کودکان اوتیسم رفتارهای کلیشه ای مختلفی از جمله بال بال زدن، گاز گرفتن، تاب خوردن و غلتیدن، مکیدن انگشتان و… را دارند. در این مقاله از سایت خانواده توانمند راهکارهای کاهش رفتار کلیشه ای کودکان اوتیسم را با شما به اشتراک می گذاریم. با درمان رفتار کلیشه ای کودکان اوتیسم می توان شرایط زندگی بهتری برای آنان ایجاد کرد.

رفتارهای کلیشه ای کودکان اوتیسم با اختلال یکپارچگی حسی مانند بال بال زدن یا گاز گرفتن، تاب خوردن و غلتیدن،مکیدن انگشت ها و شست و… را می توان به گونه ای کاهش داد که ضرر آنها کمتر باشد. با کنترل یا درمان رفتار کلیشه ای کودکان اوتیسم آنان حداقل پریشانی کمتری را تجربه می کنند و کمتر توجه دیگران را به خود جلب می کنند. به این منظور می توان گام های زیر را دنبال نمود:

درمان رفتار کلیشه ای کودکان اوتیسم با شناخت نیازهای حسی 

در این مرحله باید نوع رفتار کلیشه ای کودک مشخص گردد  که این رفتار برای برآورده شدن چه نوع نیاز حسی انجام می پذیرد. والدین و مربیان باید تمام زمان هایی که کودک رفتارهای کلیشه ای انجام می دهد یادداشت کنند.

همچنین اعمالی که کودک قبل، در حین، و بعد از آن رفتار انجام می دهد نیز ثبت شوند. یادداشت برداری به والدین کمک می کند منشا رفتارهای کلیشه ای کودک را بیابند. به طور مثال آیا زمانی این رفتارها را انجام می دهد که خسته باشد؟ یا مدتی طولانی یک جا نشسته است؟ و یا هیجان دارد؟ و…

یکی از نکاتی  والدین باید حین یادداشت برداری به منشا رفتارهای او توجه کند. به طور مثال کودک با انجام این رفتار  کدام نیاز حسی خود را رفع می کند؟ اگر کودک بال بال می زند در تلاش برای رفع نیازهای حسی دستانش می باشد؟

 

جایگزینی رفتار برای درمان رفتار کلیشه کودکان اوتیسم

در این مرحله رفتارهای کلیشه ای کودک با رفتارهای دیگر که ضرر کمتری دارند و امن ترند جایگزین می شود. چندین رفتار جایگزینی را امتحان کنید تا آن رفتاری که برای  کودک مناسب تر می باشد انتخاب گردد. رفتار باید تا زمانی که کودک به صورت خود به خودی آن را جایگزین رفتار قبلی می کند با او تمرین شود.

 

3 رفتار جایگزین برای نشستن طولانی مدت کودک در یک مکان

1. از کودک بخواهید در اثنای نشستن، برخاسته و حرکتی بازی گونه انجام دهد: مثلا بگویید: بعد هر ده دقیقه نشستن بلند شو و با هم5 بار بپریم.
2. در مکان مختلف و با شرایط متفاوت بنشیند: مانند نشستن روی بالش، نشستن روی صندلی، نشستن روی توپ
3. یک اسباب بازی در اختیار کودک قرار دهید که تا زمانی که نشسته است با آن بازی کند. می توان اسباب بازی های رنگی و جالبی استفاده نموده که متحرک بوده و باعث می شوند کودک در پی آن مقداری حرکت کند.

 

2 رفتار جایگزین برای زمانی که کودک خسته 

1. از کودک بخواهید یک چرت کوتاه بزند( در صورت امکان)
2. مکان را آرام کرده و از او بخواهید دراز بکشد.

 

 

 4 رفتار جایگزین برای زمانی که کودک هیجان دارد:

1. از کودک بخواهید دست بزند و لی لی کند.
2. دست هایش را به سمت هم فشار دهد.
3. بازی نون بیار کباب ببر را با او انجام دهید.
4. حرکت پروانه را با هم انجام دهید.

4 رفتارهای جایگزین برای زمانی که کودک ناراحت یا عصبانی می باشد:

1. عصبانیت یا ناراحتی او را با گاز گرفتن/ فشردن/ و ضربه زدن کودک به بالش جایگزین کنید.
2. زمانی را به راه رفتن اختصاص دهد تا آرام شود
3. با راه رفتن روی لیوان های یکبار مصرف انرژی خود را تخلیه کند
4. با خمیر بازی اشکال مختلف بسازد و آن را بفشارد

 

کودک بال بال می زند/ وارد کردن داده های حسی به انگشتان:

1. این رفتار را با فشردن دست ها به هم و فشار دادن دست  های کودک مقابل دست خودتان جایگزین کنید.
2. از کودک بخواهید روی دست هایش بنشیند(تا فشار آن را احساس کند)
3. از کودک بخواهید تا با توپ فشاری و یا توپ پریشان بازی کند.

 

کودک خود را نوسان/تاب می دهد:

1. کودک را راهنمایی کنید تا به جای نوسان به جلو و عقب، به طرفین خود را نوسان دهد. با این کار کودک همچنان می تواند در کلاس درس به روبروی خود توجه کند.
2. کودک را در آغوش گرفته و فشار دهید.
3. از کودک بخواهید روی زمین غلت بزند و یا این که خود را درون پتو ساندویچ کند و در حالت درازکش به جلو و عقب نوسان کند.

 

 گاز می گیرد/ داده های حسی برای دهان:

1. چیزهای جویدنی را در اختیار کودک قرار داده تا آنها را بجود
2. به او آدامس بدهید.
3. آب نبات های ترش و جویدنی به او بدهید تا حس دهانی او هوشیار شود.

 

کودک بازوی خود را گاز می گیرد/ داده های حسی برای دهان:

اگر کودک به راهکارهای دهانی پاسخ نداد، ممکن است به داده های حسی در بازوی خود نیاز داشته باشد. او را آموزش دهید تا بازوی خود را بفشارد یا بشگون بگیرد، و اگر نمی تواند خودتان برای او این کار را انجام دهید.

 

کودک خود را می خاراند/ نیاز به داده های حسی فشار عمیق:

1. به کودک داده های عمیق فشاری وارد کنید، مثلا تمام بدن او را فشار دهید.
2. از کودک بخواهید دراز بکشید و یک توپ بزرگ را روی بدن او به طور محکم غلت دهید.
3. کودک را بین دو متکای بزرگ قرار داده و متکاها را به سمت هم فشار دهید، اگر کودک در هنگام انجام این فعالیت ها احساس ناراحتی و پریشانی کرد، فعالیت مناسب دیگری را جایگزین آن کنید.

 

آموزش کودک برای چگونگی استفاده از تکنیک ها

به کودک نحوه اجرای راهکارها را آموزش دهید و به او زمان کافی بدهید تا آنها را تمرین کند. تمرین را تا زمانی که کودک بتواند آن عمل را تنها با استفاده از دستور شفاهی شما انجام دهد ادامه دهید. سپس زمانی که کودک شروع به انجام رفتار کلیشه ای همیشگی خود نمود، به او یادآور شوید که از راهکار جدید استفاده کند.

اگر راهکار جدید به گونه ای می باشد که کودک نمی تواند آن را به تنهایی انجام دهد، به او آموزش دهید تا از شما تقاضا کند آن را برای او انجام دهید. به عنوان مثال اگر راهکار مورد نظر جویدن آدامس باشد، به او آموزش دهید تا به صورت شفاهی آن را از شما درخواست کند. اما اگر کودک نمی تواند صحبت کند و یا نمی تواند به صورت کلامی درخواستش را عنوان کند، به او آموزش دهید تا کارت مربوط به آدامس را به شما نشان دهد. می توانید کارت ها را همیشه در دسترس کودک قرار دهید تا در مواقع لزوم آنها را به شما نشان دهد.

اگر کودک نمی تواند در زمان مناسب استفاده از راهکارهای جبرانی را از شما درخواست کند، خودتان آنها را برای او انجام دهید. در حین انجام آنها با کودک درباره این که چه کاری انجام می دهید و چرا انجام می دهید، صحبت کنید. او ممکن است در نهایت بتواند درخواست خود را برای اجرای راهکارها عنوان کند یا نشان بدهد. راهکارهای جایگزین را تا جای ممکن با کودک تمرین کنید و از عدم انجام آنها توسط کودک نامید نشوید، این کار نیازمند زمان و تلاش می باشد.

 

کلام آخر

در این مقاله به درمان رفتار کلیشه ای کودکان اوتیسم پرداختیم. راهکار های برای مقابله با چالش های کودکان در ادامه مقاله ارائه شد. در صورت نیاز به اطلاعات کاردرمانی حتما به بخش کاردرمانی سایت خانواده توانمند سر بزنید. در این بخش اطلاعات کاربردی درباره موضوعات مختلف کاردرمانی کودکان و بزرگسالان به اشتراک می شود اطلاعاتی از قبیل:

• معرفی انواع اختلالات حسی به کودکان
• تقویت مهارت دست ورزی با قیچی و قاشق و معرفی بازی برای تقویت دست ورزی کودکان
• حرکات طبیعی دست نوزاد و عوامل تاثیر گذار در حرکات دست نوزاد، تمرینات کاردرمانی دست در منزل
• کاردرمانی یکپارچگی حسی با توپ و استخر توپ و تونل حسی، ترامپولین، تاب تعادلی
• معرفی انواع وسایل کاردرمانی پا، دست، تعادلی، جسمی، راه رفتن، نشستن کودک
• معرفی انواع تمرینات کاردرمانی جسمی، ذهنی کودکان اوتیسم، فلج مغزی، سندرم داون، نابینا، بیش فعال
• نقش کاردرمانی برای پای پرانتزی، پارکینسون، افراد کم توان ذهنی، سکته مغزی
• نقش کاردرمانی برای نشستن،راه رفتن، ایستادن، غلت زدن، گردن گرفتن کودکان

برای دریافت خدمات مشاوره ای و آموزشی، گفتاردرمانی،کاردرمانی و خرید لوازم توانبخشی می توانید با شماره 09054146911 تماس بگیرید.

خدمات سایت خانواده توانمند

ما در خانواده توانمند تلاش می‌کنیم تا کودکان با نیازهای ویژه از کلیه خدمات آموزشی، درمانی، مهارتی و محصولات (لوازم توانبخشی، اسباب‌بازی، کتاب،و…) متناسب با نیازهای خود بدون محدودیت زمانی و مکانی بهره‌مند شوند.

در سایت خانواده توانمند و کانال آموزش کودکان استنثایی خانواده توانمند در تلگرام یا اینستاگرام، روبیکا نیز نحوه آموزش به کودکان عقب مانده ذهنی، کودکان اوتیسم، نابینا، ناشنوا، سندرم داون، کم توان ذهنی، بیش فعال را در قالب فیلم، پادکست و مقاله ارائه کرده ایم. تیم آموزشی خانواده توانمند در جهت تحقق عدالت آموزشی تمام محتوای آموزشی مورد نیاز کودکان بانیازهای ویژه و خانواده آنان را به طور رایگان به اشتراک می گذارد.

بنابراین اگر شما کودک با نیاز ویژه‌ای رو میشناسد که دارد رنج می‌برد. اما سرشار از استعدادها و توانمندهای خاص خودش هست خوشحال می‌شویم که خانواده توانمند رو بهشون معرفی کنید.

خانواده توانمند سایتی است که تمام آموزش های تخصصی ساده و متناسب با فرزند شما را به صورت بازی در سایت و شبکه های اجتماعی اش قرار می دهد. شما در هر نقطه دنیا و با هر امکاناتی که دارید می توانید یک خانواده توانمند باشید.