گفتاردرمانی حرف خ با سرنگ |آموزش حرف خ| خانواده توانمند

کودکان معمولا در تلفظ بعضی از حروف مشکل دارند به همین دلیل وضوح گفتار آنان خوب نیست و نیاز به گفتاردرمانی دارند. یکی از حروفی که کودکان معمولا در تلفظ آن دچار مشکل میشوند تلفظ صدای خ است. سن ظهور این صدا، 2 و نیم سالگی است. اگر کودک نتواند آن را به درستی تلفظ کند به مداخلات گفتاردرمانی حرف خ نیاز دارد. گفتاردرمانی حرف خ به کودک کمک میکند نا او به راحتی کلمات خ را تلفظ کند و در ارتباط اجتماعی، شعرخوانی، قصه گویی از کلمات صدای خ به راحتی استفاده کند. همچنین برای تلفظ صحیح حرف س میتوانید از مقاله آموزشی مربوط به آن استفاده کنید.

ویژگی صدای خ

این صدا بسیار پرکاربرد است و در 2 و 2ونیم سالگی ظاهر می شود. اگر کودک تا دو و نیم سالگی صدای خ را نتواست تلفظ کند نیاز به مداخلات گفتاردرمانی حرف خ است تا کودک بتواند این صدا را تلفظ کند. معمولا کودکان حروف بیان شده با لب ها و سه زبان را زودتر یاد می گیرند و حروف حلقی را دیرتر یادتر میگیرند. معمولا اصلاح تلفظ به زمان بیشتری نیاز دارد درگفتاردرمانی اصلاح حروف را نیز به صورت گام به گام و از آسان به سخت انجام میدهیم.

مشخصه صدای خ

صدای خ از نو عقبی است یعنی نوک زبان خم میشود نوک زبان به پشت دندان جلو فک پایین برخورد میکند هوا بیشتر خارج میشود آرورهای حالت بسته دارند. صدای خ از نوع سایشی است و هوا حین خروج از دهان سایش پیدا میکند صدا از نوع سایشی است هوا حین خروج از دهان سایش پیدا میکند. در گفتاردرمانی حرف خ نیاز است که کودک همه این مشخصات را گام به گام به او بیاموزیم.

مراحل گفتاردرمانی حرف خ

در گفتاردرمانی حرف خ معمولا گفتاردرمانگران از روشهای متنوعی استفاد میکنند. برای مثال کودکانی که حرف خ را نمی توانند تلفظ کنند میتوان از سرنگ یا تفنگ آبی استفاده کرد. چند قطره آب را داخل دهان کودک بریزید و از او بخواهید آب را قرقره کند. آموزش قرقره کردن یک پیش نیاز مهم در یادگیری تلفظ حرف خ است و معمولا زمان میبرد شاید یک هفته شاید دو هفته و… بستگی به توانایی کودک دارد.

زمانی که کودک قرقره کردن را آموخت مقدار آبی که از سرنگ ته حلق کودک ریخته می شد را کم می کنیم تا کودک بدون وایستگی به سرنگ و فرآیند قرقره کردن، صدای خ را تلفظ کند.

پشت دست کودک را به جلوی گلو خودتان بچسبانید و بعد صدای خ را چند بار تکرار کنید. زمانی که کودک تلفظ صدای خ را آموخت به او هجاهای خ را که شامل خِ، خُ، خَ، خا، خو، خی است را میآموزیم.

هر کدام از این هجاها مدت زمان خود را نیاز دارند. شاید یک هجا مثل خو یک هفته اما یک هجای دیگر مثل خا دو هفته به زمان نیاز داشته باشند. در آموزش هجاها با حوصله باشید و کودک را با سایرین و همسالان مقایسه نکنید تا در مسیر گفتاردرمانی حرف خ شما و کودک در کمال آرامش باشید. عدم آرامش شما در مسیر گفتاردرمانی حرف خ باعث اضطراب کودک میشود و فرصت یادگیری را از او میگیرد.

برای آموزش کلماتی که صدای خ دارند از خوراکی های مورد علاقه او استفاده کنید مثلا با استفاد از میوه خیار میتوانید به او نقاشی با میوه را آموزش دهید و درحین میوه آرایی کلمه خیار را تکرار کنید تا کودک توانایی تلفظ صحیح کلمه خیار را بیاموزد.

برای آموزش کلمه خاک نیز میتوانید از نقاشی روی خاک یا سفالگری استفاده کنید. و حین کار با کودک در موقعیت های مختلف از کلمه خاک استفاده کنید تا کودک با صدای کلمه خاک آشنا شود.

برای آموزش کلمه خورشت میتوانید حین آشپزی از کودک کمک بخواهید تا کودک ضمن انجام کارهای آشپزی با کلمه خورشت آشنا شود یا بهتر آن را تلفظ کند.

آموزش کلمات در موقعیت های طبیعی برای کودکان بسیار دلچسب و جذاب است و زمینه رشد هم جانبه او را فراهم میکند. در ضمن همراه کودک مانند والدین نیز میتوانند بدون اجبار و زور به کودکان خود لحظات شیرینی را تجربه کنند.

آموزش جمله‌سازی با حرف “خ” در گفتاردرمانی

آموزش حرف “خ” در گفتاردرمانی پس از آن که کودک توانایی تولید این صدا را به صورت مجرد و در قالب کلمات ساده پیدا کرد، وارد مرحله جمله‌سازی می‌شود. هدف در این مرحله، تعمیم و تثبیت یادگیری در قالب گفتار روان و طبیعی است.

اصول کلیدی

استفاده از کلمات آشنا: برای شروع، از کلماتی که کودک با حرف “خ” می‌شناسد و به راحتی تلفظ می‌کند، استفاده کنید.
جملات کوتاه و ساده: از جملات دو یا سه کلمه‌ای آغاز کنید تا کودک دچار سردرگمی نشود.
تکرار هدفمند: جملات را به صورت بازی‌گونه و با تکرار فراوان تمرین کنید.
تصویرسازی: استفاده از تصاویر مرتبط با کلمات و جملات، به کودک کمک می‌کند تا مفهوم را بهتر درک کند.

مراحل و تمرین‌ها

تمرین جملات دو کلمه‌ای:
- هدف: ترکیب حرف “خ” با یک کلمه ساده دیگر.
- مثال‌ها:
  - “خرس خوابیده.”
  - “پدر خرید.”
  - “سگ خسته است.”
- نحوه اجرا: جملات را با لحنی آهنگین و شمرده بیان کنید. از کودک بخواهید آن‌ها را تکرار کند و با اشاره به تصویر مرتبط، مفهوم جمله را نشان دهید.
تمرین جملات سه کلمه‌ای:
- هدف: افزایش طول جمله و تمرین حرف “خ” در موقعیت‌های مختلف.
- مثال‌ها:
  - “بچه‌ها خوراکی می‌خورند.” (تمرین “خ” در ابتدا و وسط کلمه)
  - “پدر خورشید را دید.”
  - “توپ خیلی بزرگ است.”
- نحوه اجرا: از کودک بخواهید جملات را کامل کند. مثلاً بگویید: “مامان داره چی می‌خره؟” و منتظر پاسخ “پدر خرید.” بمانید.
داستان‌گویی کوتاه:
- هدف: تعمیم یادگیری به گفتار آزاد و طبیعی.
- مثال: یک داستان کوتاه و ساده با استفاده از کلماتی که حرف “خ” دارند، تعریف کنید. مثلاً:
  
  “خرس کوچولو در خانه بود. او خواهرش را دید و گفت: “سلام!” خواهرش یک خوراکی خوشمزه به او داد. خرس کوچولو خوشحال شد و خوابید.”
- نحوه اجرا: داستان را چند بار بخوانید. سپس با پرسیدن سؤالاتی مانند “خرس کوچولو کجا بود؟” یا “خواهرش به او چی داد؟”، کودک را تشویق به استفاده از کلمات حاوی “خ” کنید.
بازی‌های تصویری:
- هدف: تقویت حافظه کلامی و مهارت جمله‌سازی.
- نحوه اجرا: از کارت‌های تصویری مختلف با کلماتی که حرف “خ” دارند (مانند خرس، خورشید، خانه، خمیر) استفاده کنید. از کودک بخواهید دو یا سه کارت را انتخاب کند و با آن‌ها یک جمله بسازد.
- مثال: کودک کارت‌های “خورشید” و “خنده” را انتخاب می‌کند و می‌گوید: “خورشید می‌خنده.”

با تکرار مداوم و تبدیل جلسات درمانی به یک بازی جذاب، کودک به تدریج بر تلفظ حرف “خ” در جملات مسلط شده و آن را به صورت طبیعی در گفتار روزمره خود به کار خواهد برد.

مدت زمان گفتاردرمانی حرف خ

برای گفتاردرمانی حرف خ نمیتوان مدت زمان مشخص تعیین کرد چرا که هر کودکی مشخصات و ویژگی منحصر به فرد خود را دارد. برای همین گفتاردرمانگران معمولا زمان مشخصی را تعیین نمیکنند. البته برنامه گفتاردرمانی حرف خ را طراحی میکنند اما این برنامه معمولا بسیار منعطف است.

در این مقاله سعی شد کاربردی ترین روش برای گفتاردرمانی حرف خ ارائه شود تا شما در منزل بتوانید حرف خ را به کودک خود بیاموزید. برای درمان اختلال تلفظی هر صدا ، یکسری تکنیک های مشخصی وجود دارد. اجرای این تکنیک ها در خانه کمی سخت است و بدون کمک متخصص ، از عهده شما در خانه بر نمی آید.

مقالات سایت خانواده توانمند

کلام آخر

آسیب شناس گفتار و زبان (گفتاردرمانگر) متخصص درمان اختلالات تلفظی در کودکان و بزرگسالان است. درمان اختلالات تلفظی در بزرگسالان نیز ممکن است. هرچند هر چقدر سن پایین تر باشد درمان سریع تر است. درصورت نیاز به گفتاردرمانی میتوانید از مشاوره رایگان خانواده توانمند استفاده کنید. تا در اسرع وقت با بهترین گفتاردرمانگران آشنا شوید.

برای آگاهی بیشتر از مسیر رشد کودکان می توانید مقاله های گفتاردرمانی کودک 4ساله، 5 ساله، 6 ساله، 7 ساله سر بزنید.در ضمن در صورت نیاز به خدمات گفتاردرمانی لهجه، کودکان اوتیسم، سندرم داون، فلج مغزی، نابینا، ناشنوا، کم توان ذهنی و بزرگسالان مبتلا به سکته مغزی، پارکینسون، اختلال بلع، صوت، آفازی، شکاف کام، لکنت می توانید از متخصصان گفتاردرمانگر سایت خانواده توانمند استفاده کنید. برای دریافت خدمات مشاوره کافی است با شماره 09054146911 تماس بگیرید.

خدمات سایت خانواده توانمند

ما در خانواده توانمند تلاش می‌کنیم تا کودکان با نیازهای ویژه به همراه خانواده‌شان از کلیه خدمات آموزشی، درمانی، مهارتی و محصولات فروشگاهی که شامل (لوازم توانبخشی، اسباب‌بازی، کتاب، و… بوده است.) متناسب با نیازهای خود بدون هرگونه محدودیت زمانی و مکانی بهره‌مند شوند.