به نظرتون زندگی بدون صدا چه جوریه؟تا حالا توی جاده حس کردید شنوایتون ضعیف شده و صداها برای گوشتون بم و ضعیف هستند؟ در این موقع چه حسی داشتید؟ مطمئنا اولش کمی ترسیدن، با کنار دستیتون صحبت کردین و وقتی متوجه شدین که صداها برای گوش اون هم واضح نیستن، خیالتون راحت شده که مشکل از گوش نیست !!! 

• تو اون لحظه چه قدر خدا رو بابت این نعمت بزرگ شکر کردین؟
• تا به حال دنیای بدون صدا رو تجربه کردید؟
• تصور کنید پدر و مادرتون با هم صحبت می‌کنند ولی شما هیچ صدایی نمی‌شنوید، هیچ صدایی!!! 
• فرض کنید هوا بارونی و شما صدای قطرات بارون رو نمی‌شنوید!!!  باران برای شما یعنی ریزش قطرات بارون روی زمین!!!
• تا به حال شده روی برگ‌های پاییزی راه برید ولی صدای خش خش برگهای پاییز رو نشنوید؟!
• تا به حال شده به گنجشک‌ها نگاه کنید ولی صدای جیک جیک‌شون نشنوید؟
• تا به حال شده کسی بهتون ویس بفرست ولی شما نتونید بشنوید؟
• تا به حال شده صدای خنده عزیزترین کستون رو نشنوید؟

زندگی هر روز من قبل از سمعک، خسته کننده و کسالت بار بود، چون هیچ صدا نمی‌شنیدم، دنیای من بدون صدا بود!!! من هیچ تصوری از صدای آب ، باد، پرنده‌ها و… نداشتم!!! ولی به کمک خیرین توانستم بشنوم، از این همه صدای قشنگ لذت ببرم، خیلی از بچه‌ها تو موقعیت من هستند، اونا مثل من صداها رو نمی شنوند یا کم میشنوند. وقتی صدا رو نشنوی نمیتونی دوستی پیدا کنی یا حرفی بزنی ، تنهای تنهایی!!! ولی با صدا زندگی جور دیگه ایه!!!

تو این مقاله قصد دارم شما را با ناشنوایی و کم شنوایی در کودکان و نوزادان و اهمیت ارزیابی شنوایی و راه‌های برقراری ارتباط با افراد ناشنوا و کم شنوا و نقش خانواده ها در بهبود حال بچه‌های ناشنوا و کم شنوا آشنا کنم. پس تا انتهای مقاله با من همراه باشید.

 تاثیر ناشنوایی و کم شنوایی بر روی زندگی آدم ها

توانایی شنیدن برای کودکان از اهمیت بالایی برخوردار است. بهره‌مندی کامل کودک از نعمت گفتار و زبان، آینده او را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در گذشته به دلیل کم بودن امکانات، کم شنوایی یا ناشنوایی در کودکان و نوزادان، از دید والدین پنهان می‌ماند، و پس از آن با عدم واکنش به صداها و صحبت نکردن کودک تشخیص داده می‌شود.

طی تحقیقات انجام شده تشخیص کم شنوایی هر چه زودتر صورت بگیرد، نتایج بسیار بهتری خواهد داشت. از این رو امروزه انجام غربالگری شنوایی بدو تولد، امری بسیار بسیار ضروری و مهم است. این امر سبب می‌شود که در صورت وجود هر نوع اختلال شنوایی، اقدامات لازم هرچه سریع‌تر انجام شود.

در صورتی که تست شنوایی نوزاد، منفی باشد باید در کمتر از یک ماه، مداخله درمانی برای وی آغاز شود. سن زبان آموزی انسان از بدو تولد آغاز می‌شود، استفاده بهینه از سن طلایی زبان آموزی، در پیشرفت شنیداری نوزادان بسیار با اهمیت است. اصلا تصور نکنید که برای شنیدن نوزادن، زود است.

کم شنوایی در کودکان و نوزادان، منجر به تاخیر کلامی می‌شود و مهارت‌های شنیداری و گفتاری آنها را دچار اختلال جدی می‌کند. اختلالات کلامی و شنیداری، منجر به کاهش ارتباط اجتماعی کودک می‌شود و گاها مهارت‌های فردی وی را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. به همین خاطر باید نسبت به عملکرد حس شنیداری حساس بود و در بازه‌های مختلف زندگی عملکرد حس شنیداری رو ارزیابی کرد این ارزیابی در دوران کودکی  اهمیت به سزایی دارد به همین خاطر در این قسمت با  انواع ارزیابی شنوایی در کودکان آشنا می شوید.

درمان کم شنوایی در کودکان با ارزیابی شنوایی

کودکان از بدو تولد نسبت به صداها واکنش نشان می‌دهند. از یک سنی به بعد سعی می‌کنند اصوات را تقلید کنند. همین تقلید کردن هاست که آنها را به سوی صحبت کردن سوق می‌دهد. اما کودکان ناشنوا  در این زمینه چه می‌کنند؟

ارزیابی شنوایی راه حلی آسان است که از سنین کم، نسبت به سلامت شنوایی فرزند خود اطمینان حاصل نمایید. چرا که مشکلات شنوایی اگر در سنین پایین شناسایی شود، به راحتی قابل درمان خواهد بود. همچنین تشخیص به موقع، روی تکلم تاثیر گذار خواهد بود.

کودک از 6 ماهگی شروع به گوش کردن می کند همین شنیدن و تقلید کردن تا 3 سالگی او ادامه دارد تا زمانی که صحبت کردن را به صورت کامل بیاموزد. اگر ارزیابی در همان ماه های اولیه انجام شود، در صورت بروز مشکل می‌توان درمان را قبل از  آنکه روی تکلم و یادگیری تاثیر بگذارد، آغاز کرد.

بهتر است سنجش شنوایی در همان لحظات اولیه تولد در بیمارستان صورت پذیرد. چرا که این ارزیابی از لحظه تولد امکان پذیر بوده و نتایج با خطای کمی روبه رو است.

تست شنوایی یا ناشنوایی در کودکان

تست‌هایی که از نوزاد برای سنجش شنوایی انجام میشود، به دو دسته تقسیم می‌شود:دسته اول تست‌های هستند که پژواک صدا را به صورت رفت و برگشت در گوش مورد سنجش قرار می‌دهند. دسته دوم تست‌هایی هستند که انتقال صدا را در اعصاب مغز بررسی می‌کند.

تست شنوایی سنجی ادیومتری تون خالص

تست ادیومتری، آزمونی بدون درد و غیر تهاجمی است که توانایی افراد در شنیدن اصوات با شدت‌ها و فرکانس‌های مختلف را اندازه گیری می‌کند. فرکانس‌های آزمون ادیومتری از 8000-250 هرتز را در بر میگیرد. آزمون ادیومتری میزان شنوایی و باقی مانده شنوایی در هر فرکانس را به طور مجزا مشخص می کند. 

ادیومتری راه هوایی تست های شنوایی است

در آزمون ادیومتری، هدفون‌هایی بر روی گوش بیمار قرار داده می شود . به صورت مجزا به هر دو گوش اصواتی فرستاده می‌شود، بیمار بعد از شنیدن صدا باید دکمه پاسخ را فشار دهد. بلندی صدا بر حسب دسی بل  (dB) اندازه گیری می‌شود. محدوده شنوایی نرمال در فرکانس‌های 8000-250 هرتز، 25 دسی بل و کمتر از آن در نظر گرفته می‌شود.

تست شنوایی تمپانومتری

تست شنوایی تمپانومتری مشکلاتی از جمله تجمع مایعات و  موم در کانال گوش، پرده گوش سوراخ شده، آسیب استخوانچه‌های گوش میانی و  یا تومورهای گوش میانی را تشخیص می‌دهد. آزمایش رفلکس آکوستیک اعصاب جمجمه و ساقه مغز را ارزیابی می‌کند. نمودار شنوایی سنجی میزان شنوایی فرکانس‌های مختلف صوت را در هر دو گوش ترسیم می‌کند. 

نحوه گرفتن تست‌های شنوایی سنجی

تست های شنوایی سنجی در یک اتاق صوتی بی صدا انجام می‌شود. هدفون روی سر شما قرار می‌گیرد. از شما خواسته می‌شود که بنشینید و صحبت نکنید. هدفون به دستگاهی متصل می‌شود که لحن و صداهای مختلف صوت را به گوش شما، هر بار یک گوش، منتقل می‌کند. متخصص شنوایی از شما می‌خواهد که وقتی صدایی را می‌شنوید، دست خود را بالا ببرید. به عنوان مثال، اگر با گوش چپ خود صدایی می‌شنوید، دست چپ خود را بلند کنید. اگر صدایی را با گوش راست خود می‌شنوید، دست راست خود را بلند کنید. 

در برخی از امکانات، ممکن است از شما خواسته شود که یک دکمه را فشار دهید یا علامت دیگری را مبنی بر اینکه صدا را تشخیص داده‌اید، تهیه کنید. 

شنوایی شناسی هر لحظه را با کمترین میزان ممکن فرکانس صوت  که شما قادر به شنیدن آن هستید ثبت می‌کند. قبل یا بعد از تست شنوایی عمومی، از دیاپازون‌ها برای انجام تست‌های رینه و وبر استفاده می‌شود که برای تشخیص اختلات هدایتی و حسی عصبی گوش هستند.

والدین  عزیز داشتن مشکل شنوایی یک فاجعه نیست اگر از همان ابتدای کودکی، مشکل تشخیص داده شود، درمان به راحتی آغاز میشود و حتی روی تکلم فرزند تاثیری نخواهد داشت به همین دلیل بهتر است ارزیابی شنوایی را جدی بگیرید.

بعد از ارزیابی نوع کم شنوایی یا ناشنوایی افراد مشخص میشود در این قسمت با عوامل تاثیر گذار در کم شنوایی و ناشنوایی آشنا میشوید.

بهترین زمان برای تست شنوایی سنجی!

هر خانواده می‌تواند نوزاد خود را از بدو تولد تا 3 ماهگی، برای سنجش شنوایی، به مراکز معتبر شنوایی سنجی برده و تست شنوایی را انجام دهد. یک تست شنوایی بدو تولد، به شما  نشان میدهد که آیا مشکلی در شنوایی نوزاد شما وجود دارد یا خیر. با استدلال اینکه  در خانواده هیچ ناشنوایی وجود ندارد، خود را گول نزنید. هر نوزاد نیاز به تست سنجش شنوایی دارد.

مداخله زودهنگام برای نوزادان کم شنوا باید از بدو تولد آغاز شود. چرا که درمان به موقع، مانع از اثر گذاری بر روی  قدرت تکلم کودک میشود. اگر کودک شما از ابتدا کلمات را به درستی بشنود، در آینده مشکلی در تلفظ آنها نخواهد داشت. پس بهتر است هر پدر و مادری، در بدو تولد فرزند خود را، برای تست سنجش شنوایی به یک مرکز  معتبر برده تا آزمایشات انجام شوند.

در صورت تشخیص ادیولوژیست مبنی بر وجود مشکلات شنوایی در نوزاد، روحیه خود را از دست ندهید چرا که  ایران یکی از بهترین مقاصد برای عمل کاشت حلزون است. پس فقط کافیست به نزدیکترین مرکز کاشت حلزون مراجعه کرده و با آنها مشورت کنید.

دلایل کم شنوایی یا ناشنوایی در کودکان و نوزادان

بعضی از کودکان به علت تولد زودتر از موعد ناشنوا متولد می‌شوند بعضی از نا شنوایی‌ها نیز علت‌های ژنتیکی و موروثی دارند. شاید بهترین کار در بدو تولد هر نوزاد،انجام تست های شنوایی است تا از سلامت نوزاد خود اطمینان حاصل کنید.

ناشنوایی ژنتیکی

بعضی از کودکان با پیش زمینه‌های ژنتیکی به صورت کم شنوا و یا شنوا به دنیا می‌آیند در این شرایط عملکرد گوش داخلی و یا عصب شنوایی دچار مشکل بوده و کودک امکان شنیدن اصوات را به صورت استاندارد ندارد.

ناشنوایی ناشی از بیماری‌های دوران بارداری

بعضی از بیماری‌های در زمان بارداری برای مادر اتفاق می‌افتد که عوارض آن می‌تواند شنوایی کودک را دچار اختلال نماید. از جمله این بیماری‌های می‌توان به سرخجه، سیفلیس، توکسوپلاسموز و سایر بیماری‌های متابولیک اشاره کرد. همچنین مصرف الکل و مواد مخدر میتواند این مشکلات را ایجاد نماید.

کاهش شنوایی در زمان تولد

گاهی اتفاقات زمان تولد میتواند باعث ایجاد اختلال در شنوایی نوزاد شود. اتفاقاتی مانند کمبود اکسیژن، خونریزی مغزی و یا زایمان زودرس.

کودکانی که در سن 2تا6 سالگی به سرخک، اوریون، سرخجه، اوتیت و یا التهاب لوزه دچار می‌شوند، احتمال ایجاد اختلال در شنوایی در آنان وجود دارد.گاهی هم بر اثر مننژیت کودکان شنوایی‌شون رو از دست میدن و این ممکنه در هر سنی باشد.

تصور غلط

وقتی درباره ناشنوایی صحبت می‌کنیم، بسیاری از افراد تصور می‌کنند که همه ناشنوایان مانند هم بوده و قادر به شنیدن هیچ صدایی نیستند در حالی که ناشنوایی انواع مختلفی دارد.

گاهی اختلال در شنوایی از گوش بیرونی و یا گوش میانی نشات می‌گیرد. به این صورت که صداها به گوش داخلی نمی‌رسد و یا آنقدر ضعیف می‌شوند که قابل تشخیص نیستند. مشکلاتی مانند وجود موم، عفونت، وجود مایع در گوش میانی و یا سوراخ شدن پرده گوش می‌تواند به منجر به این مشکلات شود.

به طور معمول این مشکل راهکارهای پزشکی دارد و کاهش شنوایی در این شرایط قابل درمان است. لذا بعد از سپری کردن دوره درمان، شنوایی به صورت جزئی و یا کلی ترمیم شده و فرد قادر به شنیدن اصوات خواهد بود.

رایج‌ترین نوع کاهش شنوایی می‌باشد که به دلایل مختلف، افراد آن را تجربه می‌کنند. در این نوع عصب شنوایی آسیب دیده و همین موضوع باعث می‌شود که سیگنال‌ها به شکل صحیح به مغز ارسال نگردد.

 این مشکل می‌تواند ناشی از مواجهه با صدای بلند، عوارض ناشی از برخی داروها باشد. خبر خوب اینکه کاهش شنوایی حسی با روش‌های مختلف قابل درمان است.پیرگوشی نام دیگر این عارضه است.  این مشکل می‌تواند زمینه‌های ژنتیکی و موروثی داشته باشد. در این شرایط فرد دچار تغییرات در گوش داخلی و عصب شنوایی می‌شود که تحمل صداهای بلند و همهمه را ندارد.

نقش خانواده در نحوه برقراری ارتباط با کودک ناشنوا

اگر دارای فرزند کم شنوا یا ناشنوایی هستید، لازم است بدانید که با او چگونه ارتباط برقرار کنید. همواره به خاطره داشته باشید که کودک ناشنوا، به دلیل محدودیت‌های ارتباطی، روحیه بسیار آسیب پذیری دارد و توجه بیشتری را طلب می‌کند. پس باید همیشه به این نکته توجه داشته باشید که در جمع‌های خانوادگی، او را نیز دخیل کنید.

اگر کودک ناشنوا دارید برای او وقت بگذارید. در ساعات مختلف روز، با حوصله کنارش باشید. با او صحبت کنید.  سعی کنید با نگاهی مهربانانه تر از سایر کودکان به او نگاه کنید و با محبت تر با او صحبت کنید و  به او دلگرمی دهید. سعی کنید با صبر و حوصله، برای او وقت بگذارید.

اگر کودک شما کم شنواست از سمعک استفاده می‌کند لازم است که با انجام بازی‌های گوناگون، روی تکلم او کارکنید. مثلا به او شعر یاد دهید با بازی‌های سرگرم کننده روی تلفظ کلمات کار کنید

اگر کودک شما از سمعک استفاده میکند و یا کاشت حلزون گوش انجام داده است سعی کنید زمینه ای فراهم کنید که کودک شما تصور نکند که با سایر افرا  تفاوتی دارد. این موضوع در کودکی می‌تواند باعث ناراحتی او در بلند مدت شود. پس با او مانند سایرین رفتار کنید.

اگر یک کودک ناشنوا دارید در بستر خانواده به او و نیازهایش توجه کنید اگر دارای دو فرزند هستید که فقط یکی از آنان ناشنواست، لازم است تفریحاتی را که برای او  مناسب است، در برنامه‌های خانواده قرار دهید. پس لیستی از نیازهای و علایق او تهیه کنید.

اگر کودک شما ناشنواست و از هیچ ابزار کمکی برای شنیدن استفاده نمی‌کند، نقاشی یک راه مناسب برای سرگرم کردن اوست. همچنین می‌توانید برای او کتاب‌های مصور تهیه کنید. سعی کنید از او بخواهید که تصاویر را مشاهده کند و داستان را روایت کند. این کار باعث خیال پردازی و افزایش خلاقیت او می‌شود.

جمع بندی

پذیرش ناشنوایی توسط خانواده کودک، سخت‌ترین و البته مهم‌ترین قدم در راه روشن شنیدن کودکان است در ضمن انتخاب متخصص دلسوز و متعهد از دیگر اقدامات مهم خانواده‌ است که منجر به بهزیستی کودکان ناشنوا و کم شنوا می‌شود.

خانواده توانمند به دنبال چه هدفی است؟

ما در خانواده توانمند تلاش می‌کنیم تا کودکان با نیازهای ویژه از کلیه خدمات آموزشی، درمانی، مهارتی و محصولات (لوازم توانبخشی، اسباب‌بازی، کتاب، و…) متناسب با نیازهای خود بدون هرگونه محدودیت زمانی و مکانی و با یک مشاوره تضمینی بهره‌مند شوند.

چگونه می‌توانیم  با سایت خانواده  توانمند همکاری کنیم؟

جهت ثبت خدمات و محصولات خود در سایت‌؛ شما عزیزان می‌توانید فرم همکاری را پر کنید تا تیم خانواده توانمند در اسرع وقت جهت هماهنگی لازم با شما تماس بگیرند.