برای اصلاح تلفظ حرف ق در صورتی که کودک تا 5 سالگی نتواسته است آن را به درستی تلفظ کند، باید به دنبال راهکار بود، تلفظ حرف ق معمولا تا5 سالگی ظهور می­کند و کودک می­تواند تلفظ حرف ق را درهجاها و کلمات به راحتی  استفاده کند. یکی از راهکارها آموزش تلفظ حرف ق این است که از گفتاردرمانی حرف ق استفاده کنید. گفتاردرمانی حرف ق به کودک کمک می­کند پیش نیازهای لازم برای تلفظ حرف ق را کسب کند و کلمات را به درستی تلفظ کند و در ارتباط با همسالان در مهد، بازی، مدرسه بدون دغدغه باشد و با اعتماد به نفس با دیگران ارتباط برقرار کند. در این مقاله روش های گفتاردرمانی حرف ق را با شما به اشتراک می­گذاریم برای آشنایی با مراحل آموزش تلفظ ق تا انتهای مقاله همراه ما باشید.

گفتاردرمانی حرف ق

این صدا یک صدای عقبی است و تا سن پنج سالگی سن ظهور دارد. معمولا از سن سه یا سه و نیم سالگی ظاهر می­شود.

برای هر صدای مشخصاتی داریم. در آموزش تلفظ حروف باید به مشخصه صداها که از دو جز تشکیل شده اند، توجه کرد:

هرکدام از اندام گویایی مثل حنجره، سقف دهان، زبان، دندان در تولید صداهای مختلف نقش دارند و صداهای مختلف از جایگاه های مختلف اندام گویایی تولید می­شوند.

مشخصات صدای ق

به هنگام تلفظ حروف، هوا که یکی از پارامترهای مختلف است نقش مهمی در تولید صدا دارد نحوه خروج هوا یکی از مشخصات تولید صدا است. درگفتاردرمانی حرف ق باید مشخصات آن را شناخت چرا که مهم است هوا چگونه خارج میشود از دهان یا بینی یا آیا هوا سایش دارد یا نه…

صدای ق یک صدای انسدای است یعنی یک لحظه  انسداد ایجاد می­شود و هوا از دهان خارج می­شود.

جایگاه صدای ق: عقبی­ترین نقطه زبان قرار دارد.

پیش نیازهای آموزش تلفظ صدای ق

آموزش صدای ق به کودکانی که صدای گ را یاد گرفته­اند، آسان­تر است؛ البته گفتاردرمانی حرف ق نیاز به یکی سری پیش نیاز دارد. چون محل تلفظ صدای ق نزدیک به صدای گ هست و برای آموزش حرف ق نیاز است که کودک تلفظ حرف گ را یاد گرفته باشد. برای آموزش صدا ق نیاز است که کودک حتما صدای ک، گ را یاد گرفته باشد؛ چون سن ظهور صدای ک و گ زودتر از ق است پس قبل از آموزش صدای ق حتما باید کودک تلفظ صدای ک و گ را آموخته باشد.  البته آموزش صدای ق نسبت به آموزش صدای گ کمی سخت تر است ولی خوب هر سختی آسان می­شود. تلفظ حرف ق نیاز به صبر، حوصله، خلاقیت دارد.

ابزار لازم برای گفتاردرمانی حرف ق

برای آموزش حرف ق از یک چوب بستنی استفاده می­کنیم، چوب بستنی را داخل دهان کودک می­گذاریم و عقب می­بریم، البته خیلی آرام و با احتیاط این کار را انجام می­دهیم؛ چون اگر  چوب بستنی را ناگهانی داخل دهان کودک بگذاریم کودک  دچار حالت تهوع می­شود و ممکن است اجازه ندهد دوباره شما برای آموزش حرف ق چوب بستنی را داخل دهانش  بگذارید و برای آموزش حرف ق چوب بستنی را تا انتهای زبان می­بریم. به او بگوید: دا را تکرار کند. چون ما جایگاه صدای گ را گرفتیم وقتی بچه می­خواهد بگوید گ قسمت عقب زبان بالا می­رود و تبدیل به ق می­شود.

آموزش هجا ها

زمانی که کودک تلفظ صدای ق را آموخت سراغ آموزش هجا ق یعنی قِ، قُ، قَ، قی، قو، قا می رویم و هر کدام از هجاها را در زمان های که کودک توان و حوصله دارد به او در قالب بازی، کاردستی و… آموزش می ­دهیم.

صدای ق و صدای گ شبیه هم اند و معمولا بچه­ها اشتباه به جای هم به کار می­برند. برای جلوگیری از اشتباه بچه­ها در می­توانیم از فلش کارت استفاده کنیم. صدای ق و صدای گ را روی دوتا فلش کارت جداگانه می­نویسم و از کودک می­خواهیم به هنگام شنیدن صدای ق یا گ فلش کارت مرتبط با آن را نشان دهد تا کودک متوجه شود صدای ق و صدای گ دو تا صدای مستقل هستند.

برای هر صدای نیاز نیست فلش کارت درست کنید اما برای صداهای که کودک آن ها را با هم اشتباه در نظر می­گیرد می­توان از فلش کارت استفاده کرد.

زمانی که کودک هجاها را آموخت در گفتاردرمانی حرف ق برای آموزش کلمات می­توان از بازی و کاردستی استفاده کرد مثلا از طریق خمیر بازی قوری می­توانید بسازید تا سایر مهارت های او مانند هماهنگی چشم و دست، ذهنی او نیاز تقویت شود در حین استفاده  از خمیر بازی می­توانید از خمیر قرمز رنگ نیز استفاده کنید و در حین کار در موقعیت های مختلف از کلمه  قوری قرمز، قرمز، قوری و سایر کلماتی که ق دارند استفاده کنید تا کودک در حین بازی و بدون اجبار آموزش بییند و تمرینات گفتاردرمانی حرف ق را  انجام دهد. با خاله بازی میتوانید از قوری قرمز استفاده کنید و در حین بازی از دستاورد کودک خود( قوری قرمز) در موقعیت های مختلف برای افزایش دایره لغات و تثبیت آموزش حرف ق استفاده کنید.

مدت زمان لازم برای گفتاردرمانی حرف ق

یکی از سوالات پر تکرار والدین این است که برای آموزش حروف چقد زمان نیاز است ؟

جواب این سوال بستگی به پارامترهای مختلف از جمله، فضای زندگی، تعداد جلسات گفتاردرمانی، توانایی کودک، حوصله مادر و پدر و … دارد. کودکی که چند سال حرف ق را حین تلفظ ادا نکرده است مثلا به جای قاشق، اشو گفته یا  به جای قابلمه، البمه می­گوید برای آموزش حرف ق نیاز است  به او فرصت بدهیم تا با صدای ق آشنا شود و به مرور در کلمات مختلف به کار ببرد. شاید گفتاردرمانی حرف ق چند ماه بکشد تا از بخش ناخودآگاه به خودآگاه برود.

گفتاردرمانی یکی از راههای تقویت مهارت کلامی و ارتباطی است که حوزه های مختلفی دارد که یکی از حوزه سخت گفتاردرمانی اصلاح اختلال تلفظ است که شامل اختلال تلفظ حروف، هجا می­شود. با استفاده از تخصص گفتاردرمانی میتوان اعتماد به نفس کودکان و افراد بزرگسال را تقویت کرد تا بدون دغدغه از تمام کلمات مانند کلماتی حرف ق دارند در مکالمه های روزمره خود استفاده کنند.

در این مقاله یکی از روشهای گفتاردرمانی حرف ق را به شما آموزش دادیم در ضمن کاردستی و بازی مناسب برای آموزش کلماتی که صدای ق دارند را نیز معرفی کردیم تا در منزل بتوانید با کودک خود به درستی تمرین کنید. در صورت نیاز به گفتاردرمانی حرف ق می توانید از تجارب گفتاردرمانگران  حرفه ای سایت خانواده توانمند استفاده کنید برای آشنایی با گفتاردرمانگران لطفا با شماره 09054146911 تماس بگیرید.