کاردرمانی سکته مغزی
گفتار درمانی کودکان در منزل
15/04/1400
وسایل کاردرمانی جسمی
24/04/1400
بسیاری از افراد در گوگل به دنبال پاسخ سوالات خود درباره کاردرمانی سکته مغزی هستند. معمولا افراد به دنبال پاسخ سوالات زیر هستند:
- کاردرمانی سکته مغزی در خانه امکان پذیر است؟
- ورزش های کاردرمانی سکته مغزی چگونه است؟
- درمان سکته مغزی با کاردرمانی شدنی است؟
- آیا سکته مغزی با کاردرمانی بهتر می شود؟
- در کاردرمانی سکته مغزی از چه وسایل کاردرمانی استفاده می شود؟
- وسایل کمک توانبخشی برای بیماران سکته مغزی در ایران وجود دارد؟
- تمرینات کاردرمانی سکته مغزی را می توان در منزل انجام داد یا باید حتما به کلینیک مراجعه کرد؟
- وسایل کمکی برای راه رفتن برای کمک به افراد سکته مغزی وجود دارد؟
- برای کمک به تعادل افراد سکته مغزی کاردرمانگران از چه وسایل کاردرمانی تعادلی استفاده می کنند؟
کاردرمانی سکته مغزی در کنار سایر راهکارهای توانبخشی همچون فیزیوتراپی و گفتاردرمانی نقش موثری در بهبود وضعیت بیمار و کاهش عوارض پس از سکته مغزی دارد. در این مقاله به فواید کاردرمانی سکته مغزی و اصول آن می پردازیم تا شما بتوانید پاسخ سوالات خود را بیابید.
ماجرای حامد
خواهر حامد با سایت خانواده توانمند تماس گرفت و گفت:حامد برادرم پارسال سکته مغزی کرد!!!
الان 28 سالشه، تازه 5 ماه بود که نامزده کرده بود!!!
به خاطر مسائل مالی خیلی تحت فشار بود. یهو قیمت همه چی بالا رفت!!!
تو بورس ضرر کرد!!!
همه‌ی پس اندازش گذاشت تو بورس که بتونه با سودش هزینه عروسی رو جور کنه که اونم ضرر کرد!!!
فشارها مالی باعث شد روز جمعه یهو بعد از صبحانه خوردن حالش بد بشه!!!
با بابا حامد دکتر بردیم!!!
دکتر بعد از معاینه و دیدن آزمایش ها گفت: حامد سکته مغزی کرده!!!
من و بابا هاج واج بهم نگاه کردیم!!!
بابام نتونست تعادلشو نگه داره از حال رفت!!!
منم گیج گیج بود!!!
وقتی بابام حالش خوب شد،دکتر گفت: آقای ناصری خطر رفع شده حالا باید به فکر حامد باشید!!!
نگرانی، مشکلی رو حل نمیکنه!!!
حامد چند هفته تو بیمارستان بستری شد!!!
بعد از اینکه از بیمارستان مرخص شد!!!
پزشکش بعد از معاینه و ارزیابی حامد گفت: بهتر برای اینکه حامد بتونه توانایی‌هاشو بدست بیاره، با یه کاردرمانگر مشورت کنید!!!
خواهر حامد پرسید: کاردرمانگر خوب می شناسید؟ کاردرمانی فایده اش چیه؟
مشاور سایت خانواده توانمند با حوصله درباره رشته کاردرمانی و تاثیرش کاردرمانی برای افراد سکته مغزی گفت!!!
روزهای اول برای حامد و خانواده اش خیلی سخت بود تا با کاردرمانی و تمریناتش عادت بکنند!!!
حامد روزهای اول مقاومت می کرد، همراه نبود!!!
خانواده فکر می کردند تمرینات الکیه، فایده نداره!!!
خانواده حامد روزهای اول خوش بین نبودن!!!
بعد از مدتی که تاثیر کاردرمانی رو دید یکم خوش اخلاقتر شد!!!
تیم مشاوره خانواده توانمند همرا خانواده حامد بود!!!
روزهای سختی بود ولی خداروشکر خانواده حامد از پسش براومدن!!!
کاردرمانی با یک جلسه یا دو جلسه معجزه نمی کنه!!!
برای رسیدن نیاز به حوصله و خلاقیت است!!!
حامد بعد از چند ماه دریافت اقدامات کاردرمانی و تلاش خانواده اش و خودش الان بهتره!!!
فعلا دست راستش یکم مشکل داره که اونم در تلاشه تقویتش بکنه!!!
حامد تنها یک نمونه بود!!!
اگر شما هم مثل خانواده حامد از کاردرمانی و تاثیرش بی اطلاع هستید پیشنهاد می کنم همراه ما باشید.موضوع این مقاله درباره کاردرمانی سکته مغزی است.
سکته مغزی چیست؟
سکته مغزی یکی از شایع‌ترین بیماری‌های ناتوان کننده نورولوژیک درسنین میانسالی و سالمندی است. این بیماری سومین علت شایع مرگ و میر بعد از سرطان و بیماری‌هایی قلبی عروقی می‌باشد. شیوع آن با بالا رفتن سن افزایش می‌یابد.
سکته مغزی در اثر آسیب دیدگی عروق مغزی رخ می دهد. منجر به بروز اختلال در عملکرد مغز می شود.
سکته مغزی منجر به بروز علائم و نشانه‌هایی می شود نظیر:
- نقص در هوشیاری
- ارتباط
- حافظه
- شناخت
- حس
- حرکت
- فلج
- تحلیل عضلات
- مشکل در کنترل بدنی و سیستم خودکار
سکته مغزی به همراه اختلال حرکتی، اختلالات دیگری را به وجود می‌آورد. این اختلالات می توانند آسیب های شامل موارد زیر باشد:
- حسی
- اختلالات درکی
- آسیب‌های بینایی
- شخصیتی
- تغییرات هوشی
- آسیب‌های گفتاری و زبان( بلع، آفازی)
با پیشرفت علم تکنولوژی مرگ و میز ناشی از سکته مغزی کاهش پیدا کرده است. اما افراد به دلیل ناتوانی‌های ناشی از آن نیاز به خدمات توانبخشی دارند.
افراد متناسب با آسیب های که دارند نیاز به خدمات توانبخشی از قبیل کاردرمانی جسمی، ذهنی، حسی،دست، گفتاردرمانی، آفازی، بلع، فیزیوتراپی، مشاوره و… دارند.
عوارض سکته مغزی
مشکلات سکته مغزی در هر فردی متفاوت است. عوارض سکته‌ی مغزی با توجه به نوع و شدت آن می‌تواند متفاوت باشد. مشکلات رایج سکته مغزی عبارتند از:
ضعف در یک طرف بدن
- عدم مشاهده چیزهایی که در یک طرف بدن قرار دارد، مانند افتادگی بازو یا پا از تخت
خستگی
- افزایش سطح خستگی در مقایسه با سطح انرژی قبل از سکته مغزی
- احساس خستگی مفرط پس از فعالیت‌های کوتاه
کاهش تحرک و تعادل
- افزایش یا کاهش توان عضلات در اندام‌های فوقانی و تحتانی (دست ها و پاها)
مشکل در حافظه
- مشکل در رانندگی یا پیاده‌روی در مسیرهای قبلی
- کاهش تمرکز
- مشکل در به خاطر آوردن کاری که انجام می‌دادید در صورت قطع آن کار
- مشکل در به خاطر آوردن جزئیات مکالمات اخیر
درمان سکته مغزی
درمان سکته مغزی به شیوه دارویی، جراحی و توانبخشی است. شیوه دارویی و جراحی روزهای اول معمولا انجام می شود. شیوه توانبخشی بعد از گذارندن دورهای دارویی و جراحی شروع می شود.
توانبخشی بیماران سکته مغزی
افراد متناسب با نیازهای که دارند خدمات توانبخشی دریافت می کنند. خدمات توانبخشی شامل گفتاردرمانی، کاردرمانی، فیزیوتراپی است.
گفتاردرمانی
سکته مغزی می‌تواند باعث ایجاد اختلال در تکلم (آفازی) شود. در این صورت در صحبت کردن مشکل خواهید داشت و یافتن کلمات مناسب برای شما دشوار خواهد بود. در برخی از موارد ممکن است بیان یک جمله کامل مشکل باشد. به همین دلیل نیاز به مداخلات گفتاردرمانی است.
کاردرمانی
کاردرمانی باعث توانمند شدن افراد برای انجام کارهایشان می شوند. افراد متناسب با نیازشان می توانند از خدمات کاردرمانی دست، پا، ذهنی،حسی و.. استفاده کنند. افراد با استفاده از خدمات کاردرمانی می توانند فعالیت های روزمره و حرفه ای خود را مستقل تر انجام دهند.
افراد پس از سکته مغزی، ممکن است توانایی انجام کارهای روزانه خود را نداشته باشند. افرادممک است توانایی حفظ تعادل، تمرکز، حفظ اطلاعات و حتی دستیابی به یک شی را از دست بدهند. برای توانمند شدن نیاز به تخصص کاردرمانگران جسمی، ذهنی دارند. هدف درمانگر کمک به بیماران برای بهبود حس،شناخت و توانایی‌های حرکتی است که پس از سکته مغزی آسیب دیده اند.
4 مزیت کاردرمانی سکته مغزی
بهبود کیفیت زندگی
مزیت اصلی کاردرمانی برای سکته مغزی بهبود کیفیت زندگی است. کاردرمانگران به بیماران کمک می کنند تا توانایی های حسی و حرکتی خود را در طول دوره نقاهت بعد از سکته مغزی بهبود بخشند. بیماران می‌توانند مهارت‌های ارزشمند از جمله نظافت، استفاده از کامپیوتر و آشپزی را بیاموزند. با کسب و یا تقویت این مهارت‌ها می‌توانند به زندگی عادی خود برگردند.
غلبه برچالش ها
کاردرمانگرها یاد می‌دهند که چگونه با روش جدید حرکت و دامنه حرکت خود سازگار شوند. آنها استراتژی‌های عملی مانند نحوه تقسیم یک فعالیت پیچیده را به قسمت‌های کوچکتر آموزش می‌دهند. او را همراهی می کنند تا بتوانند فعالیت طولانی مدت را به طور متوالی انجام دهد.
بیماران می‌آموزند که چگونه توانایی‌های از دست رفته خود را جبران کنند واز پس چالش های زندگی جدید بربیاند. به عنوان مثال اگر در پوشیدن لباس یا بستن دکمه نمی توانند به خوبی عمل کنند وسایل کمک زندگی معرفی میکنند.
به عنوان مثال، بعضی از بیمارانی که فقط می‌توانند از یک دست استفاده کنند، ممکن است اتصال دهنده‌های قلاب و حلقه را جایگزین دکمه‌های لباس کنند
مناسب سازی محیط زندگی
کاردرمانگران سعی می کنند محیط زندگی افراد را مناسب سازی کنند. به طور مثال که اگر فرد تعادل ندارد به او پیشنهاد می کنند از میله های کمکی در حمام، دستشویی و.. استفاده کنند. با اینکار فرد روحیه خود را می تواند حفظ کند.
زندگی مستقل
کاردرمانی سکته مغزی همچنین به چالش‌های ناشی از سکته مغزی می‌پردازد که می‌تواند شامل چالش‌های جسمی، شناختی و عاطفی باشد. کاردرمانگرها به بیماران کمک میکنند تا فعالیت‌های مورد نیاز خود یا آنهایی که می‌خواهند انجام دهند را شناسایی کرده و سپس راهکارهایی ارائه می‌دهند که به بیماران در بازگشت به بیشتر فعالیت‌های مورد علاقه خود کمک می‌کند.راهکارهایی را برای غلبه بر هر مشکلی به شما بیاموزد.
کاردرمانی سکته مغزی چگونه انجام می شود؟
در ابتدا کاردرمانگر فرد را ارزیابی می کند. در حین ارزیابی نقاط قوت و ضعف او مشخص می شود. کاردرمانگر نحوه انجام فعالیت روزمره، حرکات دست، پا، بینایی، ادراکی، شناختی و.. او را ارزیابی می کند.
کاردرمانگر برای ارائه برنامه درمانی انواع سوالات را از فرد و خانواده او می پرسد تا به شناخت جامعی برسد. ممکن است درمانگر از شما در مورد خلق و خوی شما سوال کند تا ببیند آیا احساس افسردگی می کنید یا اضطراب دارید یا خیر. آنها می‌توانند به شما مشاوره دهند یا شما را به متخصص دیگری ارجاع دهند.
بخش مهمی از کاردرمانی سکته مغزی در این مرحله اولیه درک روتین، سرگرمی‌ها و محیط خانه شما است. در هنگام ارزیابی معمولاً انجام کارهای روزمره شما مانند شستن یا لباس پوشیدن یا تهیه یک نوشیدنی گرم در آشپزخانه مورد بررسی قرار می گیرد.
درمانگر شما همچنین می‌تواند از پرسشنامه‌ها یا بسته‌های ارزیابی برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد توانایی‌های شما استفاده کند و با هم، اهداف خود را از کاردرمانی برای سکته مغزی تعیین خواهید کرد.
انجام تمرینات کاردرمانی
کاردرمانگر برای تحقق اهداف درمانی خود تمرینات را طراحی می کند. تمرینات کاردرمانی معمولا توسط خود کاردرمانگران انجام می شود. کاردرمانگران تمرینات را متناسب با اولویت بندی انجام می دهند.
بخش عمده‌ای از نقش کاردرمانگر شما این است که برای بهبود توانایی انجام فعالیت‌های معمول، با شما کار کند. این فعالیت‌ها گاهی اوقات فعالیت‌های روزمره نامیده می‌شوند و می‌توانند شامل کارهای روزمره مانند لباس پوشیدن، آشپزی و خرید باشند.
درمانگر شما ممکن است از فعالیت‌هایی برای ارزیابی تأثیر سکته مغزی بر روی شما و یافتن نقاط قوت شما استفاده کند و فعالیتی را برای کمک به بهبود شما یا تسهیل انجام امور پیشنهاد دهد. باید به شما فرصت داده شود تا در عادی‌ترین و طبیعی‌ترین شرایط تمرین کنید. به عنوان مثال رفتن به آشپزخانه و تهیه چای و یا آشپزی و لباس پوشیدن به کمک کاردرمانگر.
کاردرمانگران برای انجام برخی از تمرینات کاردرمانی دست،پا، ذهن و… نیاز به تجهیزات دارند. کاردرمانگران می توانند با صلاحدید خود از انواع وسایل توانبخشی،کاردرمانی، وسایل کمکی استفاده کنند.
اصول کاردرمانی سکته مغزی
کاردرمانگران برای طراحی برنامه درمانی برای توانمند سازی افراد معمولا از اصول زیر استفاده می کنند:
انجام تمرینات کششی و تقویتی
از اصول کاردرمانی بیماران سکته مغزی، انجام تمرینات کششی و تقویتی بر روی مفاصل و تاندون عضلات برای حفظ دامنه حرکتی مفاصل و کم کردن سفتی عضلات می‌باشد که با این کار می‌توان میزان معلولیت بیماران را کم و به استقلال آنان کمک کند.
استفاده از سمت مبتلا
از اصول دیگر کاردرمانی در این بیماران این است که افراد سعی کند از دست و پای سمت مبتلای خود استفاده کند، حتی اگر این کار با سختی و دشوار و به صورت ناشیانه انجام شود. برای این کار، می توان مثلاً سمت سالم بیمار را مهار کرد و او را مجبور کرد که از سمت مبتلا استفاده کند.
البته برای شروع این کار باید با استفاده از یکسری تکنیک های کاردرمانی برای سکته مغزی، سمت مبتلا را برای حرکت کردن آماده کرد. انجام این کار باید توسط یک کاردرمانگر صورت پذیرد و بعد از اندکی بهبودی می توان این کار را به خانواده بیمار آموزش داد.
توجه به توانایی و عملکرد افراد
سعی می شود تمرینات کاردرمانی مبتنی بر وضعیت‌های عملکردی و همسو با فعالیت‌های روزمره زندگی بیمار باشد. مثلا اگر هدف ما دادن حالت‌ها و وضعیت‌های مختلف به بیمار می‌باشد باید از سطوح پایین‌تر که نشستن می‌باشد شروع کنیم و بعد سراغ سطوح بالاتر یعنی دو زانو ایستادن برویم.
وضعیت‌های عملکردهای روزمره شرح داده شده در بالا عبارتند از: حفظ تعادل در وضعیت نشسته، دراز کردن دست و گرفتن اشیا، برخاستن از روی صندلی، حفظ تعادل در وضعیت ایستاده و بالاخره راه رفتن. این عملکردهای پایه را باید در مورد هر بیمار ارزیابی کرده و تمرینات عملکردی مناسب را با توجه به وضعیت بیمار، طراحی و اجرا کرد.
در مراحل اولیه ممکن است استفاده از برخی وسایل کمکی(مثلاً واکر) بویژه در مورد راه رفتن ضرورت پیدا کند. اصل مهم در انجام این تمرینات، تکرار زیاد می‌باشد چون با تکرار زیاد مغز می تواند تا حدودی عملکرد منطقه آسیب دیده ناشی از سکته را جبران کند.
نقش خانواده در کاردرمانی سکته مغزی
مطلب دیگر در کاردرمانی سکته مغزی، مشارکت اطرافیان در توانبخشی بیمار است. کاردرمان باید نحوه انجام تمرینات را به اطرافیان بیمار آموزش دهد تا با این کار آنها را در بهبود بیمار و درمان سکته مغزی سهیم کند.
زیرا تمرینات کاردرمانی و توانبخشی زمانی موفق است که با شدت بالا و تکرار زیاد انجام شود و در این صورت است که بهبودی حاصل می شود. بر این اساس، نباید تمرینات کاردرمانی فقط مختص به زمان بستری بودن بیمار در بیمارستان باشد. تمرینات باید در منزل نیز توسط کاردرمان و اطرافیان ادامه یابد.
کاردرمانی سکته مغزی سبب می‌شود استقلال از دست رفته و همچنین عدم توانایی در انجام فعالیت‌های روزمره زندگی در مبتلایان به سکته مغزی ارتقا یابد و بیمار دوباره به اجتماع برگردد و این در صورتی محقق می‌شود که انجام و تکرار زیاد تمرینات تداوم داشته باشد.
سخن آخر…
در این مقاله سعی شد در ابتدا با یک قصه واقعی از مراجعان سایت خانواده توانمند، شما را با کاردرمانی و فواید آن آشنا کنیم. در ادامه مقاله به تعریف سکته مغزی، مشکلات رایج آن و راههای درمان سکته مغزی پرداختیم. به طور مفصل درباره نقش کاردرمانی سکته مغزی در توانمند سازی افراد پرداخته شد. در ضمن به نقش مهم خانواده در مسیر کاردرمانی پرداختیم. مسیر کاردرمانی طولانی است افراد برای رسیدن به نتیجه نیاز به همراهی خانواده شان دارند.
مسیر کاردرمانی سکته مغزی در کلینیک های کاردرمانی ارائه شد تا با آگاهی در این مسیر گام بردارید. در صورت نیاز به مشاوره می توانید با شماره 09054146911 تماس بگیرید.
خدمات سایت خانواده توانمند
ما در خانواده توانمند تلاش می‌کنیم تا کودکان با نیازهای ویژه به همراه خانواده‌شان از کلیه خدمات آموزشی، درمانی، مهارتی و محصولات (لوازم توانبخشی، اسباب‌بازی، کتاب، و…) متناسب با نیازهای خود بدون هرگونه محدودیت زمانی و مکانی از خدمات گفته شده بهره‌مند شوند.
