برنامه ریزی حرکتی پیش نیاز انجام همه فعالیت ها فردی و حرفه ای افراد می باشد.  اختلال در مهارت برنامه ریزی در کودکتان باعث اختلال مهارت های روزمره او میشود. بعضی از کودکان به دلایل مشکلات مختلف از جمله اختلالات حسی توانایی برنامه ریزی حرکتی ندارند. آنان در انجام فعالیت های روزمره مانند مسواک زدن، دستشویی رفتن، انجام تکالیف، بازی در پارک و منزل، مرتب کردن اتاقشان یا منزل، خوردن و آشامیدن به خوبی عمل نمی کنند. در این مقاله از سایت خانواده توانمند به راهکارهای درمان اختلال حسی حرکتی کودکان و برنامه ریزی حرکتی کودکان می پردازیم. لطفا تا انتهای مقاله همراه ما باشید.

آنچه در این مقاله خواهید خواند:

مهارت برنامه ریزی حرکتی چیست؟

علائم اختلال حسی حرکتی چیست؟

 برای درمان اختلال حسی حرکتی کودکان در منزل چه اقداماتی می توان انجام داد؟

بزرگترین چالش کودکان دارای اختلال حسی حرکتی کودکان چیست؟

پبشنهاده ویژه برای والدین و کاردرمانگران

برنامه ریزی حرکتی چیست؟

مهارت برنامه ریزی حرکتی یا اختلال حسی حرکتی که به عنوان پراکسیس نیز شناخته می شود، مهارتی است که به ما کمک می کند تا حرکات بدن را برای انجام کارها و فعالیت ها به خاطر بسپاریم و سپس آنها را انجام دهیم. اختلال در مهارت برنامه ریزی حرکتی باعث میشود که برای کودکتان اصطلاح دست و پا چلفتی استفاده شود.

 

علائم اختلال حسی حرکتی چیست؟

با این که برنامه ریز حرکتی، یک فعالیت حسی نمی باشد، اما اجرای درست و مطلوب برنامه های حرکتی، نیازمند اطلاعات حسی می باشد. اگر کودک نتواند اطلاعات را به درستی پردازش کند، مغز او نمی تواند تصویری درونی از بدن او ایجاد کند. این امر نیازمند دادن اطلاعات مناسب به عضلات در مورد این که کجا هستند و چه کاری باید انجام دهند، می باشد. بدون اطلاعات صحیح حسی، برنامه ریزی حرکتی با مجموعه ای از اطلاعات خام و ساده نمی تواند شکل بگیرد. به همین دلیل بسیاری از کودکان که اختلال پردازش حسی دارند  در برنامه ریزی و توالی حرکتی نیز دچار مشکل می باشند. چنین کودکانی:

1. گام های مربوط به فعالیت ها را به شیوه ای نادرست طی می کنند.
2. مراحل فعالیت ها را فراموش می کنند.
3. کارها را وارونه یا بسیار سست انجام می دهند.
4. فعالیت هایشان از هم گسیخته می باشد.
5.  کارهایی که انجام می دهند با درخواستی که از آنها شده است مطابقت ندارد.
6. در شناسایی مراحل مورد نیاز برای تکمیل یک فعالیت و ترتیب صحیح انجام آنها مشکل داشته باشد.
7. در انجام کارهای ساده کند باشد.
8. در یادگیری کارها و فعالیت های جدید چالش دارد و با آنها دست و پنجه نرم می کند.
9.  در انجام با ثبات فعالیت ها چالش دارد.
10.  ناهماهنگ و دست و پا چلفتی(کلامزی) به نظر میرسد.
11.  هماهنگی دست و چشم ضعیفی دارد.
12.  زمان بندی و ریتم ندارد.

 

7 راهکار برای درمان اختلال حسی حرکتی کودکان در منزل

کاردرمانی گزینه فوق العاده ای برای کمک به کودکان دارای اختلال حسی حرکتی می باشد. به علاوه، فعالیت هایی نیز وجود دارند که والدین می توانند در خانه انجام دهند تا به پیشرفت کودکشان کمک کنند از جمله:

1. هرکار شامل مراحل مختلفی و هر مرحله نیز شامل گام های متعددی  می باشد. وقتی کودکی نتواند کاری را انجام دهد، باید با توجه به مراحل آن فعالیت، مشخص کرد که کودک در کدام مرحله مشکل دارد و علت مشکل چه می باشد تا برای اهداف درمانی روی آن مشکلات تمرکز شود.
2. برای آموزش کودک می توان از مراحل کارهای ضروری، تصاویری تهیه گردد و روی دیوار اتاق کودک چسباند تا کودک با دیدن آنها مراحل را انجام دهد.
3. برای آموزش مراحل انجام فعالیت ها، ابتدا خود آن را انجام دهید اما اجازه دهید مرحله آخر فعالیت را کودک انجام دهد. در جلسه بعد اجازه دهید کودک دو مرحله آخر را انجام دهد و به تدریج همین روند را ادامه دهید. به این صورت کودک همراه با تجربه اتمام فعالیت و موفقیت در آن برای یادگیری آن تشویق می شود.

4. برای انجام درست فعالیت ها  و پیگیری گام ها و آموزش توالی انجام مراحل و تکمیل موفقیت آمیز فعالیت؛ می توانید از تصاویر که نحوه انجام فعالیت ها را نشان می دهند در موقعیت های مختلف استفاده کنید.

5.  برای کودکی که حس بینایی او دچار مشکل می باشد، صحبت کردن در مورد مراحل و انجام آنها همراه با کودک، با شروع از مرحله آخر، می تواند مفید باشد. اما استفاده از تصاویر آماده، زمانی که کودک مراحل را با پیگیری آنها انجام می دهد، به کودک احساس قدرت و استقلال می دهد و انگیزه او را برای انجام آن فعالیت ها ارتقا می بخشد.
6. بسته به توانمندی کودک در استفاده از سرنخ هایی بینایی، می توان مولفه های لمسی را نیز به برنامه اضافه نمود. به این صورت که هر مرحله ایی  را که کودک با موفقیت تکمیل می کند، تصویر مربوط به آن توسط او برداشته شده و درون پاکت قرار داده می شود و یا یک استیکر در کنار تصویر مربوط چسبانده می شود. باید در حین انجام مراحل کودک را تشویق نمود و زمانی که در انجام مرحله ای موفق عمل کرد به او پاداش داد. این عمل تقویت مثبت، تاثیر فراوانی در افزایش انگیزه کودک برای  انجام مستقل فعالیت ها خواهد داشت.
7. برای درمان اختلال حسی حرکتی کودکان در منزل می توانید از بازی موبایلی بگو و بشنو قهرمان کوچولو استفاده کنید. با کمک بازی موبایلی بگو و بشنو قهرمان کوچولو کودکان عادی و بانیازهای ویژه مانند کودکان اوتیسم، سندرم داون، فلج مغزی در کنار کلمه آموزی و جمله آموزی، مهارن برنامه ریزی حرکتی کسب می کنند. در بازی موبایلی بگو و بشنو قهرمان کوچولو کودک مراحل انجام فعالیت ها را به گام به گام و متناسب با توانایی های ذهنی و کلامی و جسمی، حسی می آموزد. والدین با کمک بازی موبایلی بگو و بشنو قهرمان کوچولو می توانند مهارت های مختلف اجتماعی و خودیاری مانند مسواک زدن، شانه کردن، نحوه بازی در پارک و منزل و… را به آنان در فضای جذاب و کودکانه بیاموزند.

 

 

 بزرگترین چالش کودکان دارای اختلال حسی حرکتی

توقف یک فعالیت و انجام فعالیت دیگر، گاهی بزرگترین چالش کودکان دارای اختلال حسی حرکتی می باشد. اغلب انتقال از کاری به کار دیگر برای آنان مشکل نیست، بلکه مشکل اصلی اشکال در برنامه ریزی حرکتی مناسب برای انتقال می باشد. برای کودک دارای اختلال حسی حرکتی توقف کار و فعالیت در حال انجام کاری آسانی نیست. در واقع انبوهی از حرکات هماهنگ را درگیر می کند و ممکن است برای کودکی که اختلال یکپارچگی حسی دارد چالش بزرگی محسوب شود.

برای کمک به کودکان دارای اختلال حسی حرکتی کودکان حین توقف کار و فعالیت ها می توانید اقدامات زیر را انجام دهید. تا کودک بتواند:

1. پیغام شما را پردازش کند
2. برای خارج شدن از کاری که در حال انجام آن است برنامه ریزی کند

3. چگونگی شروع کار جدیدی که باید انجام دهد را بسنجد.

4. تا ده بشمارید و اجازه دهید کودک بداند که اگر به زمان بیشتری نیاز دارد، باید آن را درخواست کند. همچنین می توان از تایمرهایی که به صورت دیداری زمان را نشان می دهند استفاده کرد. برای کودکان دارای اختلال حس شنیداری که با مفهوم اعداد آشنا نیستند از تایمرها استفاده کنید. کودک با مشاهده ی تایمر و قسمت رنگی آن می تواند متوجه حدود زمان انجام فعالیت اول شود و اماده برای انجام فعالیت بعدی باشد.
5. تصاویر برای انجام فعالیت های متوالی به کودکان کمک به سزایی می کند. فعالیت ها را به صورت گام به گام طراحی کنید تا کودک متوجه گام بعدی شود. این کار اضطراب کودک را کاهش می دهد و به او کمک می کند تا برای انجام فعالیت بعدی آماده تر باشد و راحت تر به آن فعالیت انتقال یابد.
6. راهکار دیگر استفاده از تصاویر مربوط به هر دو فعالیت می باشد. به این صورت که تصویر فعالیتی که کودک در حال انجام آن می باشد و همچنین تصویر فعالیتی بعدی را در اختیارش قرار دهید. همچنین می توان در ابتدا از کودک درخواست نمود خودش فعالیتی که دوست دارد اول انجام دهد را از بین تصاویر انتخاب نماید و سپس از او بخواهید بعد از انجام آن، فعالیت کارت دوم را باید انجام دهد. به عنوان مثال اول رنگ آمیزی بعد پرتاب حلقه انجام می شود.

 

پیشنهاد ویژه

کودکان دارای اختلال حسی حرکتی با انجام تمرینات مختلف در زمان های مختلف و با تلاش والدین و کاردرمانگران می توانند فعالیت هایی که در انجام آنها چالش دارند به فرآیندهای خودکار تبدیل کنند. کسب مهارت حسی حرکتی توسط کودکان نیازمند گذشت زمان و صبر، انجام تمرینات تکراری و زیاد می باشد.

با بازی موبایلی بگو و بشنو قهرمان کوچولو  کودکان و والدین می توانند به راحتی در منزل می توانید راهکارهای پیشنهادی در سطوح بالا و کاردرمانگران را به راحتی انجام دهند تا کودک در قالب بازی و محیط کودکانه مهارت برنامه ریزی حرکتی را کسب کند. استفاده از مجموعه بازی قهرمان کوچولو  با نام “بشنو و بگو”   برای کودکان، والدین و کاردرمانگران و گفتاردرمانگران فواید بسیاری دارد از جمله:

1. به افزایش درک و گفتار کودکان از طریق مشاهده تصاویر و شنیدن جملات، کمک می کند.
2. این بازی که به صورت مرحله ای(ازتک جمله ای تا داستان زنجیره ای چهار جمله ای) می باشد. به افزایش طول جمله کودک کمک می کند و توانایی او در قصه گویی و تعریف اتفاقات روزمره را افزایش می دهد.
3. بازی موبایلی بشنو و بگو  قهرمان کوچولو به کودکان دارای اختلال حسی حرکتی کمک می کند مراحل انجام فعالیت های اجتماعی و خودیاری را به صورت مرحله ای و گام به گام متناسب با توانایی شان بیاموزند.
4. این بازی موبایلی جز وسایل کاردرمانی و گفتاردرمانی کودکان در منزل می شود. کودکان با کمک بازی موبایلی بشنو و بگو قهرمان کوچولو می توانند تمرینات کاردرمانی حسی ، ذهنی و تمرینات گفتاردرمانی را در منزل انجام دهند.
5.  کودکان استثنایی و عادی می توانند مهارت های مختلف زندگی را با کمک تصاویر جذاب به طور گام به گام بیاموزند.
6. با کمک بازی موبایلی قهرمان کوچولو مدت زمان آموزش و توانبخشی کودکان بانیازهای ویژه در قالب بازی و محیط جذاب افزایش می یابد. کودک با انگیزه بیشتری در زمان های مختلف تمرینات توانبخشی را در منزل انجام می دهد.

 

کلام آخر

در این مقاله به تعربف و بیان علائم اختلال حسی حرکتی کودکان و راهکارهای درمان آن پرداختیم. راهکار های برای تعدیل حس حرکتی کودکان در ادامه مقاله ارائه شد. برای کمک به والدین و تیم کاردرمانی بازی موبایلی بشنو و بگو قهرمان کوچولو برای انجام تمرینات کاردرمانی حسی، ذهنی و تمرینات گفتاردرمانی معرفی شد تا کودکان مهارت برنامه زیری حرکتی را در کنار مهارت کلامی کسب کنند.

در صورت نیاز به اطلاعات کاردرمانی حتما به بخش کاردرمانی سایت خانواده توانمند سر بزنید. در این بخش اطلاعات کاربردی درباره موضوعات مختلف کاردرمانی کودکان و بزرگسالان به اشتراک می شود اطلاعاتی از قبیل:

• معرفی انواع اختلالات حسی به کودکان
• تقویت مهارت دست ورزی با قیچی و قاشق و معرفی بازی برای تقویت دست ورزی کودکان
• حرکات طبیعی دست نوزاد و عوامل تاثیر گذار در حرکات دست نوزاد، تمرینات کاردرمانی دست در منزل
• کاردرمانی یکپارچگی حسی با توپ و استخر توپ و تونل حسی، ترامپولین، تاب تعادلی
• معرفی انواع وسایل کاردرمانی پا، دست، تعادلی، جسمی، راه رفتن، نشستن کودک
• معرفی انواع تمرینات کاردرمانی جسمی، ذهنی کودکان اوتیسم، فلج مغزی، سندرم داون، نابینا، بیش فعال
• نقش کاردرمانی برای پای پرانتزی، پارکینسون، افراد کم توان ذهنی، سکته مغزی
• نقش کاردرمانی برای نشستن،راه رفتن، ایستادن، غلت زدن، گردن گرفتن کودکان

برای دریافت خدمات مشاوره ای و آموزشی، گفتاردرمانی،کاردرمانی و خرید لوازم توانبخشی می توانید با شماره 09054146911 تماس بگیرید.

خدمات سایت خانواده توانمند

ما در خانواده توانمند تلاش می‌کنیم تا کودکان با نیازهای ویژه از کلیه خدمات آموزشی، درمانی، مهارتی و محصولات (لوازم توانبخشی، اسباب‌بازی، کتاب،و…) متناسب با نیازهای خود بدون محدودیت زمانی و مکانی بهره‌مند شوند.

در سایت خانواده توانمند و کانال آموزش کودکان استنثایی خانواده توانمند در تلگرام یا اینستاگرام، روبیکا نیز نحوه آموزش به کودکان عقب مانده ذهنی، کودکان اوتیسم، نابینا، ناشنوا، سندرم داون، کم توان ذهنی، بیش فعال را در قالب فیلم، پادکست و مقاله ارائه کرده ایم. تیم آموزشی خانواده توانمند در جهت تحقق عدالت آموزشی تمام محتوای آموزشی مورد نیاز کودکان بانیازهای ویژه و خانواده آنان را به طور رایگان به اشتراک می گذارد.

بنابراین اگر شما کودک با نیاز ویژه‌ای رو میشناسد که دارد رنج می‌برد. اما سرشار از استعدادها و توانمندهای خاص خودش هست خوشحال می‌شویم که خانواده توانمند رو بهشون معرفی کنید.

خانواده توانمند سایتی است که تمام آموزش های تخصصی ساده و متناسب با فرزند شما را به صورت بازی در سایت و شبکه های اجتماعی اش قرار می دهد. شما در هر نقطه دنیا و با هر امکاناتی که دارید می توانید یک خانواده توانمند باشید.