راهکاری طلایی برای توانمندسازی مادران کودکان اوتیسم
17/01/1401ابزارهای ضروری گفتاردرمانگران حرفهای
21/01/1401- دیر حرف زدن کودکان تا چه سنی عادیه؟
- ارثیه دیر حرف زدن کودکان؟
- مشکل دیر حرف زدن بچه ها بدون خدمات گفتاردرمانی شدنیه؟
- برای دیر حرف زدن بچه ها تخم کفتار خوبه؟
- طب سنتی برای دیر حرف زدن بچه ها راهکاری داره؟
مادر زمانی که با مشاوره خانواده توانمند صحبت می کنند معمولا سوالات بالا را به شکل های مختلف می پرسند. اگر این سوالات برای شما مطرح است تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
دیر حرف زدن کودکان
بعضی از بچهها به دلایل مختلف دیرتر صحبت می کنند مثلا امکان داره تا سن 6 سالگی نتونن حرفی بزنند یا حتی بیشتر!!
این اختلال گفتاری باعث میشه بچه های خیلی از مهارت های دیگه رو یاد نگیرند و در مهارتهای زندگی و اجتماعی دچار درد سر شود. برای کمک به بچه های که دیر صحبت می کنند بهترین کار اینکه به یه گفتاردرمانگر مراجعه کنیم.
شاید از خودتون بپرسید مگه کار گفتاردرمانی برای لکنت نیست؟در جواب باید بگم خیر!!!
گفتاردرمانی حوزه وسیعی دارد و یکی از تخصص های گفتاردرمانگران اینکه به بچه ها کمک کنن بتونن مهارت کلامی لازم را کسب کنند.
دیر حرف زدن کودکان با تخم کفتر و روغن و … درست نمیشه بلکه باید از راه درست به فکر درمان بچهها باشیم تا در آینده افسوس از دست دادن زمان رو نخوریم.
گفتاردرمانی درسته هزینه داره و باید با حوصله کار درمان رو جلو برد ولی بهتر از اینکه دست روی دست بگذاریم و کاری نکنیم!!! اگر دست روی دست گذاشتیم و بچه بزرگ شد ولی مشکل گفتاردرمانی حل نشد چه جواب براش داریم؟ میخاید بهش بگید منتظر بودیم زمان، مشکل گفتاری تو رو درمان بکنه؟! میدونستید خیلی از مشکلات تحصیلی به خصوص نارساخوانی و نادرست نویسی به خاطر دیر حرف زدن بچه هاست؟
بهتره هر مشکلی را به موقع تشخیص بدیم و به دنبال راهکار براش باشیم وگرنه خیلی زود مشکل ما رو از پا میندازه.
برای مشکل دیر حرف زدن بچه ها باید به گفتاردرمانی مراجعه کنیم تا بتوانیم به موقع تشخیص بگیریم.
8 علائم برای دیر حرف زدن کودکان
- نخستین کلمات قبل از 2 سالگی ظاهر نمیشود در حالی که کودکان باید اولین کلمات را بین 10 تا 18 ماهگی بگویند.
- کودک تا 3 سالگی جمله دو کلمهای نمیگوید در حالی که معمولا کودکان بین 12 تا 15 ماهگی جملات دو کلمه رو میگویند.
- کودک از ضمایر استفاده نمیکند.
- خزانه لغات کودک کم است و تقریبی است و کلمات اغلب به طور ناقص ادا میشود( تاخیر گفتار).
- کودک جملات پیچیده نمیسازد.
- به صورت تلگرافی صحبت میکند و کلمات را در جملات بدون استفاده از حروف ربط استفاده میکند.
- از افعال استفاده نمیکند یا به ندرت استفاده میکند در حال که 4 سالش تمام شده است.
- با اینکه کودک بیش از 4 سال دارد، ترتیب دستوری کلمات را حتی در جملههای ساده رعایت نمیکند.
درک بچههای که دیر حرف میزنند، چطوریه؟
فهم زبان بهتر از بیان آنان است و همین نکته موجب میشود تا کودک ظاهرا بدون مشکل دیده شود. زبان فهم یعنی کودک گفتگوهای دیگران را متوجه میشود و میتوانند با عملکرد به خواسته اطرافیان پاسخ دهد در حالی که شاید توانایی پاسخگویی به سوالات و درخواستهای دیگران را نداشته باشد به اصطلاح زبان بیانی او توانایی لازم را نداشته باشد. متخصصان گفتاردرمانی از طریق زبان دریافتی کودکان متوجه میشوند که کودک متوجه مفاهیم فضایی، زمانی و یا مرتبط با رنگ ها را به خوبی درک نمیکند و این مفاهیم را در زبان بیانی نیز استفاده نمی کند.
آیا تکرار جملات و کلمات کمک میکند؟
کودکانی که دیر حرف میزنند معمولا در آزمون تکرار هجاهای بی معنا، نمی توانند بیش از دو هجا را به درستی تکرار کنند. در تست تکرار جملات، بیشتر مشکلات وی آشکار میشوند، چرا که کودک تعداد عناصر جمله را کاهش میدهد و گاهی فقط آخرین کلمه یا بخشی از آخرین کلمه را تکرار میکند. در این مواقع باید مشخص شود که آیا مشکلات کودک در این زمینه از عدم درک وی ناشی میشوند یا آنکه مبین مشکلات بیانی او هستند: مثلا بعضی از کودکان نمیتوانند تکرار کنند چون جمله را نمیفهمند و برخی دیگر، با وجود درک جمله، از تکرار یک ساختار زبانی که هنوز در چهارچوب زبان بیانی آنها تکمیل نشده است، عاجزند.
آیا کودکانی که دیر حرف میزنند مشکلات حرکتی دارند؟
دیر حرف زدن کودکان اغلب با یک تاخیر حرکتی توام با بی مهارتی در دقت و هماهنگی حرکات همراه است. کودک با تاخیر راه میافتد. نقاشیهای ارتجالی یا از رو الگو ( دایرهها، حلقه ها و..) که معمولا کودک در 3 سالگی قادر به ترسیم آنها هستند هنوز هم بعد از 4 سالگی، با بی مهارتی انجام میدهد.
جانبی شدن و طرح بدنی به خوبی کامل نشده است هر چند کودک، اعضای مختلف بدن را میشناسد و نام میبرد اما گاه جزییات را مشتبه میسازد و یا اجزای مختلف را در جای درست ترسیم نمیکند( مشتبه کردن دستها با پاها، ابروها با مژه ها و جز آن).
چهار چوب ترسیم نقاشی اغلب مغشوش است، به هنگام رنگ آمیزی محدود تعیین شده به وسیله خطوط رعایت نمیشود و گرفتن ابزار نقاشی در دستها با بی مهارتی همراه است. با این حال، برخی از کودکان نیز نارسایی بیان شفاهی خود را به وسیله نقاشی هایشان جبران می کنند. دیر حرف زدن بچه ها، اغلب با اختلال های کم و بیش مهم عاطفی نیز همراه است.
فرآیند تشخیص دیر حرف زدن بچه ها چند مرحله است:
گفتاردرمانگر پیش از تشخیص دیر حرف زدن بچه ها باید مطمئن شود که آسیب جسمانی، نارسایی مهم دیداری یا شنیداری، معلولیت حرکتی آشکار و اختلالهای مهم عاطفی وجود ندارند. پس تشخیص دیر حرف زدن بچه ها مستلزم اینکه:
- در ابتدا یک آزمایش پزشکی کامل( گوش- حلق- بینی- عصب شناسی و..) انجام شود
- آزمایش روانشناختی
- آزمایش زبان
در این مقاله تنها به ارائه توضیحاتی درباره آزمایش زبان می پردازیم. این آزمایش شامل مشاهد و مصاحبه است در ضمن یک سری تستهای جهت کارآمدی زبان شناختی کودک نیز انجام می شود. علاوه بر این، می توان آزمون های جانبی شدن، طرح بدنی، ساخت دهی زمانی و فضایی و همچنین یک آزمون ترسیمی( نقاشی آزاد یا کپی کردن اشکال هندسی) را نیز به آن افزود.
نتایج چنین آزمایشی، امکان تعیین سطح، گستره وخامت اختلال را فراهم می سازد، اطلاعاتی درباره مبنا یا علل دیر حرف زدن کودک به دست می دهند و مشخص میکند که آیا باید به آزمایش های مکملی متوسل شد و یا آنکه می توان به روان درمانگر ای یا گفتاردرمانی پرداخت.
مشاهده
مشاهده از مصاحبه جدایی ناپذیر است و در خلال آزمایشها نیز ادامه مییابد. شنیدن و دیدن براساس دریافت عناصر متعدد، اطلاعات پر اهمیتی را را در اختیاز متخصصین بالینی قرار میدهند:
- بازخورد مادر و خط مشی وی
- شیوه برقراری ارتباط و مکالمه با کودک، لحن صدا، فراوانی کلمات مورد استفاده درستی گفتار وی
- شیوه حفظ آرامش خود، حمایت و یا طرد کودک
- فزون حمایتگری نامناسب با پاسخ گفتن به جای کودک
- روش سخن گفتن وی درباره فرزند و شوهر
- چگونگی طرح مشکل کودک
- اهمیتی که برای زبان، اختلال و مشاوره قائل است
- بازخورد کودک در حضور و غیبت مادر
- بازخورد کودک در بازی ارتجالی و در خلال انجام تکالیف پیشنهاد شده
مصاحبه
مصاحبه از یک سو، شنیدن گفته های پدر ، مادر و کودک به صورت جداگانه و یا در جلسه ای گروهی است و از سوی دیگر، طرح پرسشهای دقیق برای تکمیل اطلاعاتی است که والدین به طور ارتجالی ارائه دادهاند.
هدف مصاحبه، کمک به آزمایشگر برای تدوین تاریخچه زندگی شخصی و خانوادگی( فرایند بارداری،تولد، تحول جسمانی و زبان شناختی و…) مراجع است.
نخستین مصاحبه، اطلاعاتی در مورد هدف مراجعه در اختیار آزمایشگر قرار خواهد داد. باید این نکته روشن شود که چه کسی برای اولین بار به مشکل کودک در قلمرو زبان پی برده است و از چه موقع و چگونه متوجه شدهاند که مشکلی وجود دارد. اطرافیان چگونه این مشکل را تبیین میکنند، برای آن تا چه اندازه اهمیت قائل اند و تاکنون برای رفع آن چه کردهاند.
به موقعیت کودک در بین فرزندان خانواده( فرزند اول، آخر، تک فرزند و…) و همچنین به چارچوب ارتباط خانوادگی( مانند حضور مادر، غیبت نسبی یا کامل مادر، رفتن به کودک و…) عوامل ارثی، بیماریها، تصادفها و غیره نیز باید توجه شود.
به هنگام تدوین تاریخچه باید اطلاعات دقیقی درباره تحول جسمانی کودک به دست آورد. در برخی موارد، یک تولد زودرس یا نارسایی رشد یافتگی به هنگام تولد( تولد به موقع با وزنی کمتر از 5/2 کیلوگرم)، بروز مشکلات در خلال بارداری و در دوره پیش و پس از تولد، می توانند زمینه اختلالهای یادگیری تحصیلی بعدی را فراهم کنند،اختلالهایی که میتوان آنها را قبل از 6 سالگی ردیابی کرد و تاخیر زبان نیز یکی از نشانه های آن به شمار میرود.
آزمایشهای روانشناختی
در وهله نخست باید سطح زبان شناختی کودک برای مقایسه با سن تقویمی وی، مشخص شود. بدین منظور میتوان از جدول های تحول زبان و یا آزمونهایی که برای تعیین میزان درک زبان، گستره لغات، سطح آوا شناختی، توانایی تکرار و سطح ساختار نحوی جملات تدارک شدهاند، استفاده کرد و نیمرخ زبان شناختی کودک را ترسیم نمود.
به موازات ارزیابی سطح زبان باید کیفیت و دقت ترسیمی- حرکتی، شناخت طرح بدنی و توحید یافتگی آن، جانبی شدن، سازمان یافتگی فضا و زمان به وسیله آزمونهای مانند ترسیم آدمک، نقاشی آزاد، کپی کردن یک دایره، یک مربع و یا کشیدن حلقه ها و باز پدید آوری ساختهای ضرب آهنگی، مشخص شوند.
علت دیر حرف زدن کودکان چه میتواند باشد؟
تاخیر شکل گیری زبان در یک کودک میتواند دارای علل متعدد باشد از جمله:
عوامل ارثی و بدو تولد:
از یک زمینه شکننده ژنتیکی یا یک شکننده شدگی زودرس اکتسابی که میتواند از رابطه نامناسب با مادر و یا از بیماریهای دوره کودکی ناشی گردد، سخن گفته میشود. در بیشتر مواقع، بستگان یا خواهران و برادران دارای اختلالهای زبان بوده و یا هستند.
عوامل عصب شناختی
- دیر حرف زدن کودکان میتوانند به دلیل عصب شناختی باشد و به خاطره یک آسیب مغزی( تولد زودرس،نارسایی رشد داخلی، رویدادهای پیش- تولدی، ضربه های مغزی، زردیهای وخیم و..) باشد.
عوامل فرهنگی –اجتماعی و محیط زبان شناختی در این زمینه می توان به عوامل زیر اشاره کرد:
- سطح اجتماعی- فرهنگی خانواده
- الگوی زبان شناختی، به معنای اخص که میتوان مسئله دو زبانه بودن را نیز در قلمرو آن قرار داد.
- بخش عمدهای از تحول زبان تابع محیط است و این نکته محرز است که کودکان متعلق به سطوح فرهنگی- اجتماعی مرفه، از همسالان خود در گروههای نامرفه اجتماعی از لحاظ زبان شناختی بسیار پیشرفته هستند.
- همچنین تاثیر نامطلوب رهاشدگی و یا زندگی در شیرخوارگاهها و پرورشگاهها بر تحول کودک به طور کلی و بر زبان به طور اخص، امری شناخته شده است. بخش عمدهای از مشکلات این کودکان، به فقر الگوهای زبان شناختی آنان و همچنین نارسایی محرکهای کلامی و حسی – حرکتی که نخستین مراحل تحول را از شرایط نامساعدی برخوردار می کنند وابسته است.
عوامل عاطفی و ارتباطی
به نظر میرسد که عوامل ارتباطی در پدید آمدن اختلالهای زبان، جایگاه ویژهای دارند. در این باره به بازخورد مادر( حمایت کننده، طرد کننده، دو سو گرا) و بازخورد کودک که تثبیت وی در نخستین مراحل تحول میتواند مانعی در راه کنجکاوی عقلی و میل به یادگیری ایجاد کند.
18 روش گفتاردرمانی برای حرف زدن بچه ها
گفتاردرمانی در گام اول بعد از تشخیص علت دیر حرف زدن کودک به دنبال برقراری ارتباط موثر است.و برای کمک به کودک از روش های مختلفی متناسب با نوع کودک و علت اختلال او استفاده میکند از جمله:
- باز پدید آوری برخی از بازخوردهای بدنی
- طی یک مسیر کم و بیش مشخص به وسیله یک ماشین کوچک برای درک مفاهیم جلو رفتن، عقب چرخیدن و…
- شناخت بخشهای مختلف بدن یک عروسک و مطابقت دادن آنها با اعضای بدن خود
- انجام تمریناتی برای ادراک درست اشکال، رنگها و ابعاد
- انجام بازیهای جا انداختن قطعات، ردیف کردن طبقه بندی کردن
- مشاهده اشیاء به منظور دریافت شباهتها و تفاوتها، اضافات یا کمبودها
- تکمیل تصاویر و با رعایت توالی منطقی
- انجام تمرینهای برای تقویت حافظه شنیداری و دیداری و افزایش توجه به وسیله تصاویر و اشیاء
- گفتاردرمانگر از هر تمرین که با در نظر گرفتن یک هدف خاص انتخاب شده استفاده میکند تا کودک به وضوح آنچه را که روی داده است به لفظ در آورد و یک الگوی زبان شناختی دقیق ارائه دهد.
- گفتار درمانگر به موازات یا پس از انجام این تمرین ها، برنامه بازپروری زبان را به اجرا در می آید. در این برنامه، معمولا با رعایت توالی ازساده به پیچیده، به تمرین تلفظ، آموزش کلمات و جمله سازی و پیچیده به طور جداگانه پرداخت میشود.
- برای یادگیری تلفظ درست،کودک باید شیوه تلفظی گفتاردرمانگر را مشاهد و تکرار کند. گفتاردرمانگر، توجه کودک را به چگونگی انتشار( تنفس، صدا، ارتعاش تارهای صوتی) آواها و اصوات جلب میکند و در صورت لزوم، هر صوت را با یک تصویر با یک نماد ( مانند صدای وزش باد: وووو) مرتبط میسازد.
- با در نظر گرفتن مشکلات ادراکی شنیداری کودک، باید به وی آموخته شود تا تفاوت بین صوتها را ادراک کند و هر صوت را در بین اصوات دیگر باز شناسد. گاهی با استفاده از یک واسطه حرکتی( مانند گرفتن پره های بینی با انگشتان برای دریافت ارتعاش«م» و غیره) به کودک کمک میشود.
- آموزش کلمات به وسیله بریدن تصاویر، نامیدن و طبقه بندی کلمات بر حسب ضوابط مختلف انجام میشود( کلمات برای نامیدن میوهها، حیوانات، اشیاء و غیره)
- سپس ویژگیهای که هر اسم میتواند داشته باشد مشخص میشوند:« سیب میتواند گرد، قرمز، آبدار و … باشد». با« یک اتومبیل چه میکنند؟»: « سوار میشوند، حرکت می کنند، راه بروند و …»
- از کودک می خواهند تا به لمس کردن، بوییدن، نگاه کردن یا چیشدن اشیاء یا غذاهای مختلف بپردازد و در عین حال نام آنها را نیز بگوید.
- به تدریج گذار از کلمه و ویژگیهای آن به جمله ساده، صورت میگیرد: « سیب قرمز است»، «من سیب را میبرم». گفتاردرمانگر، کلمه ها یا جمله هایی را که کودک باید در منزل تکرار کند، در دفترچه تمرین وی یادداشت میکند.
- پس از این مرحله، اندک اندک گفتاردرمانگران با طرح پرسش هایی به افزایش طول جمله های ساده میپردازند: سیب چه رنگ است؟ کجاست؟ تو با آن چکار میکنی؟ وقتی کودک پاسخ داد که « سیب قرمز است»، « در بشقاب است» و… از کودک می خواهیم تا هر دو جمله را به صورت یک جمله در آورد و تکرار کند:« سیب قرمز در بشقاب است» و…
- از داستانهای منطقی به وسیله تنظیم توالی تصاویر، کتابهای تصویری و غیره استفاده میشود.
در نهایت
به هنگام برخورد با مشکلات گفتاری کودک حتما از متخصصان حوزه گفتاردرمانی مشورت بگیرید تا بتوانید به موقع عمل کنید زمان درمانگر خوبی نیست. از زمان خود برای زندگی بهتر کودک تان استفاده کنید و با راهنمایهای متخصصان دلسوز گفتاردرمانی آینده درخشانی را با تقویت مهارت کلامی کودکان رقم بزنید. مشکلات گفتاری اگر در کودکی درمان نشوند در آینده کودک با مشکلات مختلف تحصیلی، اجتماعی و زندگی مواجه خواهد شد. انتخاب با شماست یا به موقع عمل کنید یا تسلیم شرایط شوید.
در صورت نیاز به خدمات گفتاردرمانی لهجه کودکان اوتیسم، سندرم داون، فلج مغزی، نابینا، ناشنوا، کم توان ذهنی و بزرگسالان مبتلا به سکته مغزی، پارکینسون، اختلال بلع، صوت، آفازی، شکاف کام، لکنت می توانید از متخصصان گفتاردرمانگر سایت خانواده توانمند استفاده کنید. برای دریافت خدمات مشاوره ای و خرید محصولات گفتاردرمانی کافی است با شماره 09054146911 تماس بگیرید.
خدمات سایت خانواده توانمند
ما در خانواده توانمند تلاش میکنیم تا کودکان با نیازهای ویژه به همراه خانوادهشان از کلیه خدمات آموزشی، درمانی، مهارتی و محصولات فروشگاهی که شامل (لوازم توانبخشی، اسباببازی، کتاب، و… بوده است.) متناسب با نیازهای خود بدون هرگونه محدودیت زمانی و مکانی بهرهمند شوند.