یکی از پرتکرارترین و مهم‌ترین سوالات والدین این است که علائم اوتیسم چیست؟ آیا مشکلات کلامی و ارتباطی نشانه‌ای از اوتیسم است؟ و اگر کودکی تا چهار سالگی صحبت نکند، آیا به معنای اوتیسم است؟

در دنیای پیچیده اختلالات رشدی، دغدغه اصلی والدین، پیدا کردن یک نام و تشخیص دقیق برای وضعیت فرزندشان است. اما آیا این تشخیص به تنهایی کافی است؟ متخصصان معتقدند که به جای تمرکز بر نام بیماری، باید بر علائم و نقاط ضعف کودک تمرکز کرد. شناخت دقیق علائم، ما را به سمت مداخلات درمانی مناسب هدایت می‌کند که می‌تواند کیفیت زندگی کودک را به طرز چشمگیری بهبود بخشد.

در این مقاله از سایت خانواده توانمند قصد داریم با معرفی جامع علائم اوتیسم در سطوح مختلف، به سوالات شما پاسخ دهیم و به شما نشان دهیم که چگونه با شناخت صحیح علائم، مسیر درمانی موثری را آغاز کنید. با ما همراه باشید تا فراتر از برچسب‌ها، به دنیای توانمندی‌های فرزندتان نگاه کنیم.

تشخیص اوتیسم: چرا علائم مهم‌تر از نام بیماری هستند؟

بسیاری از والدین زمان، انرژی و هزینه زیادی را صرف رسیدن به یک تشخیص قطعی می‌کنند، در حالی که برای یک تیم درمانی، علائم و نقاط ضعف کودک از خود تشخیص اهمیت بیشتری دارد.

رشد کودک در حوزه‌های مختلفی دسته‌بندی می‌شود:

• رشد زبانی: شامل توانایی‌های کلامی و ارتباطی
• رشد حرکتی: شامل مهارت‌های حرکتی ظریف و درشت
• رشد شناختی: شامل توانایی‌های حل مسئله و درک مفاهیم
• رشد رفتاری: شامل تعاملات اجتماعی و الگوهای رفتاری

متخصصان با ارزیابی این مهارت‌ها، نقاط ضعف کودک و میزان تأخیر رشدی او را مشخص می‌کنند. این ارزیابی دقیق، به آن‌ها کمک می‌کند تا یک برنامه درمانی شخصی‌سازی‌شده و موثر تدوین کنند. بنابراین، به جای تسلیم شدن در برابر برچسب‌ها، تمرکز بر روی علائم، کلید اصلی برای پیدا کردن راهکارهای سازگاری و توانمندسازی است.

علائم و نشانه‌های اوتیسم در سه سطح

انجمن روانپزشکی آمریکا (DSM)، اوتیسم را به سه سطح تقسیم می‌کند که هر سطح، نیازمند حمایت‌های متفاوت است.

علائم اوتیسم سطح یک

کودکان در این سطح، عمده‌ترین مشکل را در مهارت‌های زبان‌شناختی دارند. آن‌ها معمولاً کلام خوبی دارند، اما در کاربردشناسی زبان (استفاده مناسب از کلمات در موقعیت‌های اجتماعی) دچار مشکل هستند.

• مشکل در حفظ ارتباط پایدار: ممکن است ارتباط را آغاز کنند، اما نمی‌توانند آن را ادامه دهند.
• گفتار خودانگیخته محدود: اگرچه وضعیت بهتری نسبت به سطوح بالاتر دارند، اما گفتارشان ممکن است تکراری و محدود به علایقشان باشد.
• ضعف در مهارت‌های شناختی اجتماعی: تشخیص احساسات دیگران (نظریه ذهن) برایشان دشوار است.

علائم اوتیسم سطح دو

این کودکان به حمایت بیشتری نیاز دارند و علائم آن‌ها بارزتر است.

• عدم سازگاری با تغییرات محیطی: تغییر در روال روزمره یا محیط می‌تواند آن‌ها را آشفته کند.
• مشکلات زبانی و ارتباطی: کلام آن‌ها دارای اشکالات دستوری و معنایی است، و در شروع و حفظ ارتباط مشکل دارند.
• وجود اکو در کلام: ممکن است کلمات یا جملات شنیده‌شده را تکرار کنند.
• علایق محدود و رفتارهای کلیشه‌ای: به فعالیت‌ها و موضوعات خاصی به شکل وسواس‌گونه علاقه نشان می‌دهند.
• پاسخ‌های غیرمعمول به ارتباطات: ممکن است واکنش‌های غیرمنتظره‌ای به تلاش‌های ارتباطی دیگران نشان دهند.
• مشکلات حسی: دارای واکنش‌های غیرمعمول به محرک‌های حسی مانند صدا، نور و لمس هستند.

علائم اوتیسم سطح سه

این سطح نیازمند بیشترین حمایت است و شدیدترین علائم را شامل می‌شود.

• مشکلات شدید گفتاری و زبانی: احتمال اینکه این کودکان به کلام نرسند یا گفتار بسیار محدودی داشته باشند، زیاد است.
• اختلالات حسی شدید: ممکن است نسبت به محرک‌های حسی مانند نور، صدا یا لمس بسیار حساس یا بسیار بی‌حس باشند. ورود به محیط‌های شلوغ یا پرنور می‌تواند آن‌ها را به شدت آشفته کند.
• رفتارهای تکرارشونده و غیرقابل کنترل: رفتارهایی مانند بال‌بال زدن، ناله کردن یا حرکات فیزیکی تکراری در این کودکان با شدت بیشتری دیده می‌شود و گاهی می‌تواند شامل رفتارهای خشونت‌آمیز باشد.
• مشکلات شناختی: طیف وسیعی از توانایی‌های شناختی در این گروه وجود دارد، از هوش بالاتر از نرمال تا هوش مرزی.

برای تشخیص و مداخله اوتیسم به کدام متخصص مراجعه کنیم؟

در اوتیسم، به جای کلمه «درمان قطعی»، از کلمه «مداخله» با هدف بهبودی استفاده می‌شود.

• ویزیت اولیه و پزشکی: برای تشخیص و در صورت نیاز، تجویز دارو به دکتر مغز و اعصاب یا روانپزشک کودک مراجعه کنید.
• تیم مداخلات: پس از تشخیص، متخصصانی مانند گفتاردرمانگر، کاردرمانگر و روانشناس به تیم درمانی اضافه می‌شوند.
• درمان‌های جانبی: با توجه به نظر متخصصان و نیاز کودک، درمان‌هایی مانند بازی‌درمانی، موسیقی‌درمانی، رفتاردرمانی، آب‌درمانی، نوروفیدبک و هنردرمانی می‌توانند به بهبود وضعیت کمک کنند.

خانواده توانمند چه کمکی به شما می‌کند؟

ما در خانواده توانمند تلاش می‌کنیم تا کودکان با نیازهای ویژه و خانواده‌های آن‌ها، از تمامی خدمات آموزشی، درمانی و مهارتی بهره‌مند شوند. شما می‌توانید از خدمات مشاوره رایگان ما استفاده کنید تا در مسیر توانمندسازی فرزندتان، تنها نباشید.

علاوه بر این، فروشگاه آنلاین خانواده توانمند به شما امکان می‌دهد تا به راحتی به محصولات تخصصی مانند لوازم توانبخشی، اسباب‌بازی‌های مناسب و کتاب‌های آموزشی دسترسی داشته باشید. ما این امکانات را بدون محدودیت زمانی و مکانی در اختیار شما قرار می‌دهیم. برای دریافت مشاوره می‌توانید با شماره ۰۹۰۵۴۱۴۶۹۱۱ تماس بگیرید.

آیا سوالی در مورد علائم یا مداخلات اوتیسم دارید که در این مقاله به آن پاسخ داده نشده است؟ در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.

سایر مقالات سایت خانواده توانمند

• موانع و راهکار درمان اوتیسم در خانه
• زندگی مستقل با وسایل توانبخشی
• خواب کودکان اوتیسم: چالش‌ها، پیامدها و راهکارهای کاربردی 
• کاربرد واقعیت مجازی در درمان اوتیسم
• سرشورسیار:شستشوی آسان در منزل
• آسایش سالمندان با سرشورسیار بادی
• وسایل سرگرمی سالمندان
• سرگرمی برای سالمندان در خانه: کلید نشاط، سلامت و پیوند نسل‌ها
• آموزش کودکان کم توان ذهنی شدنیه
• توانبخشی کودکان با نیازهای ویژه
• 10 راهکار برای توانبخشی کودکان استثنایی
• توانبخشی سالمندان و روش های درمان
• آموزش و توانبخشی مجازی
• توانبخشی شناختی راهی برای تقویت مهارت شناختی
• آیا می‌توانیم جدیدترین درمان اوتیسم را باور کنیم!
• توانبخشی راهی برای داشتن زندگی مستقل
• توانبخشی خانواده محور حلال مشکلات
• توانبخشی حرفه ای
• بازی های کودکان مبتلا به اوتیسم
• توانمندسازی والدین کودکان استثنایی
• تاثیر مهم طبیعت درمانی خانواده محور بر کودکان اوتیسم
• نیازهای خانواده کودکان استثنایی