آموزش مفهوم داخل و خارج به کودکان به آنان در شناخت محیط و فرآیندها کمک به سزایی می کند. کودکان در پیش دبستانی و ریاضی پایه اول کم توان ذهنی و عادی و در کاردرمانی ذهنی با مفهوم داخل و خارج آشنا می شوند. در این مقاله با نحوه آموزش مفهوم داخل و خارج کودکان با کمک بازی، آشپزی، گل کاری و حیوانات آشنا می شوید.

 

نحوه آموزش مفهوم داخل و خارج به کودکان

آموزش مفاهیم شناختی و ذهنی به کودکان استثنایی و عادی به طور کلی در سه مرحله سازماندهی می شود. در مرحله ى اول به دنبال ایجاد حس نیاز برای شناحت و درک مفاهیم هستیم تا کودک به مفاهیم توجه کند. برای اینکار می توان از فعالیت و موقعیت های مختلف برای جلب توجه کودک به مفهوم داخل و خارج  استفاده کرد.

در مرحله دوم به او کمک می کنیم مهارت تشخیص تفاوت ها را کسب کند. برای کسب مهارت تمایز یا شناخت تفاوت اشیاء نیاز به دانستن ویژگی اشیا و فرآیند می باشد. در ابتدا کودک را با ویژگی مفاهیم داخل و خارج در موقعیت های مختلف آشنا می کنیم.

مرحله سوم به سراغ نام گذاری مفاهیم می رویم. آموزش را با فعالیتهایی که هدف اصلی آنها جلب توجه کودک به مفاهیم داخل و خارج و تمایز بین این دو است شروع می کنیم.

بازی برای آموزش مفهوم داخل و خارج به کودکان

دراین قسمت بازی مناسب کودکان اوتیسم، سندرم دان، کم توان ذهنی، نابینا و کم شنوا و عادی را معرفی می کنیم. این بازی برای همه کودکان مناسب می باشد. بازی کودکان عادی با نیازهای ویژه تفاوتی ندارد بلکه در نحوه اجرای بازی متفاوتند. متناسب با شرایط محل زندگی تان می توانید در فضای باز به صورت گروهی بازی انجام دهید. بازی با کودکان به دنبال تحقق اهداف زیر هستیم:

• آموزش مفهوم داخل و خارج به کودکان
• تقویت مهارت کلامی
• آموزش مهارت های زندگی
• تقویت حس مسئولیت و همکاری
• بهبود هماهنگی چشم و دست
• تقویت مهارت دست ورزی
• تقویت حس لامسه
• تقویت انگشتان دست و تقویت مهارت حرکتی ظریف
• تقویت توجه و تمرکز
• آموزش ریاضی به کودکان کم توان ذهنی

 

فعالیت پیشنهادی:

بازی با کارتون و کاغذهای خرد شده

 

وسایل مورد نیاز:

• کارتن
• کاغذهای خرد شده

 

نحوه ی انجام فعالیت

1.  فضای بازی را به کودک معرفی کنید
2.  ابزار بازی را به کودک معرفی  کنید
3. اجازه دهید کودک ابزار را لمس کند و به هر شکلی که دوست دارد با ابزار بازی کند.
4.  کودک را به سمت بازی طراحی شده سوق دهید
5.  در این مرحله کودک با توجه به توانایی کودک، روزنامه یا کاغذهای بلا استفاده  را خرد یا مچاله می­کند.
6.  توپ­ ها کوچک را داخل کارتون  بگذارید.
7.  کاغذهای خرد شده  یا مچاله شده را روی توپ ها بریزید.
8.  کارتون را به همراه تمام وسایل( توپ وکاغذ­ها) تکان دهید.
9. دو ظرف با رنگ­های متضاد را کنار کارتون­ها بگذارید.
10.  قوانین بازی را توضیح دهید( قراره  هرکی سه تا توپ­ را با پا یا دست در عرض20 ثانیه( بحث زمان مهم نیست، صرفا برای هیجان بازی استفاده کنید) از کارتون خارج کنیم و داخل ظرف های کنار کارتون بگذاریم، هرکی زودتر توپ ها رو جمع کرد برنده است.)

 

نکات اجرایی

حین کار حتما از کلمه داخل و خارج استفاده کنید.

تقسیم کار کنید و از بچه ها به اندازه توانایی­هاشون انتظار داشته باشید.

 

 

 کاردستی برای آموزش مفهوم داخل و خارج به کودکان

اهداف:

• آشنایی با مفاهیم داخل و خارج
• تقویت مهارت بینایی
• تقویت خلاقیت
• تقویت حس اعتماد به نفس
• تقویت مهارت دست ورزی
• آموزش اعداد
• انجام تمرینات کاردرمانی دست و انگشتان دست
• انجام تمرینات کاردرمانی ذهنی کودکان( کودکان در حین ساخت کاردستی با مفاهیم آشنا می شوند)
• انجام تمرینات گفتاردرمانی کودکان در منزل

 

فعالیت­های پیشنهادی

ساخت جامدادی رومیزی با ظرف­های شیشه ای

ابزار مورد نیاز:

1. بطری نوشابه
2. رنگ

 

نحوه انجام فعالیت:

1.  معرفی ابزار کاردستی( کاغذ، رنگ و…)
2. آموزش چگونگی استفاده از ابزار کار دستی
3.  آموزش کشیدن طرح یا الگو اشکال مختلف
4.  در این مرحله نحوه  برش زدن بطری را آموزش می­دهیم( قسمتی از برش را با هم یا اجازه می دهیم خود کودک انجام دهد البته باید متناسب  با توانایی کودک  انتظار داشته باشیم و از توانمندی های او برای رسیدن به  نیازهایش استفاده کنیم.)
5. نحوه رنگ آمیزی را به او آموزش می­دهیم.( در انتخاب رنگ به علایق کودک خود توجه کنید)
6. طرح مورد علاقه کودک را بروی بطری طراحی می­کنیم، اینکار با استفاده از شابلون می توان انجام داد
7. لوازم بهداشتی یا مدادها را داخل ظرف بگذارید.

 

 

 

نکات اجرایی:

حین ساخت با کودک درباره فواید ساخت ظرف صحبت کنید( مثلا از این به بعد قراره، مسواک ها رو داخل این ظرف بزاریم و…)

این فعالیت نیازمند زمان کافی برای تثبیت مراحل است. از این رو نباید در انجام مراحل آموزشی، سرعت عمل به خرج داد و ممکن است که گذر کودک از مرحله2 به 3 طول بکشد.

کاردستی­ کودکان را درمعرض دید آنان وسایر اعضای خانواده قرار دهید و در بازه­ ­های زمانی مختلف از هنر بچه ها تعریف کنید.

برای تقویت کلامی کودک خود می توانید برای کاردستی خود قصه بسازید یا برای کاردستی اسم انتخاب کنید و…

 

تثبیت آموزش:

برای تثبیت آموزش می توانید در طول هفته، جامدادی یا جا شمعی وتنگ ماهی با بطری­های شیشه ای  بسازید و به اطرافیان خود هدیه بدهید تا با توانمندی کودک شما آشنا شوند.

 

 

آشپزی برای آموزش مفهوم داخل و خارج به کودکان

اهداف:

• آشنایی با مفاهیم داخل و خارج
• تقویت هدفمند دست ها و انگشتان
• تقویت توجه و تمرکز
• آشنایی با ظروف آشپز خانه
• تقویت حس مسئولیت
• تقویت حس چشایی و بویایی
• تقویت مهارت دست و انگشتان
• افزایش تحمل کاری
• کاهش حرکات کلیشه ای، یکنواخت وتکراری دست ها و انگشتان
• کاهش تدافع لمسی در دست ها و انگشتان
• انجام تمرینات کاردرمانی دست و انگشتان

 

فعالیت پیشنهادی

سیب زمینی سرخ شده

 

نحوه انجام فعالیت:

1.  سیب زمینی ها را انتخاب کنید.
2. یک برس تمیز و استفاده نشده مخصوص ظرفشویی بردارید. (می توانید از یک برس معمولی پلاستیکی یا سیم ظرفشویی هم استفاده کنید) متناسب با توانایی کودک  به او نحوه ی شستن سیب زمینی را به او آموزش دهید.
3.  سیب زمینی ها را داخل سبد گذاشته و زیر آب سرد با برس تمیز کنید تا خاک و کثیفی هایی که به پوست سیب زمینی چسبیده از آن جدا شود.
4.  نحو­ی پوست گرفتن سیب زمینی را آموزش می­دهیم.
5. خرد کردن را آموزش می دهیم
6. آموزش می دهیم که مواد خرد شده را داخل ظرف بزرگ ریخته و هم بزند.(مخلوط کند)
7. روغن را با کمک کودک داخل ظرف می­ریزیم اینکار به تنهایی توسط کودک انجام نیز می­تواند انجام شود البته باید توانایی کودک را درنظر بگیرید.
8. سیب زمینی را با کمک کودک داخل ظرف بریزید ( کارها را متناسب با توانایی کودک مناسب سازی کنید)
9. سیب زمینی­های سرخ شده را با کمک کودک خود از قابلمه خارج کنید.
10. سیب زمینی­ها سرخ شده را با کمک کودک خود داخل ظروف بریزید.
11. اضافه کردن سس را به صورت ترکیبی یا جدا انجام می دهیم.

 

 

 

نکات اجرایی

ممکن است مدتی طول بکشد تا بچه ها از  مرحله ای به  دیگر برود، اما مهم این است هرمرحله  و یادگیری مرتبط با آن تثبیت شود. مهم سرعت یادگیری نیست بلکه دقت  ودرستی یادگیری است

متناسب  توانایی کودک از او انتظار داشته باشید

حین درست کردن سیب زمینی، با جابه جایی ظروف در طبقات وکشو کابینت ها،  از کلمه بالا و پایین استفاده کنید( مثلا بگید قاشق تو کشوی پایینی هست یا آبکش که بالای میز هست رو لطفا بهم بده و…)

 

مرحله تثبیت :

برای تثبیت آموزش می­توانید با غذاهای مختلف از جمله آب دوغ وخیار و فلفل دلمه به کودک خود با آشپزی مفاهیم داخل و خارج را آموزش دهید.

 

آموزش مفهوم داخل و خارج به کودکان در باغچه

• آشنایی با مفهوم داخل و خارج
• بهبود یکپارچگی حسی
• کاهش حرکات کلیشه ای
• افزایش برون ریزی احساسات و عواطف
• ایجاد درک وتنوع بهتر در محیط
• افزایش توجه و تمرکز
• کاهش تدافع لمسی و بهبود بیش حسی یا کند حسی

 

فعالیت­ پیشنهادی:

کاشت گل یا دانه

 

ابزار موردنیاز:

1. چاقو یا قیچی
2. چسب مایع یا حرارتی
3. بطری پلاستیکی
4. خاک
5. دانه گیاه
6. چشم پلاستیکی

 

نحوه ی انجام فعالیت:

1. کودک را با محیط آشنا کنید با کودک خود درمحیط گل کاری بازی کنید تا به محیط علاقمند شود
2. کودک را با ابزار کار آشنا کنید.اجازه بدید بچه ها با ابزار بازی کنند.
3. دراین مرحله کودک خاک را لمس می کند با کودک خود خاک بازی کنید.
4. به کودک نحوه ی کندن زمین با دست یا ابزار را آموزش می دهیم اینکار می تواند توسط دست صورت گیرد با با ابزار ولی بهترین گزینه دست هست چون باعث تقویت لامسه بچه ها می شود.
5. خاک را داخل ظرف بریزید.
6. دانه یا گل  داخل گلدان بکارید.
7. گلدان را با کمک فرزند خود شکل مورد علاقه اش طراحی کنید از او درباره علایقش بپرسید در صورت بی کلام بودن فرزند خود چند عکس را به او نشان دهید و از بخواهید عکس مورد علاقه خود را  انتخاب کند .

 

 

نکات اجرایی:

حین کار حتما از کلمه داخل و خارج استفاده کنید

ممکن است مدتی طول بکشد تا بچه ها از  مرحله ای به  دیگر برود، اما مهم این است هرمرحله  و یادگیری مرتبط با آن تثبیت شود. مهم سرعت یادگیری نیست بلکه دقت  ودرستی یادگیری است هدف ما کاشت گل یا دانه نیست بلکه ما دنبال آموزش گام به گام کودکان هستیم.

تثبیت آموزش:

برای تثبیت آموزش می توانید با کودک خود در طول هفته با بطری های مختلف گلدان درست کنید و به اعضای خانواده هدیه دهید.

 

آموزش مفهوم داخل و خارج به کودکان با کمک حیوانات

 

اهداف:

• آشنایی با مفهوم داخل و خارج
• آموزش مفاهیم شناختی مثل مرغ ، خروس و اردک و…
• تقویت مهارت بین فردی
• تقویت حس لامسه و شنیداری
• تقویت مهارت­های اجتماعی
• انجام تمرینات گفتاردرمانی در منزل
• انجام تمرینات کاردرمانی ذهنی و جسمی کودکان

 

فعالیت پیشنهادی:

ساخت خانه برای جوجه و گنجشگ ها

ابزار مورد نیاز:

1. سبد میوه
2. کاه

 

نحوه انجام فعالیت:

1. محل زندگی حیوانات را به کودک نشان دهید
2.  در صورت ترس کودک می توانید در نزدیکی محل زندگی حیوانات، با هم برای آنان خانه درست کنید .ابزار ساخت خانه رابه کودک نشان دهید،حین ساخت خانه درباره محل زندگی حیوانات مثل گنجشگ، مرغ و خروس ، گربه صحبت کنید و بعد از ساخت خانه، حیوانات رو داخل آن بگذارید اگر کودک همچنان ترس داشت به انجام کار اصرار ندااشته باشید.
3. متناسب با توانای کودک، حیوانات را داخل خانه شان ببرید اینکار را می­توانید در قالب مسابقه انجام دهید هرکی زودتر مرغ و خروس داخل خانه برد یا هرکی زودتر خارج شون کرد.

 

 

نکات اجرایی:

برای آموزش کودک خود از هر موقعیتی استفاده کنید

حین کار حتما با کودک خود صحبت کنید و مفاهیم داخل وخارج استفاده کنید تا مهارت کلامی کودک افزایش پیدا کند.

 

تثبیت آموزش:

برای تثبیت آموزش می توانید برای حیوانات مختلف خانه درست کنید و حیوانات را با مفاهیم داخل و خارج آشنا کنید.

 

کلام آخر

اگر پس از خواندن مطالب بالا هنوز نیاز به توضیحات بیشتری دارید؛ می توانید از خدمات مشاوره ای سایت خانواده توانمند استفاده کنید.در سایر مقالات خانواده توانمند می توانید با آموزش مفهوم داخل و خارج، زیر و رو، عقب و جلو، کوتاه و بلند،بالا و پایین، کوچک و بزرگ، دستشویی رفتن، نوشتن آشنا شوید.

در صورت نیاز به خدمات مشاوره ای و آموزشی، کاردرمانی، گفتاردرمانی و خرید لوازم کاردرمانی و آموزشی کودکان استثنایی می توانید با شماره 09054146911 تماس بگیرید.

خدمات سایت خانواده توانمند

ما در خانواده توانمند تلاش می‌کنیم تا کودکان با نیازهای ویژه از کلیه خدمات آموزشی، درمانی، مهارتی و محصولات (لوازم توانبخشی، اسباب‌بازی، کتاب،و…) متناسب با نیازهای خود بدون محدودیت زمانی و مکانی بهره‌مند شوند.

در سایت خانواده توانمند و کانال آموزش کودکان استنثایی خانواده توانمند در تلگرام یا اینستاگرام، روبیکا نیز نحوه آموزش به کودکان عقب مانده ذهنی، کودکان اوتیسم، نابینا، ناشنوا، سندرم داون، کم توان ذهنی، بیش فعال را در قالب فیلم، پادکست و مقاله ارائه کرده ایم. تیم آموزشی خانواده توانمند در جهت تحقق عدالت آموزشی تمام محتوای آموزشی مورد نیاز کودکان بانیازهای ویژه و خانواده آنان را به طور رایگان به اشتراک می گذارد.

بنابراین اگر شما کودک با نیاز ویژه‌ای رو میشناسد که دارد رنج می‌برد. اما سرشار از استعدادها و توانمندهای خاص خودش هست خوشحال می‌شویم که خانواده توانمند رو بهشون معرفی کنید.

خانواده توانمند سایت است که تمام آموزش های تخصصی ساده و متناسب با فرزند شما را به صورت بازی در سایت و شبکه های اجتماعی اش قرار داده است و شما در هر نقطه دنیا و با هر امکاناتی که دارید می توانید یک خانواده توانمند باشید.