هدف ما در این مقاله از سایت خانواده توانمند  معرفی و شناخت علائم اضطراب در کودکان توسط خودشان است تا والدین و معلمان بتوانند راحت تر علائم اضطراب در کودکان و دانش آموزان را با کمک خودشان تشخیص دهند.

 

برقراری ارتباط گام اول

برای شروع هر کاری نیاز است که ارتباط خوبی با کودک از طریق علاقمندی هایش برقرار کنید. با برقراری ارتباط در مسیر درمان  با چالش کمتری مواجه خواهید شد. در ابتدای جلسه یک بازی کوتاه ترتیب دهید یا همراه با او به یک فعالیت لذت بخش بپردازید.

 

مقاله پیشنهادی:بازی درمانی برای کاهش اضطراب

 معرفی انواع احساسات به کودکان

با کمک ماسک احساسات یا استیکر و نمایش یا ماژیک به او درباره حالت های متنوع بدن و چهره و احساسات مختلف که آدم ها تجربه می کنند او را با انواع احساسات آشنا کنید. در ادامه دو راهکار برای معرفی احساسات را معرفی می کنیم.

 

 مقاله پیشنهادی: بازی درمانی در منزل

ساخت واژه نامه احساسات

با کمک مجلات و کتاب های داستان عکس های که معرف انواع هیجانات آدما هستند را ببرید. زیر هر عکس نام آن حس را بنویسید. با اینکار کودک می تواند با انواع احساسات و حالت های بدنی آن آشنا شود. بعد از ساخت واژه نامه احساسات از چند موقعیت که از قبل شناختید که باعث اضطراب کودک می شود به او معرفی کنید و از او بخواهید نوع احساس خود را متناسب با واژه نامه مشخص کند.

 

اجرای نمایش برای معرفی احساسات

با کودک نمایش بازی کنید تا او بتواند انواع احساسات و  تاثیر آن بر چهره و جسم خود را بشناسد. در این بازی می توانید تصاویر را به او نشان دهید و از بخواهید به صورت نمایش آن را برای شما اجرا کند مثل بازی پانتومیم. در حین اجرای نمایش سعی کنید کودک را با تفاوت احساسات در بروز و تاثیرشان بروی جسم و چهره آدما آشنا کنید. اگر لازم بود زمان بیشتری را به این بخش اختصاص دهید. به طور مثال کودکان مضطرب در تشخیص تفاوت احساسات زیر معمولا دچار اشتباه می شوند:

• تفاوت احساس اضطراب از خشم
• تفاوت احساس نگرانی از غمگینی

 

 مقاله پیشنهادی: آموزش بیان احساسات به کودکان با عروسک خرسی

ترس و اضطراب احساسات طبیعی اند!!!

ما اضطراب و استرس را نمی توانیم از زندگی مان حذف کنیم ولی می توانیم آن را بشناسیم و کنترل کنیم. در قالب و قصه افراد موفق و شجاع که کودک آنها را می شناسد به او بگویید:

1.  همه مردم، ترس ها و اضطراب هایی دارند مثل مرد عنکبوتی یا پدرت و….
2. همه ما در موقعیت های مختلف، احساس اضطراب را تجربه می کنیم اما بعضی از ما بهتر از دیگران می دانیم هیجان هایمان را تنظیم کنیم همانطور که صدای رادیو یا تلویزیون را تنظیم می کنیم! مثل ورزش کردن باید راههای کنترل اضطراب مان را یاد بگیریم.

سعی کنید به او بفهمانید که از احساس ترس و اضطراب خود خجالت نکشد و آن را به راحتی بیان کند.

قصه خودم

برای برقراری ارتباط با کودک یکی از خاطرات کودکی خود را تعریف کنید. در حین تعریف کردن خاطره ترسناک خود نکات زیر را بیان کنید:

• چه احساسی داشتید
• این احساس چقدر شما را ناراحت کرده است
• و چگونه با احساس اضطراب و ترس تان کنار آمدید.

برای شناخت علائم اضطراب در کودکان بعد از تعریف خاطره تان از او بخواهید یک ماجرای ترسناک که برایش پیش آمده را تعریف کند. حین تعریف از او درباره احساساتش بپرسید به طور مثال:

1. موقع استرس سرت درد می کرد یا حالت تهوع داشتی؟
2. دستاست میلرزید؟
3. عرق می کردی؟

 

 مقاله پیشنهادی: بازی درمانی برای کودکان خجالتی

قصه قهرمان مضطرب

با کمک تصاویر مختلف که از کتاب داستان و مجله می برید با کمک هم قصه ای طراحی کنید که قهرمان داستان مضطرب شده است اما توانسته با نگرانی خود کنار بیاید و برای مشکل خود راهکار پیدا کند. زمانی که شخصیت قصه را با کمک هم می سازید برای شناخت علائم اضطراب در کودکان و دانش آموزان از او بخواهید خود را جای قهرمان قصه بگذارد و درباره احساسات خود و علائم اضطرابش توضیح دهد.

 

اندازه گیری اضطراب برای شناخت علائم اضطراب در کودکان

برای کمک به کودک برای پیدا کردن راهکارهای کنترل اضطرابش او را با ارزیابی شدت اضطرابش آشنا کنید. برای اینکار کار دستی احساس سنج را بسازید تا بتوانید کودک را با شدت اضطراب آشنا کنید. بعد از ساخت احساس سنج از کودک بپرسد:« هنگامی که ….. چقدر اضطراب داری؟ به آن یک نمره بده»

با کمک این اطلاعات می توانید موقعیت های اضطراب زا او را بشناسید. به طور مثال:

1. اگر کودکی در درس ریاضی مشکل داشته باشد معمولا در انجام تکالیف و کارهای دستی که نیاز به اندازه گیری دارد مضطرب می شود و از پس انجام کار برنمی آید
2. اگر کودکی مهارت های جسمی خوبی نداشته باشد حین ورزش و بازی های جسمی پیچیده مضطرب می شود و از بازی خارج می شود.

کاردستی احساس سنج را متناسب با فهم کودک بسازید. به طور مثال برای کودکان خردسال طبقه بندی ترس ها به صورت آسان و متوسط و سخت ساده تر و قابل فهم تر است.

 

نکته:

حین نکته برداری حتما حواستان باشد که از نوشتن موقعیت ها مبهم بپرهیزید مثلا رفتن به مدرسه. به جای آن موقعیت های خاص مانند امتحان ریاضی در مدرسه یا مسابقه وسطی در مدرسه را وارد فهرست کنید. کودک را تشویق کنید هرگاه موقعیتی را به یاد می آورد که احساس اضطراب داشته، آن را به کارت های موقعیت یا نردبان ترس اضافه کند.

 

تمرین در منزل

از کودک بخواهید برای جلسه آینده یک موقعیت اضطراب زا و یک موقعیت معمولی را در دفترش ثبت نام کنید و توضیح دهد:

1. چه اتفاقی افتاده است؟
2. او چگونه علائم اضطراب خود را شناسایی کرد است؟
3. چه احساس و چه فکری داشته است؟

از کودک بخواهید تا حد امکان اطلاعات را بلافاصله پس از وقوع رویداد و هنگامی که هنوز جزییات آن را فراموش نکرده یادداشت کند. او می تواند آنچه را که رخ داده به صورت خلاصه بنویسد و سپس در فرصت مناسب اطلاعات تکمیلی را به آن اضافه کند.

برای کمک به کودک در انجام تکلیف نحوه یادداشت برداری از یک موقعیت را برای او الگوسازی کنید. سپس از کودک بخواهید همچون درمانگر خود را در موقعیتی تجسم کند و پس از توصیف آن نحوه یادداشت کردن جنبه های مختلف موقعیت را تمرین کند تا بتواند هنگام مواجه شدن با موقعیت های واقعی نیز از این الگو استفاده کند.

 

خدمات سایت خانواده توانمند

ما در خانواده توانمند تلاش می‌کنیم تا کودکان با نیازهای ویژه از کلیه خدمات آموزشی، درمانی، مهارتی و محصولات (لوازم توانبخشی، اسباب‌بازی، کتاب،و…) متناسب با نیازهای خود بدون محدودیت زمانی و مکانی بهره‌مند شوند.

در سایت خانواده توانمند و کانال آموزش کودکان استنثایی خانواده توانمند در تلگرام یا اینستاگرام، روبیکا نیز نحوه آموزش به کودکان کم توان ذهنی، کودکان اوتیسم، نابینا، ناشنوا، سندرم داون، کم توان ذهنی، بیش فعال را در قالب فیلم، پادکست و مقاله ارائه کرده ایم. تیم آموزشی خانواده توانمند در جهت تحقق عدالت آموزشی تمام محتوای آموزشی مورد نیاز کودکان بانیازهای ویژه و خانواده آنان را به طور رایگان به اشتراک می گذارد.

بنابراین اگر شما کودک با نیاز ویژه‌ای رو میشناسد که دارد رنج می‌برد. اما سرشار از استعدادها و توانمندهای خاص خودش هست خوشحال می‌شویم که خانواده توانمند رو بهشون معرفی کنید.

خانواده توانمند سایتی است که تمام آموزش های تخصصی ساده و متناسب با فرزند شما را به صورت بازی در سایت و شبکه های اجتماعی اش قرار می دهد. شما در هر نقطه دنیا و با هر امکاناتی که دارید می توانید یک خانواده توانمند باشید.