان کوچولو جز بازی های گفتاری درمانی و کاردرمانی موبایلی می باشد. فضای شاد و جذاب بازی بشنو و بگو قهرمان کوچولو باعث افزایش انگیزه و اشتیاق کودکان به یادگیری مهارت های کلامی و اجتماعی و زندگی در جهت تسریع درمان می شود. تولیدکنندگان این بازی مطالعات فراوانی برای تولید این بازی موبایلی انجام داده اند تا محصولی بی نقص برای تقویت مهارت گفتاری کودکان طراحی کنند. دانلود بازی های موبایلی از جمله بازی بشنو و بگو قهرمان کوچولو از بازار برای کودکان دارای اختلال گفتاری و ذهنی فواید بسیاری دارد از جمله:
از جمله فواید بازی درمانی برای کودکان کم توان ذهنی یا کودکان اوتیسم شناخت اختلالات حس لامسه آن ها است. این کودکان با استفاده از بازی به یکی از حواس پنجگانه خود پی میبرد. علائم کم حسی مشکلات حس لامسه عبارت است از:
یکی دیگر از فایدهای بازی درمانی یا کاردرمانی کودکان کم توان ذهنی، تشخیص حس شنوایی آنها است. شما پدر و مادرها میتوانید با به کار بردن تکنیک های بازی درمانی نسبت به علائم حس لامسه و حس کم شنوایی یا ناشنوایی کودکان آگاهی پیدا کنید.
اختلال در حس شنیداری اغلب نشان دهنده اختلال پردازش شنیداری یا APD است که علائم آن شامل:
خیلی وقتها علت تاخیر تکلم یا مشکلات گفتار کودک همین حس شنیداری هست. پس اگر دغدغه حرف زدن کودک خود را دارید و این علائم را در او میبینید حتما با یک گفتار درمانگر مشورت کنید.
اگر تا اینجا مقاله آمده باشید و محتوا را با دقت خوانده باشید. حتما به این موضوع پی بردید که چقدر بازی درمانی برای کودکان کم توان ذهنی میتواند موثر باشد.
مشکلات حسی در بینایی منجر به اختلالات ادراک دیداری میشود از جمله:
کاردرمانگر (بازی درمانگر) زمانی که کودک را ارزیابی میکند و مشکل حسی او را تشخیص میدهد متناسب با مشکل او بازیهای هدفمندی را طراحی میکند.
تا کودک توانایی لازم را برای کسب انواع مهارتها بدست آورد. بازیهای حسی شامل بازیهای هستند که حواس مختلف از جمله مثل حواس لامسه، حس عمقی ووستیبولار، دیداری، شنیداری و بویایی و حتی چشایی را درگیر میکند.
بازیهای حسی یک روش جدی و ارزشمند برای درگیر کردن کودکان در فعالیتهاست. که مهارتهای اکتشافی، خلاقیت و استقلال کودکان را تقویت میکند. والدین باید موقعیتهای را فراهم کنند که کودک درگیر بازیهای حسی شود..مثلا بچهها رو به پارک و حیاط ببرند، نقاشی با دست بکشند و کاردستی بسازند. والدین با تکنیک ها و روشهای بازی درمانی برای کودکان خجالتی می توانند میزان خجالتی و کم رویی را در فرزندان خود کم کنند.
این بازی باعث تحریک حس لامسه کودک میشود و تجربههای قبلی او را یادآوری میکند. بیشتر کودکان از انجام این بازی لذت فراوانی میبرند. بازی به این شکل است که کودک باید اشیایی را که درون کیسه قرار دارند لمس کند و نام آنها را بگوید. این بازی همچنین موجب آموختن کلمات جدید به کودک میشود. شما میتوانید از کودک بپرسید که چگونه آن شیء را درست حدس زده است.
مواد مورد نیاز
روش
دلیل این امر این است که آنها خودباوری و اعتماد به نفس پایین دارند. نسبت به خود احساس منفی دارند که باید تلاش نمود تا اعتماد به نفس این کودکان تقویت شود. برای اینکار اقدامات زیر را انجام داد:
خدمات توانبخشی از جمله بازی درمانی کودکان کم توان ذهنی منجر به سازگاری بهتر و خودکفایی و کسب استقلال و افزایش اعتماد به نفس میشود. کودکان کم توان ذهنی میتوانند بسیاری از مهارتهای شخصی را از جمله بهداشت فردی، توانایی لباس پوشیدن، غذا خوردن، انجام کارهای مفید در حد توانشان را کسب کنند. در اجتماع رفتارهای درست و صحیح از خود بروز دهند و بتوانند کنار سایر افراد زندگی خوبی را تجربه کنند.
با استفاده از بازی های کودکانه می توان بسیاری از مهارت های اجتماعی و زندگی از جمله کنترل لجبازی، اضطراب را به آنان آموخت. از بازی های مناسب می توان برای درمان اختلالات مثل اختلال دیکته نویسی، بیش فعالی، خجالتی بودن کودکان استفاده کرد. استفاده از خدمات بازی درمانی محدودیت ندارد همه کودکان از جمله کودکان اوتیسم، فلج مغزی،نابینا، ناشنوا، سندرم دان، کودکان عادی می توان استفاده کرد.
برای استفاده از خدمات بازی درمانی برای کودکان کم توان ذهنی می توانید از یک بازی درمانگر مشورت بگیرید تا کودکی توانمند تربیت کنید. برای آشنایی بیشتر با بازی درمانگران میتوانید از مشاوره سایت خانواده توانمند استفاده کنید.برای دریافت خدمات مشاوره ای با شماره 09054146911 تماس بگیرید.
ما در خانواده توانمند تلاش میکنیم تا کودکان با نیازهای ویژه به همراه خانوادهشان از کلیه خدمات آموزشی، درمانی، مهارتی و محصولات (لوازم توانبخشی، اسباببازی، کتاب و…) متناسب با نیازهای خود بدون محدودیت زمانی و مکانی از خدمات بهرهمند شوند.
4 دیدگاه
من واقعا ازمطالب خوبی که میزارید ممنونم وبخش بازی درمانی برای من خیلی مفید بود
خداروشکر که راضی بودید:)
سلام ممنون از مطالب مفیدتون برای کودک کم توان ذهنی که پرخاشگری دارد در سن ابتدایی چه بازی پبشنهاد می دهید
ایا کتابی در رابطه با بازی های مرتبط با حذف یا کاهش مشکلات رفتاری کودکان کم توان ذهنی سراغ دارید؟
سلام
خواهش میکنم معمولا بچه های کم توان ذهنی پرخاشگری دارند باید از نظر سنی و ویژگی های مختلف فردی و محیطی بررسی بشند تا بتونیم منشا پرخاشگری رو پیدا کنیم و بعد متناسب منشا راهکار ارائه بشه
در صورت نیاز به مشاوره با شمار ه 09054146911 تماس بگیرید