آیا تمرینات کاردرمانی برای غلت زدن نوزاد جواب میده یا نه! و یا اگر به دنبال یک راهکار هستید که مشکل غلت نزدن نوزادتان را حل کنید؟ بهتره این مقاله را تا انتها بخونید. قبل از آشنایی با خدمات کاردرمانی برای غلت زدن نوازد ماجرای ماهان را بخوانید تا فکر نکنید تنها شما این دغدغه را دارید!!!

 

ماجرای ماهان

مامان ماهان با سایت خانواده توانمند تماس گرفت و درخواست کاردرمانی برای غلت زدن نوزادش داشت!!!

ماهان بچه اول خانواده بود!!!

مادر خیلی نگران ماهان بود!!!

ماهان دو ماهش بود!!!

مشاوره سایت خانواده توانمند بعد از گفتگو با مادر ماهان متوجه منشا اضطراب شد!!!

مادر ماهان یه برادر سی پی داره!!!

تو سه ماهگی برادرش متوجه اختلال مغزی برادرش شدن!!!

دایی ماهان برای غلت زدن، گردن گرفتن، نشستن، راه رفتن نیاز به اقدامات کاردرمانی داشته!!!

مادر نگران بود نکنه ماهانم مثل دایی اش باشه؟

برای همین تمام حرکات ماهان را به طور دقیق بررسی می کرد!!!

مامان ماهان سوالات زیادی پرسید مثلا:

زود غلت زدن نوزاد ممکنه؟ راهی هست؟

نوزاد در چه سنی غلت می زنند؟

برای به پهلو شدن نوزاد انجام تمرینات کاردرمانی درمنزل فایده داره؟

چه زمانی باید نگران تاخیر در غلت زدن نوزاد بود؟

کاردرمانی برای غلت زدن نوزاد فایده دارد؟

مامان ماهان سوالات زیادی پرسید.

مامان ماهان تنها مادر نگران نیست!!!

خیلی از مادرهای که نوزاد دوماهه یا سه ماهه یا 4 ماهه دارند معمولا نگران غلت زدن، گردن گرفتن و… بچه هاشون هستند و با سایت خانواده توانمند تماس می گیرند.

در این مقاله قصد داریم به دغدغه های مادرانی که نگران غلت زدن نوزادشون هستند بپردازیم. اگر شما به عنوان مادر یا پدر به دنبال شناخت مسیر رشد کودکتان هستید تا انتهای مقاله همراه ما باشید.

چرا یک نوزاد به خدمات کاردرمانی نیاز دارد؟

معمولا والدین وقتی با مشاوره سایت خانواده توانمند صحبت می کنند از خدمات کاردرمانی و فوایدش بی خبرند!!!

نمیدونن چرا بچه شون نیاز به دریافت خدمات کاردرمانی دارد!!!

مشاور سایت خانواده توانمند سعی میکند تمام اطلاعات موردنیاز والدین را در اختیارشان بگذارد. و به آنان می گوید: خدمات کاردرمانی شامل خیلی از افراد از جمله نوزادن می شود. از خدمات کاردرمانی بزرگسالان،کودکان متناسب با نیاز جسمی، ذهنی استفاد می کنند. با استفاده از خدمات کاردرمانی افراد توانمندتر می شوند. نوزاد، کودک، بزرگسال به دلایل مختلف به کلینیک های کاردرمانی مراجعه می کنند از جمله:

۱. زمانی که کودک تاخیر حرکتی (مانند گردن گرفتن نوزاد، غلت زدن، نشستن و راه رفتن) دارد.

۲. وجود مشکل در تون عضلانی( تون عضلانی به قوام یک عضله اطلاق می شود). اگر عضلات کودک توانایی لمس و گرفتن وسایل را نداشته باشد. به طور مثال بعضی از بچه ها نمیتون یه خمیر را با دستشان ورز بدهند. این کودکان تون عضلانی پایینی دارند. بعضی از بچه ها نیز ممکنه عضلات خشکی داشته باشند. این بچه ها تون عضلانی بالای دارند.

۳. اختلالات حسی کودکان

۴. نقص در توجه و تمرکز، بیش فعالی کودک

۵. اختلال در تعاملات اجتماعی و برقراری ارتباط با دیگران

۶. وجود یک بیماری خاص مثل اوتیسم، سندرم دان، فلج مغزی،آلزایمر، پارکینسون، سکته مغزی

۷. وجود مشکل در انجام فعالیت‌های روزمره زندگی. بطور مثال کودک قادر نیست دکمه های روپوش مدرسه اش را ببندد و…

۸. وجود مشکل در نگارش تکالیف و دستخط بد

۹. اختلال در مهارت‌های حرکتی ظریف یا همان حرکات انگشتان دست و مهارت‌های حرکتی درشت مانند پریدن و بالا رفتن

10. وجود مشکلات جسمی مثل پای پرانتزی

به هر حال موارد دیگری نیز وجود دارند که پزشک متخصص مغز و اعصاب و یا ارتوپدی اطفال، نوزادان و کودکان را به کاردرمانی ارجاع می دهند. اگر به وجود مشکل در رشد و تکامل کودک خود شک کردید، حتما از یک کاردرمانگر مشورت بگیرید.

غلت زدن نوزاد را جدی بگیرید!!!

والدین همیشه منتظر چهار دست و پا رفتن، و برداشتن اولین قدم‌های فرزند خود هستند. اما حرکت مهم دیگری وجود دارد که در صدر لیست مراحل رشدی کودک قرار می‌گیرد و آن معلق زدن است.

 بله “معلق زدن”و شاید کودک ماه‌ها و سال‌ها وقت نیاز داشته باشد تا کامل و بی عیب و نقص معلق بزند. با این حال، او در ماه‌های اولیه زندگی به جای این حرکت، قادر است غلت بزند.

 غلت زدن مرحله رشدی مهمی برای یک کودک محسوب می شود. غلت زدن کودک  اولین حرکت بزرگ او در زندگی است. با این حرکت، کودک برای اولین بار تغییر بزرگی در وضعیت بدن خود و چشم اندازش از دنیای پیرامون ایجاد می‌کند، آنهم به تنهایی! از آنجا که کودک سالم دلیل کافی برای ماندن در این مرحله رشدی ندارد، رشد خود را به سمت مستقل نشستن و چهار دست و پا رفتن ادامه می دهد. اما بعضی ها نیاز به خدمات کاردرمانی برای غلت زدن نوزاد دارند تا کودک این توانایی را کسب کند.

چه زمانی کودکان شروع به غلت زدن می کنند؟

تعادل یکی از مولفه‌هایی است که کودک در طی رشد حرکتی خویش آن را کسب می‌کند. سنگ بنای کسب این مهارت با غلت زدن او آغاز می شود. تعادل کودک با شروع چهار دست و پا رفتن و فاصله گرفتن کودک از زمین بطور رسمی شکل می‌گیرد. سرانجام مهارت تعادل یابی با کسب مراحل ایستادن و راه رفتن به اوج خود نزدیک می شود. مهارت تعادل با کسب مهارت‌های پیشرفته حرکتی درشت مانند پریدن، لی لی رفتن، راه رفتن روی بلندی، رشد و توسعه پیدا می‌کند. 

 کودکان برای کسب تعادل باید تون عضلانی نرمال داشته باشند. با تون عضلانی نرمال می توانند به جاذیه زمین غلبه کنند. مغز برای هدایت اعضای بدن نیاز به اطلاعات درستی از سر و بخش های مختلف بدن دارد که مسولیت غلت زدن را دارند. تا براساس آنها مغز بتواند به عوامل برهم زننده تعادل واکنش نشان داده و به نحو مناسبی به تنظیم تون پوسچرال بپردازد. 

کسب مهارت حرکتی درشت به غلت زدن نوزاد کمک می کند .

در منظر کودک، غلت زدن یک شاهکار حرکتی است. برای انجام این کار، او باید از کنترل مناسب سر برخوردار بوده و قدرت عضلات گردن و بازوانش کافی باشد. روی شکم خوابیدن (وضعیت دمر) می‌تواند کودک را مهیای غلت زدن کند. زمانی که کودک روی شکم می‌خوابد، سرش را بالا نگه داشته و با استفاده از دستانش، بالا تنه‌اش را به بالا می‌کشد. 

همین به بالا کشیدن‌های (pushup) به ظاهر ناچیز، در آماده‌سازی و رشد عضلات گردن، شانه، تنه و بازو موثر است. همین‌طور که کودک قوی‌تر می‌شود، شروع به ضربه زدن با پاهایش کرده و دستانش را در هوا تکان می‌دهد (انگار در حال شنا کردن است). او سپس شروع به غلت زدن به طرفین کرده و در نهایت یکبار حرکت را به انتها رسانده و بطور کامل روی شکم قرار می‌گیرد.

 

دمر خواباندن نوزاد او را برای غلت زدن آماده می‌کند.

قرار دادن کودک در وضعیت دمر (خوابیده روی شکم) از ۳-۴ ماهگی قابل انجام است. این وضعیت در قالب فعالیت‌های روزمره کودک دیده می شوند به طور مثال:

• به صورت خشک کردن او پس از استحمام
• آروغ زدن روی دستان پدر یا مادر
• انجام ماساژ یا مالیدن روغن روی بدن او
• قرار گرفتن به حالت دمر بعد از تعویض پوشک
• خوابیدن روی قفسه سینه والدین 
• هواپیما بازی 

 پیش از قرار دادن کودک در این وضعیت باید او کاملا بیدار و هوشیار باشد. یک سطح نسبتا سفت در نظر گرفته شود. در تمام مدت برای مراقبت  بیشتر کودک در کنار او حضور داشته باشید. از مزایای دمر خوابیدن کودک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: 

1. تقویت عضلات گردن و بهبود کنترل سر
2. تقویت عضلات پشت و بهبود راستای اسکلتی بدن و متعاقب آنها، بهبود پوسچر (وضعیت بدنی) کودک
3. تقویت و رشد عضلات مفصل لگن و نیز تقویت عضلات مسئول حرکت چهار دست و پا رفتن
4. کمک به رفع مشکلات شکمی مانند نفخ، یبوست و …
5. کمک به تشکیل قوس‌های کف دستی که برای انجام حرکات ظریف انگشتان دست موثر هستند. 
6. تقویت عضلاتی از اندام فوقانی که برای دراز کردن دست کودک و چهار دست و پا رفتن او مفید هستند. 
7. رشد حرکات چشم‌ها و درک عمق بینایی 
8. پیشگیری از تغییر شکل جمجمه در ماه‌های اول بعد از تولد
9. بهبود یکپارچگی حسی، رشد شناختی (هوش) و آگاهی فضایی (محیطی) در کودک

 

کودکانی که توانایی انجام مهارت تعادل یابی یا حرکتی درشت یا دمر خوابیدن را نداشته باشند می توانند با کاردرمانی برای غلت زدن نوزاد این مهارت ها را کسب کنند. با کسب پیش نیازهای لازم کودک توانایی غلت زدن را به مرور کسب می کند.

از کی انتظار می‌رود که کودک غلت زدن را آغاز نماید؟

بعضی از کودکان از ۳ یا ۴ ماهگی شروع به غلت زدن می‌کنند، اما اکثر آنها تا ۶ یا ۷ ماهگی در اینکار استاد می‌شوند. آنها معمولا در ابتدای کار یاد می‌گیرند که از شکم به پشت غلت بزنند. سپس حدود یک ماه بعد، آنها از وضعیت خوابیده به پشت به روی شکم غلت می زنند چرا که این حرکت نیاز به هماهنگی و قدرت عضلانی بیشتری دارد.

 زمان اولین غلت معمولا غافلگیر کننده است چرا که والدین باید مراقب باشند که کودک در حول و حوش آن زمان روی بلندی یا نزدیک پله قرار نداشته باشد که به دنبال غلت زدن دچار آسیب شود.

در صورتی که کودک توانایی غلت زدن نداشته باشد در صورت صلاحدید متخصص کودک نیاز به کاردرمانی برای غلت زدن نوزاد است.

 

والدین در هنگام غلت زدن باید منتظر چه چیزهایی باشند؟

کودک در اولین دفعات غلت زدن احتمالا دچار وحشت شده و شاید گریه کند. دلیل این حالت آنست که او هرگز قبلا چنین حرکتی را تجربه نکرده است. از نظر او، تغییر سریع وضعیت بدن که در هنگام غلت زدن اتفاق می‌افتد، بسیار ترسناک به نظر می رسد.

او به مرور زمان  در می یابد که این حرکت آکروباتی خیلی هم دلچسب بوده و آن را به دفعات تکرار می‌کند. او از این مهارت برای نزدیک شدن به اسباب بازی خود، نزدیک شدن به والدین و در آغوش آنها خوابیدن، و یا فرار در هنگام تعویض پوشک بهره می‌جوید.

 هنگامی که این ژیمناستیک کار کوچک ما غلت زدن کامل (از پشت به روی شکم و بالعکس) را فرا می‌گیرد، تازه به این نکته پی می‌برد که غلت زدن‌های پشت سر هم چقدر می‌تواند سرگرم کننده باشد. بنابراین بعضی از کودکان برای جابجایی، از این حرکت استفاده می کنند و بطور دائم در حال جابجایی بین این نقطه و آن نقطه هستند.

 در این جابجایی‌ها در کف خانه، والدین اصلا نباید متعجب شوند که کودک ممکن است تکه نانی در زیر مبل، مداد گمشده برادر بزرگتر و یا شارژر لپ تاپ را پیدا کند. لذا اگر چیزی در حوزه دسترسی کودک باشد، شک نکنید که به سمت آن غلت می زند. از این رو، والدین باید نسبت به ایمن‌سازی کف خانه و جمع آوری اشیا خطرناک اقدام کنند.

 

والدین باید حواسشان به چه مواردی باشد؟

اگر کودک تا ۷ ماهگی غلت نزد یا ننشست، حتما باید با متخصص اطفال مشورت کنید. در غیراین صورت زمانی که کودک قادر به غلت زدن است، والدین باید مراقب دو چیز باشند:

۱. غلت زدن از روی بلندی و افتادن

۲. غلت زدن روی شکم در زمانی‌ که در تختخواب خویش خوابیده است. 

بهترین راه برای حفاظت از کودک اینست که مکان ایمنی را برای غلتیدن او فراهم کنید، به عنوان مثال پتوی ضخیم، کفپوش بازی و قالی‌های کوچک گزینه‌های مناسبی هستند. 

لطفاً به هیچ عنوان نگران نشوید!!!

نیاز نیست هر ساعت کودک را در تختخواب خویش چک کنید. فقط مطمئن شوید که او را به پشت خوابانده و محیط خواب او را ایمن کرده‌اید. ایمن سازی تختخواب به آن معنا است که ضربه گیرهای تختخواب، بالش، عروسک‌های پارچه‌ای، پتوی نازک یا لباس‌های او را در تختخواب یا روی نرده‌های آن قرار نداده‌اید.

 

8 تمرین کاردرمانی برای غلت زدن نوزاد

کاردرمانگران در کلینیک های از تمرینات و روش های مختلفی استفاده می کنند. در ضمن برای انجام بعضی از تمرینات از وسایل توانبخشی و وسایل کاردرمانی نیز استفاده می کنند. در این قسمت 8 تمرین کاردرمانی برای غلت زدن نوزادان در منزل را معرفی می کنیم. پس همچنان با ما همراه باشید.

1. کمی دور از دسترس کودک یک اسباب بازی قرار دهید و ببینید آیا به سمت آن می‌غلتد یا نه.
2. کنار او دراز بکشید و او را تشویق کنید که به سمت شما بیاید.
3. هنگامی که کودک روی شکم قرار دارد، به آرامی او را به یک طرف بچرخانید تا در آستانه غلتیدن قرار بگیرد.
4. از سه تا چهار ماهگی، وقتی کودک به پشت است، به آرامی یک پای کودک را به سمت دیگر بدنش ببرید و ببینید آیا او با دست خود حرکت پایش را دنبال می‌کند یا نه؟! ممکن است در ابتدا فقط به پهلویش بچرخد و غلت کامل نباشد.
5. کودک را داخل یک پتو به پشت یا روی شکم بخوابانید، سپس به آرامی یک طرف پتو را بلند کنید تا کودک آرام بغلتد، می‌توانید با تبدیل این تمرین به بازی، انجام این تمرین را برای کودک لذت بخش کنید.
6. کودک را هنگام در آغوش گرفتن کمی به پلو نگه دارید تا به صورت ناخودآگاه سرخود را بالا بیاورد و به این صورت عضلات گردن او را تقویت کنید. این کار را برای طرف دیگر بدنش نیز تکرار کنید.
7. می‌توانید از یک سطح شیبدار برای کمک به غلت زدن کودک استفاده کنید، کودک را به پهلو روی سطح شیبدار قرار دهید و به آرامی و به کمک جاذبه شرایط مناسب برای غلت زدن کودک را فراهم کنید.
8. همیشه حواستان باشد که کودک را حتی قبل از غلتیدن روی سطحی که از اطرافش بلندتر است بدون مراقبت تنها نگذارید و برای انجام تمرینات بیشتر و انجام هر چه بهتر تمرینات با کاردرمانگر مناسب مشورت نمایید.

 

 نقش بازی در غلت زدن نوزاد

از بدو تولد، کودک از طریق حواس هفتگانه (لامسه، عمقی، تعادلی، بویایی،چشایی، بینایی، شنوایی) خویش برای کشف دنیای پیرامون خود استفاده می‌کند.

 با افزایش سن کودک، او فعالانه از حواس خود برای غلبه بر چالش‌های گوناگونی که خود انتخاب و طراحی می‌کند، بهره می‌گیرد.

 زمانی که کودک شروع به غلت زدن می‌کند، اگر جغجغه‌اش در زیر صندلی افتاده باشد، با غلت زدن خودش را به آن رسانده، در دستانش گرفته، تکان داده و به دهان خود می‌برد.

 در همین چالش ساده او حواس لامسه (تماس پوست بدن با زمین)، عمقی (حرکات عضلات و مفاصل مربوطه)، تعادلی (حرکات دورانی روی زمین)، بینایی (دیدن اسباب بازی)، چشایی و بویایی (بردن اسباب بازی به سمت دهان)، و شنوایی خود را درگیر چالش کرده و پرورش می دهد. 

نکته مهم اینجاست که کودکان استاد انتخاب و طراحی چالش‌ها در قالب بازی‌های حسی-حرکتی هستند!!!

همیشه خودشان را درگیر کاری می‌کنند که متناسب با توانایی‌شان است!!!

 غالبا تلاش می‌کنند تا سربلند و پیروز از آن خارج شوند!!!

در طی این بازی‌های حسی-حرکتی، کودکان هم حواس خود و هم مهارت‌های حرکتی خویش را بهبود می‌بخشند. یکی از وظایف مهم والدین، فراهم آوردن موقعیت‌هایی است که کودکان بتوانند در قالب بازی‌های حسی در آنها وارد شده و توان ذهنی و جسمی خود را ارتقا بدهند. 

کاردرمانگران نیز برای انجام تمرینات کاردرمانی برای غلت زدن نوزادان از بازی استفاده می کنند. بازی در کاردرمانی کودکان در منزل و کلینیک بهترین وسیله است.

 

کلام آخر

دراین مقاله در ابتدا دغدغه مادر ماهان را که دغدغه بسیاری از مادران است را بیان کردیم. در ادامه مقاله شرایط لازم برای غلت زدن کودک را معرفی کردیم. کودک برای غلت زدن نیاز به کسب مهارت های تعادلی، حرکتی درشت، دمر خوابیدن دارد. محدوده سنی غلت زدن کودک بیان شد. 8 تمرین کادرمانی برای غلت زدن نوزاد در منزل برای والدین ارائه شد. راهکارهای مراقبتی از نوزادان در حین غلت زدن مطرح شد تا کودک و والدین به دور از چالش این مرحله را عبور کنند.

در صورت نیاز به خدمات کاردرمانی برای غلت زدن نوزاد کافی است با شماره 09054146911 تماس بگیرید. مشاوران سایت خانواد توانمند تمام اطلاعات مورد نیاز شما را در اختیارتان می گذارند تا با آگاهی مسیر رشد کودک دلبندتان را طی کنید.

 

خدمات سایت خانواده توانمند

ما در سایت خانواده توانمند تلاش می‌کنیم تا کودکان با نیازهای ویژه به همراه خانواده‌شان از کلیه خدمات آموزشی، درمانی، مهارتی و محصولات (لوازم توانبخشی، اسباب‌بازی، کتاب، و…) متناسب با نیازهای خود بدون هرگونه محدودیت زمانی و مکانی از خدمات گفته شده بهره‌مند شوند.