این روزها کمتر کسی و مخصوصا جوانی را پیدا می‌کنیم که راحت با لهجه شهرش صحبت کند، خجالت نکشد و اصلا به این فکر نکند که یک غریبه با شنیدن لهجه‌اش چه فکری درباره‌اش می‌کند. هجوم رسانه‌های دیداری و شنیداری از یک سو و فضای مجازی از سوی دیگر، باعث شده‌  که جهان کوچک‌تر شود و مردم به سمت یک فرهنگ، یک زبان و یک لهجه واحد و مشترک گرایش پیدا کنند. این موضوع را در نسل جوان‌تر که بیشتر درگیر این رسانه‌هاست، گسترده‌تر می‌بینیم. نسلی که از حرف زدن با لهجه‌اش خجالت می‌کشد و سعی می‌کند با گفتاردرمانی لهجه با زبان معیار سخن بگوید. در این مقاله درباره گفتاردرمانی لهجه و تمرینات گفتاردرمانی لهجه، نکات کاربردی ارائه می­کنیم تا در صورت نیاز بتوانید از آنها برای تقویت مهارت گفتاری خود استفاده کنید. پیشنهاد می­کنیم این مقاله کاربردی را تا انتها با دقت بخوانید.

 

لهجه چیست؟

نمی‌خواهم تعریف زبان‌شناسی دقیق را بیان کنم. لهجه هر چیزی است که روی کلام شما اثر می‌گذارد یا به بیانی دیگر تفاوت گویش شما با زبان معیار (که همان به اصلاح خودمان تهرانی یا فارسی است) یعنی اگر در زبان معیار می‌گویند (خدا) اگر کسی بگوید (خِدا) این شخص دارای لهجه است ودر صورت بروز مشکلات اجتماعی و ارتباطی نیاز به گفتاردرمانی لهجه دارد.

آیا لهجه یک اختلال گفتاری است؟

ممکن است برای بعضی افراد لهجه مشکل گفتاری محسوب شود. ما همه دارای لهجه های مختلف هستیم. اصفهانی، تبریزی، مشهدی، تهرانی و… لهجه فقط زمانی مشکل محسوب می شود که با اهداف فرد در زندگی اجتماعی تداخل داشته باشد در این صورت فرد نیاز به گفتاردرمانی لهجه دارد تا بتواند موقعیت اجتماعی خود را ارتقا دهد در ضمن برای کسانی که با او در ارتباط هستند و توانایی درک صحبت­های او را به دلیل لهجه داشتن ندارند شرایط را مساعد کند تا افراد در ارتباط با او تجربه خوبی داشته باشند.

متأسفانه کنترل نکردن لهجه ممکن است باعث شود منظور شما درست منتقل نشود یا دچار سو تفاهم بشوید یا مورد قضاوت قرار بگیرید یا حواس طرف مقابل پرت شود یا شمارا جدی نگیرند یا به صحبت‌های شما گوش نکند؛ اما خیالتان کاملا راحت باشد یک مدت تمرین قطعاً شما را به چیزی که می‌خواهید میرساند

گفتاردرمانی لهجه

گفتار درمانان، که گاهی از آن‌ها به عنوان آسیب شناسان گفتار و زبان نیز یاد می‌شود، کسانی هستند که به ارزیابی، تشخیص و درمان می‌پردازند و به پیشگیری از اختلالات مربوط به گفتار، طرز تکلم، فرایند‌های ذهنی برقراری ارتباط، صوت، بلع و روانی گفتار و اصلاح تلفظ حروف مانند حروف ز، ر و.. کمک می‌کنند.

گفتاردرمانگران در حوزه مختلف از جمله گفتاردرمانی لهجه فعالیت دارند تا افراد بتواند با زبان معیار صحبت کنند. برای درمان لهجه گفتار درمانگر در ابتدا به طور کامل فرد را بررسی می‌کند. وی بررسی می کند که آیا لهجه فرد نیاز به اصلاح دارد یا نه‌؟ گفتاردرمانگر عوامل موثر بر لهجه‌ها فرد را به طور کامل مورد ارزیابی قرار می دهد. مثلاً اینکه فرد در چه محیطی مشغول به کار است و این لهجه چه تاثیری بر کار وی داشته است؟ چه عواملی در بروز لهجه او تاثیر می­گذارد؟ گفتار درمانگر نحوه تلفظ فرد را در انواع حروف صدادار، بی صدا، زیر و بمی صدا، تن صدا و… را در گفتار درمانی لهجه ارزیابی قرار می‌دهد تا بتواند راهکار مناسب به مراجعه کننده ارائه کند. او بعد از بررسی­های مختلف  سعی می‌کند راهی بیابد تا با گفتاردرمانی لهجه عملکرد گفتاری و ارتباطی فرد را ارتقا دهد.

 

9تمرین گفتاردرمانی لهجه در منزل

قبل از انجام تمرینات گفتاردرمانی لهجه در نظر داشته باشید، ما چیزی به اسم از بین بردن لهجه نداریم! شاید شما بخواهید در یک سخنرانی به گویش و لهجه‌ی زبان معیار (همان لهجه‌ی تهرانی) صحبت کنید ولی بخواهید در کنار خانواده‌ و دوستان قدیمی‌تان کماکان با لهجه‌ی شیرین محلی‌تان گپ بزنید! این‌که ما در ایران به دنیا آمدیم فلانی در آمریکا به‌هیچ‌وجه دست خودمان نبوده! پس خیلی رفتار نادرستی است که به خاطر لهجه داشتن یا نداشتنمان خوشحال یا ناراحت بشویم.

برای اینکه بتوانید لهجه خود را کنترل کنید (نمی‌گویم از بین ببرید چون واقعاً حرف نادرستی است) اصلا فکرش را نکنید که بدون تمرین و صرف حداقل ۳ تا ۶ ماه بتوانید از پسش ‌بربیایید!

اگر به دنبال مدیریت لهجه خود هستید حتما پرانرژی باشید، این مسیری پر از تلاش و تکرار و تمرین است .گفتاردرمانگران برای کنترل لهجه شما از تمرینات مختلف در گفتاردرمانی لهجه استفاده می­کنند که ما در این قسمت به چند مورد می پردازیم.

 

کنترل و مدیریت لهجه با شنیدن شروع می‌شود

همه‌چیز برمی‌گردد به گوش‌های شما! اگر گوش قوی داشته باشید امکان اینکه زمان کمتری طول بکشد تا لهجه‌ی یک شهر را یاد بگیرید بیشتر و سریع‌تر است. اگر دقت کرده باشید خانم‌ها کمتر از آقایان لهجه‌دارند! دلیل آن‌هم قدرت شنیداری و گوش‌های قوی خانم‌هاست! مسئله سادست! شما چیزی را بیان می‌کنید که قبلاً شنیده باشید! اگر من شمالی که عمری در خانه و مدرسه و… لهجه‌ی رشتی را شنیده‌ام، الان بخواهم فارسی غلیظ حرف بزنم، قطعا نیازمند این هستم که گوش‌هایم پر شود از جملات و اشعار و صحبت‌ها و… تهرانی (بدون لهجه | همان زبان معیار)

میزان غلظت را عوض کنید!

برای مدیریت لهجه یا به‌اصطلاح غلط، از بین بردن لهجه یک کار کافیست! غلظت‌ها را عوض کنید! اگر تا الآن بیشتر آهنگ‌ها و فیلم‌ها و دوستانی داشتید که به لهجه‌ی خاصی صحبت می‌کردند و شما الآن می‌خواهید لهجه‌تان را تغییر دهید، فقط کافی است تعداد دوستان و کتاب و فیلم‌ها و آهنگ‌ها و… که می‌خواهید لهجه آن را یاد بگیرید بیشتر کنید. دوست خوبم همه‌چیز مربوط به گوش است. تمام. هرچقدر گوش شما حرفه‌ای‌تر بشود شما در سخنرانی و مهارت‌های کلامی و کنترل لهجه موفق‌تر می‌شوید!

 

گفتاردرمانی لهجه با موزیک

یکی از تمریناتی که باعث می‌شود گوش قوی‌تری داشته باشید، گوش دادن آگاهانه به موسیقی است. از امروز سعی کنید موزیک‌های بدون لهجه گوش کنید و همچنین متن فارسی آن را با اعراب‌گذاری (اَ اُ اِ اَ) تکرار کنید!

مدیریت لهجه با کنترل اعراب‌گذاری‌ها

شاید بشود گفت ۷۰٪ لهجه‌های فارسی بحث اعراب‌گذاری (اَ اُ اِ اَ) است! همین. پیدا کنید شما در گویش خودتان اعراب را چگونه قرار می‌دهید و در زبان معیار این امر به چه صورت است؟ مثلا اصفهانی‌ها به اَز میگونید اِز! به همین سادگی.

 

آموزش تغییر لهجه با پیدا کردن دوستان تهرانی

اگر صرفاً می‌خواهید لهجه‌ی تهرانی (همان زبان معیار) را بهتر یاد بگیرید! یک دوست بامعرفت و صبور تهرانی یا کسی که لهجه‌اش را کنترل میکند، پیدا کنید و بیشتر با او صحبت کنید و از او بخواهید که آگاهانه در کنترل لهجه به شما کمک کند.

 

کنترل و مدیریت لهجه با حرف زدن

اگر می‌خواهید لهجه‌تان را کنترل کنید و آرام‌آرام آن را تغییر دهید، قطعا باید بیشتر با آن لهجه‌ی جدید حرف بزنید! شعر بخوانید! آهنگ بخوانید! بلندبلند حرف بزنید! ننویسید! فکر نکنید! حرف بزنید! دقیقا اینجا جایی است که باید زیاد حرف بزنید! همین

گفتاردرمانی لهجه با ضبط صدا

اگر می‌خواهید سریع‌تر نتیجه بگیرید! حتما پیشنهاد می‌کند که صدای خودتان را ضبط کنید! از یک متنی که یک شخص با زبان معیار خوانده! مثلا یک دیالوگ فیلم! بشنوید و تکرار کنید! این دقیقاً گلوگاه کار است! بشنوید! بگویید! ضبط کنید!‌مقایسه کنید! تکرار کنید! همین. باور کنید این کار دارو ندارد!

گفتاردرمانی لهجه با کاهش سرعت

معمولا در فضای یادگیری شما نمیتوانید مثل لهجه‌ی خودتان مثل بلبل حرف بزنید! پس سعی کنید کاملا کودکانه و آرام‌آرام تمرین کنید و سرعت کلامتان خیلی پایین باشد تا تسلط و کنترل از دست شما خارج نشود.

 

تقویت مهارت شنیداری، حافظه و بیان

اگر ما بتوانیم این سه ویژگی یعنی گوش‌ها و حافظه شنیداری و نحوه بیان را تقویت کنیم، بدون شک می‌توانیم هر لهجه‌ای را فرابگیریم؛ و به هیچ عنوان فراموش نکنید که این کار حداقل یک بازه‌ی ۳ تا ۶ ماه زمان می‌برد! و نیاز به تمرین‌های روزانه و مستمر است. شاید یک لهجه سال‌ها در زبان شما جا خوش کرده باشد؛ اما اگر تمرینات آگاهانه باشد خیلی سریعتر میتوان کنترل و مدیریتش کرد!

کلام آخر

اگر در مورد گفتار خود و یا کودکتان دچار نگرانی شدید با یک آسیب شناس گفتار تماس بگیرید. وی در زمینه ارزیابی و درمان اختلالات گفتاری تولیدی تخصص دارد. گفتاردرمانگر کودک شما را ارزیابی می کند و تشخیص می دهد که آیا به درمان نیاز است یا خیر؟ همچنین در زمینه پیشگیری و درمان اختلالات گفتاری بزرگسالان و کودکان به شما مشاوره می دهد.

به یاد داشته باشید که اقدام هر چه زودتر، بخصوص در مورد مشکلات شدید گفتاری، بسیار اهمیت دارد. خدمات گفتاردرمانی شامل همه افراد از جمله کودکان و بزرگسالان می شود درمان اختلالات گفتاری بزرگسالان و کودکان تاثیر مهمی بر موقعیت اجتماعی، عاطفی، تحصیلی و حتی شغلی افراد می­گذارد. چرا که گفتار بخش مهمی در زندگی ماست و نوع صحبت کردن، با کیفیت زندگی رابطه مستقیم دارد.

در صورت نیاز به خدمات گفتاردرمانی لهجه  کودکان اوتیسم، سندرم داون، فلج مغزی، نابینا، ناشنوا، کم توان ذهنی و بزرگسالان مبتلا به سکته مغزی، پارکینسون، اختلال بلع، صوت، آفازی، شکاف کام، لکنت می توانید از متخصصان گفتاردرمانگر سایت خانواده توانمند استفاده کنید. برای دریافت خدمات مشاوره کافی است با شماره 09054146911 تماس بگیرید.

خدمات سایت خانواده توانمند

ما در خانواده توانمند تلاش می‌کنیم تا کودکان با نیازهای ویژه به همراه خانواده‌شان از کلیه خدمات آموزشی، درمانی، مهارتی و محصولات فروشگاهی که شامل (لوازم توانبخشی، اسباب‌بازی، کتاب، و… بوده است.) متناسب با نیازهای خود بدون هرگونه محدودیت  زمانی و مکانی بهره‌مند شوند.