گفتاردرمانی کودک 2 ساله موضوع این مقاله می باشد. اگر برای شما هم حرف زدن کودکتان مهم است و دغدغه ذهنی شماست لطفا تا  انتها مقاله همراه ما باشید.

محتوای مقاله:

• ماجرای النا
• مراحل رشد کلامی کودک 2 ساله
• نحوه ارزیابی مهارت کلامی کودک 2 ساله
• انواع اختلالات گفتاری کودکان 2 ساله
• پیشنهادات ویژه برای گفتاردرمانی کودکان در منزل

 

 

ماجرای النا

مادر النا با سایت خانواده توانمند تماس گرفت و گفت:

النا دخترم نزدیک های دو سالشه!!!

چند وقت پیش تو دورهمی دوستانم متوجه تفاوت‌های النا با نرگس، دختر دوستم شدم!!1

ولی نمیدونم این تفاوت طبیعیه یا نه!!! 

چند وقته ذهنم درگیره!!!

 چکار کنم تا حرف زدن کودکم شبیه نرگس بشه؟

مشاوره سایت خانواده توانمند با مادر صحبت کرد و گفت:

بچه ها با هم متفاوتند!!!

بهتره بچه تون خودتون ارزیابی کنید!!!

مشاور اطلاعات لازم را برای کمک به مادر ارائه کرد.

این تنها یک نمونه بود

در این مقاله قراره همان اطلاعات را با شما به اشتراک بگذاریم. لطفا همراه ما باشید.

 

مراحل رشدکلامی کودک تا 2ساله

مرحله اول

همه ما می‌دانیم که نوزاد با گریه ورود خویش را به جهان اعلام می‌کند.  این گریه که در واقع اولین بازدم نوزاد است، اولین مرحله از رشد او نیز به حساب می‌آید. گریه‌های اولیه نوزاد صرفا جنبه بازتابی دارد و منحنی ثبت شده این گریه نشان می‌دهد که وی در موقعیت‌های مختلف به گونه‌ی یکسان گریه می‌کند. 

مرحله دوم

با پایان ماه اول در گریه کودک تغییرات محسوسی بوجود می‌آید و اگر مادر دقیق باشد از لحن گریه  فرزند خود به نیاز او پی می‌برد. این مرحله دوم تکلم است که کودک با تولید گریه‌های متفاوت سعی در کنترل محیط و جلب توجه دیگران دارد. در این مرحله هنوز درک کودک از دنیای صداها، درکی کلی و مبهم است. 

 

مرحله سوم

در حدود سه ماهگی کودک متوجه صداهایی که خود، تولید می‌کند؛ می‌شود. و از بازی با صداها لذت می‌برد. این مرحله سوم تکلم است که به مرحله بل بل کردن معروف است. در این مرحله کودک صداهایی را تولید می‌کند که وابسته به زبان خاصی نیست،بلکه صداهای وی، صداهای موجود در تمام زبان‌های دنیا را در برمی گیرد واین نشانگر آن است که کودک به گونه ای ذاتی قادر است هر زبانی را که در معرض آن قرار می‌گیرد بیاموزد.

 تمام کودکان( اعم از شنوا یا ناشنوا) از مرحله بل بل کردن می‌گذرند. اما کودکانی که به اختلال شنوایی یا آسیب‌های مغزی قسمت‌های مرتبط به شنیدن و درک آنها دچار هستند، از مرحله بل بل کردن فراتر نمی‌روند، زیرا صداهای تولید شده توسط خود را نمی‌شنود و بنابراین دست از تولید آنها بر می‌دارند. 

 

مرحله چهارم

کودکان از 3 تا 6 ماهگی به تکرار آنچه خود تولید می‌کنند، می‌پردازد. این مرحله را مرحله تکرار صدا یا مرحله چهارم می‌نامند. 

مرحله پنجم

از 6 تا 9 ماهگی کودک می‌تواند تک هجاهایی مانند: ما، با، دا و  را تولید کند، اما هیچگونه درکی از مفهوم آنچه تولید می‌کنند. ندارد. در اواخر این سن کودک از صدای ساده‌ی که می‌شنود تقلید می‌کند. بدین جهت این مرحله  را تقلید یا مرحله تکلم انعکاسی می‌نامند که مرحله پنجم تکلم است.

 

مرحله ششم

 در حدود یک تا یکسال و نیم کودکان قادرند اولین کلمات را بیان کنند مانند مامان، بابا،آب و.. که حداقل یک و حداکثر هجده کلمه را بیان می‌کنند. از نظر دستوری فراوان‌ترین کلماتی را که کودکان به کار می‌برند در درجه اول اسم، بعد فعل و سپس ضمیر، صفت، قید و حرف است. در حدود یک ونیم تا دو سالگی، اولین عبارات و کلمات مانند بابا رفت، مامان بیا آغاز می‌شود.

 

خودت ببین تکامل گفتار و زبان کودک چگونه است!

یکی از سوالات پرتکرار والدین در مورد بچه‌ها،در رابطه با مناسب بودن روند تکامل گفتار و زبان بچه‌هاست! در این قسمت شما با قانون 123 آشنا می‌شوید.این قانون  به شما کمک می‌کند خودتان روند تکامل گفتاری بچه‌هاتون رو تشخیص دهید. در این قسمت گفتار بچه‌ها از جهت بیانی و درکی بررسی می‌شود.

 

یک سالگی

زبان بیانی: بچه‌ها می‌توانند تک کلمه بگند مثلا توپ و بابا

زبان درکی: بچه‌ها می‌توانند دستورات یک مرحله‌ای رو دنبال کنند. مثلا توپ بگیر.

 

2سالگی

 زبان بیانی: بچه‌ها 2 کلمه با هم می‌گوید مثلا سیب بخور، مامان رفت.

زبان درکی: بچه‌ها دستورات دو مرحله ای رو دنبال می‌کنند. مثل کفشات  رو بگیر و بده به بابا.

 

3 سالگی

زبان بیانی: بچه‌ها 3 تا کلمه یا بیشتر رو باهم میگن مثلا بریم پیش مامان جون

زبان درکی: بچه‌ها دستورات چند مرحله‌ای میگن مثلا برو کفشات رو بردار بذار تو اتاق طبقه بالا.

 

*توجه توجه* 

اگر بچه‌های شما  در هر مرحله توانایی لازم را ندارند حتما حتما با یک آسیب شناس گفتار، زبان و بلع مشورت بگیرید.

گفتاردرمانی کودک 2 ساله

گفتار درمانی یا آسیب‌شناسی گفتار و زبان رشته‌ای ازعلوم توانبخشی است که توسط یک متخصص بالینی(گفتار درمانگر) به بررسی، تشخیص و درمان اختلالات ارتباطی، درکی، اختلالات صوت و مشکلات بلع می‌پردازد. 

گفتاردرمانگران به درمان کودکانی می‌پردازند که در فراگیری زبان مادری یا استفاده صحیح از گفتار دچار مشکل هستند و نیز بزرگسالانی که به دلايلي مانند سكته، توانایی گفتاری خود را از دست داده‌اند. آسیب شناس گفتار و زبان یا گفتاردرمانگر با توجه به آگاهی که از روند رشد و گفتار طیعی دارد بیماران را ابتدا مورد معاینه و ارزیابی قرار می‌دهد و سپس متناسب با نوع اختلال برنامه‌ی درمانی تهیه می‌کند و بر اساس آن روند درمان را پیش می‌برد. در مسیر گفتاردرمانی کودک 2 ساله، والدین نقش مهمی دارند. گفتاردرمانگران برنامه های گفتاردرمانی خانواده محور طراحی می کنند تا مهارت کلامی کودک تقویت شود

گفتاردرمانگران از روش های مختلف گفتاردرمانی کودکان استفاده می کنند. برای انجام بعضی از تکنیک ها از وسایل گفتاردرمانی نیز استفاده می کنند.

اختلالات گفتار کودکان در زبان به چند دسته تقسیم می‌شوند:

• تولید
• روانی
• صوت
• تشدید
•  زبان

 در زیر برخی از اختلالات که بیشتر دیده می‌شوند را به طور مختصر شرح داده می‌شوند.

اختلال در تولید

این اختلال می‌تواند به صورت عملکردی یا به علت آسیب به سیستم عصبی- عضلانی فرد دیده شود. در اختلال تولید عملکردی مثلا کودک 6 ساله به جای «کباب» می‌گوید« تباب». در این گروه از اختلال‌ها یکی از مواردی که باید بررسی شود سرعت تولید هجائی گوناگون است. این کار می‌تواند به صورت دستی و با کرنومتر یا با استفاده از نرم افزارهای مربوطه انجام شود، یا به کمک طیف نگاری اندازه‌گیری شود.

 

اختلال روانی

 معروف‌ترین اختلال در این گروه« لکنت» است، که تقریبا همه با آن آشنایی دارند. یکی از دستگاه‌های مورد استفاده برای درمان ناروانی ناشی از لکنت دستگاه DAF یا دستگاه تاخیر در پسنورد شنیداری است. همچنین می‌توان از برنامه‌های دیگری برای ایجاد آهنگ مناسب یا هماهنگی گفتار و تنفس استفاده کرد.

 

اختلال صوت

اختلال در صوت یا صدا می‌تواند به درجات گوناگونی و با کیفیت‌های مختلفی بروز کند که از گرفتگی موقت صدا در اثر لارنژیت تا قطع صدا به مدت طولانی متفاوت است. 

 گاه کار از این هم بدتر است و پزشک مجبور به برداشتن حنجره‌ی بیمار است و در این حالت بیمار حنجره‌ی ندارد که بتواند صدا تولید کند، اما در گفتار درمانی با استفاده از روش‌های خاص به بیمار آموزش داده می‌شود تا با استفاده از هوای موجود در دهان صدا تولید کند. فرد هوا را به مری هدایت می‌کند و در هنگام برگشت هوا صحبت می‌کند، آن هم بدون این که حنجره داشته باشد.

ابزارها و دستگاه‌ها در بخش صوت تنوع بیشتری دارند. برخی از دستگاه برای اندازه‌گیری فرکانس، شدت، و.. استفاده می‌شوند و برخی برای بررسی وضعیت موج حنجره که نشان دهنده الگوی ارتعاشی تار و آواهاست.

 

اختلال در تشدید

 اختلال در تشدید صدا می‌تواند شامل مواردی مانند شکاف کام باشد که صدا در این حالت به شدت خیشومی ( تو دماغی) است  و در عمل کودکان مبتلا به این اختلال صحبت کارآمد و قابل فهمی ندارند و نیاز به  جراحی و پس از آن گفتار درمانی دارند.گاهی نیز فرد در اثر عادت، خیشومی صحبت می‌کند.

 اندازه‌گیری تشدید صدا به کمک دستگاه‌های گوناگون صورت می‌گیرد، از جمله دستگاه Nasal View که میزان صدای بینی و دهان را اندازه می‌گیرد یا دستگاه SNORS که میزان عبور هوا و صدا را اندازه  می‌گیرد.

 

اختلال زبان

 اختلال زبان می‌تواند به شکل اکتسابی یا از بدو تولد باشد. بیمارانی که دچار ضایعه‌ی عروقی مغزی  در ناحیه گفتاری و زبانی نیمکره‌ی چپ می‌شوند، درک و گفتار خود را به درجات مختلفی از دست می‌دهند.

 این بیماران به نام بیماران زبان پریش یا آفازی شناخته می‌شوند. نمونه ی دیگر از بیماران به اختلال زبان ،کم توانان ذهنی هستند. یک نمونه‌ی دیگر، بیماران آسیب دیده‌ی شنوایی هستند. این بیماران دچار اختلال زبانی هستند زیرا مسیر رشد زبانی در آنها آسیب دیده است.

 از طرفی اختلال تولید، تشدید صوت نیز در آنها دیده می‌شود. برای درمان این بیماران نیز از برخی دستگاه‌ها استفاده می شود. از جمله الکتروپالاتوگراف که تولید صحیح را به آنها آموزش می‌دهد، یا برنامه‌ی آنالیز همزمان که در آن آموزش تولید واکه یا تثبیت فرکانس صدا را آموزش می‌دهند.

در موارد زیر به گفتاردرمانگر مراجعه کنید:

• تاخیر در شروع گفتار در کودکان
• اشکال در تلفظ اصوات گفتاری
• عدم برقراری ارتباط کلامی یا غیرکلامی از سوی کودک 
• اختلال در روانی گفتار (لكنت) 
• کم شنوایی یا ناشنوایی
• اشکال در درک کلام
• اختلال در بلع 
• در صورت تشخیص بروز هر یک از اختلالات فلج مغزی، اوتیسم، اختلال یادگیری
• اختلال در صدا
• اگر گفتار کودک نسبت به سنش، قابل فهم نباشد. والدین باید حدود نیمی از گفتار کودک خود را در ۲ سالگی متوجه شوند

و به صورت کلی هر اختلالی که در دوران کودکی یا بزرگسالی بر درک یا بیان گفتار و يا کیفیت صدا یا عمل بلع تاثیر منفی بگذارد.

در صورت عدم مراجعه به موقع، نه تنها این مشکلات گفتاری رفع نشده بلکه میزان موفقیت روش های درمانی نیز به شدت کاهش می یابد.  کودکان ۸۰ درصد زبان را تا سه سالگی یاد می گیرند. بنابراین این باور غلط را حذف کنیم که اگه حرف نزد تا سه سالگی صبر کن!!

 

12 روش برای گفتاردرمانی کودک2ساله در منزل 

در ادامه به چند روش گفتاردرمانی کودک 2 ساله در منزل اشاره می‌شود تا والدین به کمک آن‌ها بتوانند راحتر آن را مدیریت کنند:

1. کودکتان را به تولید صداها تشویق کنید.مثلا ما، با، د….‌
2. کودکتان را تشویق کنید تا صداهای مختلفی نظیر /با/ و /دا/ تولید کند.
3. با برقراری تماس چشمی، پاسخ دادن با گفتار و تقلید صدا سازی‌های کودک با الگوهای متفاوت تلاش‌های او را تقویت کنید.مثلا با تغییر زیر و بمی صدایتان حالت پرسش را نشان دهید.
4. از خنده‌ها و حالات چهره‌ای کودکتان تقلید کنید.
5. زمانی که پوشک کودکتان را تعویض می‌کنید، به او غذا می‌دهید یا به او لباس می‌پوشانید، با او صحبت کنید.
6. نام رنگ‌ها را بگویید.
7. اعداد را بشمارید.
8. از حرکات معناداری مثل تکان دادن دست برای خداحافظی استفاده کنید.
9. صدای حیوانات را بگویید. مثلا هاپو میگه هاپ هاپ.
10. تلاشش را برای برقراری ارتباط تشویق کنید.
11. به کودکتان بیاموزید از فعالیت‌های شما تقلید کند، دست زدن، بوس فرستادن،و بازی‌های انگشتی مثل لی لی حوضک و دالی موشه.
12. به تک کلماتی که می‌گوید چیزی اضافه کنید.مثلا کودک شما می‌گوید هاپو.شما بگویید هاپو خوابیده.هاپو سیاهه،و…

 

پیشنهاد ویژه برای والدین

برای تقویت مهارت کلامی کودکان در منزل و رفع اختلالات گفتاری کودکان می توانید از بازی موبایلی بشنو و بگو قهرمان کوچولو استفاده کنید. در این بازی از تکنیک های مختلفی گفتاردرمانی استفاده شده است:

تکرار 

تکرار یکی از روش های گفتاردرمانی کودکان است که برای آموزش واژگان و جملات جدید استفاده می شود. مثلا اگر می‌خواهید  کودک مراحل خوابیدن را به خوبی بیاموزد باید به او در موقعیت های مختلف مراحل را به شکل های مختلف و جذاب  توضیح دهید. با کمک بازی موبایلی بشنو و بگو قهرمان کوچولو کودک در زمان و مکان های مختلف می تواند مهارت های خودیاری، زندگی، اجتماعی ببیند و بشنود.

ساده سازی

یکی از چالش های والدین برای انجام تمرینات گفتاردرمانی کودکان نحوه ساده سازی جملات می باشد. در حین صحبت با کودکان باید متناسب با فهم و مهارت ذهنی آنان صحبت کرد. والدین با ساده سازی جملات شان می توانند به کودکان دلنبدشان در درک موقعیت ها  و شناخت روابط کمک به سزایی کنند. بازی موبایلی بشنو و بگو قهرمان کوچولو ابزار مناسب برای والدین و کودکان می باشد. با کمک این بازی کودکان موقعیت های مختلف زندگی را متناسب با شرایط ذهنی و کلامی شان درک می کنند و به مرور مهارت های کلامی و ذهنی شان را تقویت می کنند.

 

اضافه کردن یک کلمه

با کمک بازی موبایلی بشنو و بگو قهرمان کوچولو کودک با مشاهده موقعیت های مختلف مانند دوچرخه سواری، دستشویی رفتن ترغیب به گفتگو می شود. به طور مثال کودک با دیدن تصویر دوچرخه به شکل های مختلف احساساتش را نشان می دهد. در صورت داشتن مهارت کلامی کلمه دوچرخه را تکرار می کند یا به شیوه خود علاقه به دوچرخه را نشان می دهد. والدین با کمک این موقعیت می توانند مهارت کلامی او را تقویت کنند. در این روش، والدین به گفته‌های کودک در بافت طبیعی یک کلمه اضافه می‌کنند این کلمه اضافه شده، می‌بایست مرتبط با موضوع، صحیح و روشن کننده گفته کودک باشد. مثلا برای دوچرخه سواری نیاز به کلاه داریم و…

در بازی موبایلی یشنو و بگو قهرمان کوچولو کودکان با کمک کارت ها می توانند جملات طولانی بسازند.

 

نشان بده

با کمک بازی موبایلی بشنو  و بگو قهرمان کوچولو  می توانید در موقعیت طبیعی با کودک صحبت کنید. در تکنیک نشان بده آن چیزی را که در موردش صحبت می‌کنید در میدان دید کودک قرار دارد. یکی از اشتباهات خانواده این است که سوالات انتزاعی از کودک می‌پرسند مثل: قبل خواب باید چیکار کنیم؟ برای دوچرخه سواری به چی نیاز داریم؟ و…

 

خرابکاری کن

در بازی بشنو و بگو قهرمان کوچولو کودک می تواند خراب کاری کند و سپس با مشورت یا همفکری با والدین و اعضای خانواده متوجه اشتباه خود شود و آن را اصلاح کند. در صورت عدم توجه کودک به اشتباه والدین می توانند با پرسیدن سوالات جذاب به کودک در درک اشتباهش کمک به سزایی کنند. تکنیک خرابکاری کن یکی از تکنیک های جالب گفتاردرمانی کودکان می باشد که باعث تقویت توجه و تمرکز کودک می شود

 

 

کلام آخر

در این مقاله سعی شد مراحل رشد کلامی کودک 2 ساله ارائه شود. نحوه ارزیابی کودک برای شناسایی اختلالات گفتاری ارائه شد. در ادامه مقاله به نقش گفتاردرمانی کودک 2 ساله در مسیر رشد کودک پرداخته شد. 12 روش گفتاردرمانی کودک 2 ساله در منزل برای تقویت مهارت کلامی کودکان ارائه شد.

برای آگاهی بیشتر از مسیر رشد کودکان می توانید مقاله های گفتاردرمانی کودک 4ساله، 5 ساله، 6 ساله، 7 ساله سر بزنید. در ضمن در صورت نیاز به خدمات گفتاردرمانی لهجه،  کودکان اوتیسم، سندرم داون، فلج مغزی، نابینا، ناشنوا، کم توان ذهنی و بزرگسالان مبتلا به سکته مغزی، پارکینسون، اختلال بلع، صوت، آفازی، شکاف کام، لکنت می توانید از متخصصان گفتاردرمانگر سایت خانواده توانمند استفاده کنید. برای دریافت خدمات مشاوره کافی است با شماره 09054146911 تماس بگیرید.

خدمات سایت خانواده توانمند

ما در خانواده توانمند تلاش می‌کنیم تا کودکان با نیازهای ویژه به همراه خانواده‌شان از کلیه خدمات آموزشی، درمانی، مهارتی و محصولات فروشگاهی که شامل (لوازم توانبخشی، اسباب‌بازی، کتاب، و… بوده است.) متناسب با نیازهای خود بدون هرگونه محدودیت  زمانی و مکانی بهره‌مند شوند.