پارکینسون از معمول‌ترین بیماری مخرب اعصاب به حساب می‌آید كه فرد مبتلا به آن به‌تدریج توانایی جسمانی خود را از دست میدهد و در صورت عدم مراقبت و درمان، هرلحظه بر شدت آن افزوده می‌گردد. بیماری پارکینسون در حال حاضر درمان قطعی ندارد ولی با انجام فعالیت‌های روزانه و تمرینات ورزشی و با کاردرمانی پارکینسون می توان مشکلات ناشی از وجود این بیماری را تا حد امكان كاهش داده و قوای جسمانی فرد مبتلا را به‌طور نسبی متعادل ساخت.

 معمولا مراجعه کنندگان از مشاور سایت خانواده توانمند سوالات زیر را می پرسند:

1. بیماری پارکینسون چیست؟
2. بیماری پارکینسون درمان دارد؟
3. علائم بیماری پارکینسون چیست؟
4. طول عمر بیماری پارکینسون چقدر است؟
5. کاردرمانی پارکینسون فایده دارد؟
6. تمرینات توانبخشی پارکینسون چه زمانی اثر خودش نشون میدن؟
7. وسایل کمکی راه رفتن، نشستن یا وسایل کاردرمانی برای بیماران پارکینسون تو ایران هست؟
8.  حرکات کاردرمانی برای پارکینسون مفید هست؟

اگر سوالات بالا برای شما مطرح است پیشنهاد می کنم تا انتهای مقاله همراه ما باشید.

پارکینسون چیست؟

پارکینسون(PD ) یک اختلال عصبی است که به طور عمده بر نورون های تولید کننده دوپامین( دوپامینرژیک) در یک منطقی خاص در مغز، به نام ماده سیاه(سابستنشیا نیگرا) اثر می گذارد. دوپامین نقش مهمی در تنظیم حرکت بدن دارد و کاهش آن می تواند علت بسیاری از علائم بیماری پارکینسون فرد مبتلا باشد. علت این عارضه دقیقا مشخص نیست، اما اکثر کارشناسان تصور میکنند که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی می تواند در بروز این بیماری موثر باشد. در طبقه بندی Hoehn Yahr Seale  پارکینسون در 5 مرحله دسته بندی می‌شود:

 علائم بیماری پارکینسون درمرحله اول

• علائم و نشانه های خفیف و فقط یک طرف بدن، درگیر شده است. 
• مشکلات عملکردی یا دیده نمیشود یا بسیار خفیف است. 
• لرزش در یک دست حرکت چرخ دنده ای در یک دست و یا یک پا وجود دارد که از نظر بقیه حرکت شخص ناشیانه و دست و پا چلفتی به نظر میاید.
• ممکن است یک سمت صورت تحت تاثیر قرار بگیرد

توجه: تشخیص در این مرحله بسیار سخت میباشد.

علائم بیماری پارکینسون درمرحله دوم

• هر دو طرف بدن درگیر میشود
• از دست دادن بیان چهرهای ( پوکر فیس) 
• کاهش پلک زدن
• مشکلات صوتی مثل، کاهش بلندی صدا در طول حرف زدن، کاهش وضوح گفتار، گفتار مونوتون و یکنواخت
• مشکلات عضلانی مثل سفتی که موجب کم و گردن درد میشود و کندی عمومی در همه فعالیتهای روزمره

توجه: در این مرحله فرد قادر به انجام وظایف روزمره خود است. اما تشخیص بیماری در این مرحله به نسبت آسان می‌باشد.

علائم بیماری پارکینسون در مرحله سوم

• نداشتن تعادل
• افتادن
• کندی حرکت

علائم بیماری پارکینسون درمرحله چهارم

شخص قادر به راه رفتن و ایستادن است اما به طور قابل توجهی ناتوان و ضعیف شده است غالبا در این مرحله شخص از واکر استفاده می‌کند و برای انجام کارهای شخصی به افراد وابسته می‌باشد.

علائم بیماری پارکینسون درمرحله پنجم

• ناتوانی در بلند شدن از صندلی و تختخواب 
• احتمال زیاد افتادن در هنگام ایستادن یا چرخیدن
• فریز شدن یا تلو تلو خوردن هنگام راه رفتن

توجه: شخص به مراقبت شبانه روزی نیاز دارد و همچنین ممکن است فرد هذیان و توهم نیز داشته باشد.

عوامل ایجاد کننده بیماری پارکینسون چیست؟

به‌طورکلی بیماری پارکینسون به علت كاهش و یا از بین رفتن بخش اعظمی از سلول‌های عصبی یعنی نرون های تولیدکننده مواد شیمیایی دوپامین در ناحیه‌ای از مغز به نام جسم سیاه به وجود می‌آید كه مسئول ارسال پیام‌های حركتی است.

وراثت

وراثت (ژنتیك) در ایجاد بیماری پارکینسون نقش بسزایی دارد. بعضی از ژن‌ها باعث کاهش و یا افزایش ریسك فاكتور ابتلا و برخی دیگر منجر به ابتلا موردی بیماری پارکینسون می‌گردد. 

محیط

بررسی‌های انجام‌شده نشان داده است كه در محیط‌های روستایی و كشاورزی، افرادی كه به‌صورت غیرمعمول در معرض موادی مانند علف‌کش‌ها و مواد آفت‌کش قرار می‌گیرند از ریسک بالاتری برخوردار هستند. 

اکثریت محققین بر این اعتقاد هستند كه عوامل مستعد كننده محیطی، شرایط مساعد وراثتی و كهولت سن به‌صورت تركیبی زمینه را جهت ابتلا به این بیماری فراهم می آورند. موارد زیر نیز در بروز بیماری پارکینسون موثرند:

• جنسیت 
• ضربه به سر
• تماس با آلاینده ها به ویژه حشره کشها و آلودگی هوا
• رژیم غذایی حاوی مقادیر بالای چربیهای اشباع شده
• کمبود اسید فولیک و ویتامینهای دی و ب12
• دیابت
• استفاده از آب چاه یا مصرف ترکیبات آفت کش،
• استرس
• مواد مخدر ناخالص 
• سبک زندگی نامناسب

توجه توجه

بیماری پارکینسون اﺧﺘﺼﺎص ﺑﻪ ﻗﺸﺮ ﺧﺎﺻی از ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻧﺪارد و ﻫﺮ ﻓﺮدی در ﻫﺮ موقعیتی می‌تواند ﺑﻪ آن ﻣﺒﺘﻼ ﮔﺮدد.

تشخیص بیماری پارکینسون

تشخیص بیماری مبتنی بر معاینه فیزیکی است اما بررسی های آزمایشگاهی و اسکن مغز برای اطمینان از عدم وجود بیماریهای دیگر و رد سایر اختلالات انجام میشود. غربالگری حس بویایی نیز میتواند به تشخیص زود هنگام بیماری پارکینسون، قبل از ظهور علائم حرکتی بیماری کمک کند.

راهکار درمان پارکینسون

یکی از راههای کاهش عوارض بیماری پارکینسون، مراجعه به موقع به متخصین است تا بیماری به موقع تشخیص داده شود. بعد از تشخیص ، گام مهمی که باعث کاهش عوارض بیماری پارکینسون می شود استفاده از متخصصن کارآمد است. با استفاده از متدهای درمانی متخصصین، عوارض و پیشرفت بیماری کاهش می یابد. بیماری پارکینسون سه نوع درمان دارد:

• دارو درمانی
• درمان جراحی
• توانبخشی( کاردرمانی،فیزیوتراپی، گفتاردرمانی)

تیم توانبخشی به بیماران پارکیسنونی کمک می کنند در مسیر زندگی خود با موانع کمتری روبه رو شوند یا نحوه برخورد با این موانع را به آنان آموزش میدهند. کاردرمانگران به همراه متخصصانی همچون فیزیوتراپیست، گفتاردرمانگران و..کمکی بسیاری به افراد پارکینسون میکنند.

کاردرمانی پارکینسون

کاردرمانی در این بیماران علاوه بر کمک به تخفیف عوارض در تسریع روند درمان نیز موثر است. لرزش اندام، سفتی عضلات و اختلال در عملکرد حرکتی از جمله مهمترین عوارض پارکینسون هستند که با کاردرمانی میتوان به تخفیف آنها و بهبود سایر علائم بیمار کمک کرد.

انجام منظم برنامه کاردرمانی میتواند به بهبود عملکرد، تقویت عضلات ضعیف شده و کاهش لرزش در بیماران مبتلا به پارکینسون کمک کند.

کاردرمانی با ارائه تمرینات تقویتی و حرکات ورزشی مناسب موجب تقویت تدریجی عضلات ضعیف شده در این بیماری شده و به کاهش مشکلات فرد کمک زیادی میکند. تعداد جلسات کاردرمانی بستگی به شدت بیماری و همراهی بیمار و خانواده او دارد.

کاردرمانگران از روشها و تجهیزات مختلفی برای کاردرمانی پارکینسون استفاده می کنند. اقدامات کاردرمانی به سه شیوه  در کلینیک یا آنلاین یا حضوری امکان پذیر است.

فواید کاردرمانی پارکینسون

کاردرمانی پارکینسون فواید بسیاری دارد از جمله :

آموزش به بیمار

۱- کمک به بیمار جهت استفاده از حس شنوایی جهت سازماندهی فعالیت هایی که نیازمند حرکت می‌باشند. بدین صورت که در هنگام انجام فعالیتهای حرکتی سعی میشود با او حرف زده شود یا از او خواسته میشود در حالی که مشغول انجام کار است به موضوعی دیگر فکر کند.

۲- آموزش به بیمار جهت استفاده از تحریکات بینایی: بدین صورت که از بیمار می خواهیم برای انجام صحیح و یا اصلاح حرکات از آینه استفاده کند. فرد با تماشا کردن حرکات خود در آینه به منظور افزایش دقت عملکرد، حرکات خود را زیر نظر می‌گیرد.

 نگهداری یا افزایش دامنه حرکتی

1. افزایش قدرت گروه‌های عضلانی صاف‌کننده مفاصل مورد نظر( این بیماران تمایل زیادی به خم کردن مفاصل دارند و معمولاً خمیده می‌باشند)
2. افزایش عملکرد حرکتی
3. جلوگیری از ضعف عضلانی ناشی از عدم استفاده از اندام‌ها
4. افزایش حرکات متقابلی
5. تغییر و جابجا کردن وزن بر روی اندام‌ها
6. هماهنگی حرکات ظریف
7. هماهنگی حرکات درشت خصوصاً مرتبط با تنه: حرکات از حالت نشسته به ایستاده، غلت زدن، حرکات چرخشی و قدم زدن
8. حفظ تعادل 

توصیه‌های کاردرمانگران برای بیماران پارکینسون

کاردرمانگران ارزیابی‌ها، مداخلات و توصیه هایی را در حیطه‌های مانند موارد زیر ارائه می‌دهند:

جابجایی و تحرک

 این شامل کمک به افراد با پارکینسون در راه رفتن، اجتناب از صحبت‌های غیر ضروری در هنگام حرکت، توقف در هنگام صحبت کردن و حفظ تعادل میشود.

کاردرمانگران همچنین به بیماران آموزش میدهند که چگونه بدون حرکت ناگهانی تغییر جهت دهند و ثبات خود را حفظ کنند.همچنین نیاز افراد به وسایل کمکی برای راه رفتن و یا ایجاد اصلاحاتی در خانه را بررسی میکنند.

پیشگیری از سقوط

به منظور کاهش خطر سقوط، کاردرمانگران توصیه میکنند که افراد مبتلا به پارکینسون توجه و تمرکز شان را به طور کامل بر راه رفتن بگذارند و برای حمل اشیا از وسایل کمکی جایگزین استفاده کنند.

جابه جایی از وضعیت نشسته به ایستاده

انتقال از وضعیت نشسته به ایستاده از صندلی، لبه ی تخت یا توالت ممکن است برای افراد مبتلا به پارکینسون مشکلاتی را ایجاد کند. کاردرمانگران میتوانند استراتژی هایی مانند استفاده از نشانهای کلامی مناسب و تجویز تجهیزات کمکی را به کار ببرند.

تحرک در تختخواب

درمانگران روشهای حرکتی برای غلت زدن در تخت، تنظیم وضعیتهای مختلف و چگونگی خروج از تخت را آموزش میدهند.

خوردن و آشامیدن

کاردرمانگران میتوانند وضعیت صحیح نشستن و روشهایی برای کاهش حواس پرتی حین خوردن و آشامیدن را آموزش بدهند و همچنین برای به حداقل رساندن مشکلات، در صورت لزوم تجهیزات کمکی را ارائه میکنند.

فعالیت‌های مراقبت از خود

کاردرمانگران به افراد مبتلا به پارکینسون کمک میکنند تا فعالیتهای مراقبت از خود که ممکن است برای آنها خیلی آهسته و خسته کننده شده باشد، با روال بهتری انجام بدهند.

مهارت‌های خانه داری

آماده سازی غذا، کارهای خانه و خرید کردن ممکن است به علت از دست دادن هماهنگی حرکتی و تعادل و کاهش توانایی انجام چندین کار به طور همزمان، تحت تاثیر قرار بگیرند.

افراد مبتلا به پارکینسون معمولا زودتر خسته میشوند که این ممکن است به علت تلاش بیش از حد برای حفظ وضعیت تنه و وجود استراتژیهای ناکارآمد حرکتی باشد. کاردرمانگران با انجام توصیه ها و ارائه راهکارها به افراد کمک میکنند در این مواقع اقدامات مناسبی را انجام دهند. 

کلام آخر

در این مقاله به معرفی بیماری پارکینسون، علائم آن، نحوه تشخیص  و راههای درمان بیماری پارکینسون پرداختیم. در ادامه مقاله به نقش کاردرمانی پارکینسون در کاهش مشکلات بیماران پارکینسون اشاره شد. توصیه های کاردرمانگران به بیماران پارکینسون ارائه شد تا کاردرمانی پارکینسون محدود به کلینیک نباشد.

کاردرمانی پارکینسون جلوی پیشرفت بیماری را می گیرد و در ضمن به فرد می آموزد با چالشهای روزمره خود چگونه مواجه شود. کاردرمانی پارکینسون به همراهان بیماران نیز کمک می کند رفتار مناسب با بیماران داشته باشند تا او اعتمادبه نفسش را از دست ندهد.

در صورت نیاز به خدمان مشاوره ای در حوزه بیماری پارکینسون و خدمات کاردرمانی پارکینسون می توانید از مشاوره سایت خانواده توانمند استفاده کنید. برای مشاوره با شماره 09054146911 تماس بگیرید.

خدمات سایت خانواده توانمند

ما در خانواده توانمند تلاش می‌کنیم تا کودکان بانیازهای ویژه از کلیه خدمات آموزشی، درمانی، مهارتی و محصولات (لوازم توانبخشی، اسباب‌بازی، کتاب،و…) متناسب با نیازهای خود بدون هرگونه محدودیت زمانی و مکانی بهره‌مند شوند.