بریل آموزی کودکان نابینا نیاز به تقویت مهارت های مختلف کودکان دارد. مادر و پدر کودکان نابینا از دوران پیش از دبستان باید برای کودکان دلبندشان بستری فراهم کنند تا آنان مهارت های مختلف از جمله ادراک حسی( لامسه، شنیداری) و دست ورزی و ذهنی را کسب کنند.

 

 

آماده سازی کودک نابینا برای بریل آموزی با 4 راهکار

اینکه کودک یاد بگیرید بریل بخواند، معجزه به نظر می رسد و واقعا هم معجزه است. کودکان نابینا برای بریل آموزی نیاز به کسب پیش نیازهای حسی و حرکتی دارند. یکی از پیش نیازهای مهم کودکان نابینا داشتن انگیزه است. با کسب انگیزه آنان به بریل آموزی علاقمند می شوند و می توانند مهارت های پیش نیاز بریل آموزی را فرا بگیرند. والدین و مربیان می توانند با استفاده از فعالیت های مختلف مانند آنچه در زیر پیشنهاد می شود انگیزه کودکان را برای بریل آموزی تقویت کنند:

1. در مورد تجربیات روزانه با کودک حرف بزنید و کتاب هایی صوتی یا پارچه ای برای خودتان درست کنید.
2. از کتاب های تصاویر سه بعدی دارند برای علاقمندی کودکان برای کتاب خواندن و بریل آموزی استفاده کنید.
3. از طریق برچسب های بریلی کودکان را با خط بریل آشنا کنید.
4. با استفاده از اتفاقات روزمره کتاب داستان لمسی بسازید و کودک را در این کار شریک کنید.

 

آشنایی با مفاهیم قبل از بریل آموزی

قبل از بریل آموزی به کودکان نابینا باید مفاهیم مختلف را به آنان آموزش داد. مفاهیم مورد نیاز کودک برای بریل آموزی عبارتند از:

شناخت مفاهیم مربوط به بدن

آشنایی با اعضای دست، صورت، پا و..

شناخت مفاهیم فضایی

شناخت مفاهیم مثل بالا و پایین، زیر و رو، جلو و عقب، چپ و راست، نزدیک و دور

توانایی تشخیص شباهت ها و تفاوت های وسایل

نام گذاری کردن مفاهیم یکسان و مختلف، بزرگ و کوچک، پهن و باریک، ضخیم و نارک، سخت و نرم، خالی و پر، باز و بسته، سنگین و سبک، کم و زیاد

آگاهی با مفاهیم زمان

دیروز، امروز، فردا، زود، دیر

جعبه بریل آموزی کودکان نابینا

مهارت های حرکتی مورد نیاز برای بریل آموزی کودکان نابینا

برای بریل آموزی کودکان نابینا باید مهارت های حرکتی مختلفی از جمله موارد زیر را کسب کنند:

• تقویت عضلات دست کودکان نابینا مانند مچ، شانه، بازو
• تقویت عضلات انگشتان دست کودکان نابینا مانند انگشت شست و اشاره
• توانایی گرفتن، رهاکردن اشیاء
• کسب مهارت گرفتن وسایل با دو دست
• کار هماهنگ دست ها با هم، هر دست کار خاصی را در یک زمان انجام دهد

 

مهارت های لمسی و شنیداری موردنیاز برای بریل آموزی کودکان نابینا

برای بریل آموزی کودکان نابینا باید مهارت های لمسی و شنیداری از جمله موارد زیر را کسب کنند:

• تشخیص صدا: هر صدایی مال کدام وسیله است؟
• جور کردن صدا: تشخیص تن صداها( صداهای بلند و کوتاه، زیاد و کم)
• تشخیص جهت صدا
• آگاهی لامسه: تشخیص و نامیدن جنس مواد، جور کردن مواد هم جنس مانند مواد سخت و نرم، خشن و صاف
• تشخیص اشکال از طریق حس لامسه: دایره، مربع، مثلت و مستطیل

 

مقاله پیشنهادی: آموزش جهت یابی به کودکان نابینا

تقویت عملکرد مغز برای بریل آموزی کودکان نابینا

برای افزایش توانایی و شکوفایی استعداد افراد باید دو نیمکره مغز فعال باشند. یکی از راههای فعال سازی مغز، توانایی استفاده کامل از دو دست است. در بررسی عملکرد مغز تشخیص شده است که نیمکره راست مغز تشخیص ریتم، آگاهی فضایی، بُعد، تخیل، رنگ و آگاهی کلی و نیمکره چپ و مغز واژه ها، منطق، اعداد، توالی، خطی بودن، تحلیل و فهرست ها را برعهده دارد.

هنگام بریل آموزی کودکان نابینا دو نیمکره مغز درگیر هستند زیرا تشخیص 6 نقطه بریل ( آگاهی کلی) و تشخیص جایگاه قرار گرفتن نقاط نسبت به یکدیگر( آگاهی فضایی) از عملکردهای نیمکره راست مغز است. در حالی که توالی 6 نقطه ی بریل و تحلیل اینکه برای مثال نقطه های 1 و 3 کدام حرف الفبای فارسی است از عملکردهای نیمکره ی چپ مغز است. یکی از دلایل تاکید بر استفاده از هر دو دست در بریل آموزی، تقویت عملکرد دو نیمکره مغز است.

 

پردازش اطلاعات لمسی و یادگیری خط بریل

بخشی از مغز انسان با نقشه ای که از سطح بدن دارد پردازش اطلاعات لمسی را انجام می دهد. اطلاعات لمسی از طریق گیرنده های لمسی به مغز می رسند. این گیرنده ها 4 نوع هستند و در تشخیص محرک های لمسی و ادراک لمسی نقش مهمی ایفا می کنند. انواع گیرنده ها:

• گیرنده هایی برای احساس لرزش
• گیرنده هایی برای مقادیر ناچیز از لرزش
• گیرنده هایی برای کشش پوست
• گیرنده هایی برای احساس نوع بافت

دست ها دارای گیرنده های لمسی حساسی هستتد که توسط شبکه ای از اعصاب به مغز متصل اند. حتی اگر یکی از این اعصاب آسیب ببینند، مغز نمی تواند تمام اطلاعات حسی را که دست ها می فرستند، دریافت کند. نتیجه این نارسایی می تواند بی حسی در ناحیه دست ها باشد.

فقدان حس لامسه اختلال نادری است که در آن فرد حس گرهای لمسی – مکانیکی خود را از دست می دهد. چنین فردی نمی تواند با استفاده از حس لامسه ی دست، چیزی را حس کند یا خط بریل را بخواند.

ادراک لمسی، تمیز لمسی، حافظه لمسی و جهت یابی لمسی از توانایی های ضروری حس لامسه برای بریل آموزی کودکان نابینا هستند.

• ادراک لمسی یعنی توانایی تشخیص آنچه در تماس با نواحی مختلف پوست قرار می گیرد.
• تمیز لمسی یعنی توانایی کشف شباهت ها و تفاوت های محرکات لمسی
• حافظه لمسی یعنی به یاد آوردن آنچه که قبلا توسط فرد لمس شده است.
• جهت یابی لمسی در تشخیص نقاط هنگام خط بردن روی خطوط و نوشته های بریل برای بریل خوانی کاربرد مهم دارد.

 

مقاله پیشنهادی: تقویت حس لامسه با آشپزی

جمع بندی

در این مقاله از سایت خانواده توانمند نحوه بریل آموزی کودکان نابینا را به اشتراک گذاشتیم. برای آشنایی و خرید تجهیزات آموزشی و وسایل سرگرمی نابینایان و دریافت خدمات مشاوره ای و آموزشی از سایت خانواده توانمند  لطفا با شماره 09054146911 تماس بگیرید.

 

در سایت خانواده توانمند به انواع سوالات والدین کودکان نابینا درباره نحوه آموزش آنان پاسخ داده ایم از جمله:

•  آشنایی با نحوه چیدمان میز و سفره مناسب کودکان نابینا
•  آموزش مسواک زدن به کودکان نابینا
• استقلال حرکتی نابینایان
•  تقویت حواس نابینایان
•  کاردرمانی کودکان نابینا
•  نحوه آموزش کودکان نابینا
•  خرید اسباب بازی برای کودکان نابینا
• معرفی انواع تجهیزات کودکان و افراد نابینا و کم بینا
• تقویت عضلات دست کودکان نابینا با اسکیت
• تقویت عضلات انگشتان دست کودکان نابینا
•  نحوه آموزش خودآرایی را در قالب پادکست  ارائه کرده ایم.

 

 

خدمات سایت خانواده توانمند

ما در خانواده توانمند تلاش می‌کنیم تا کودکان با نیازهای ویژه از کلیه خدمات آموزشی، درمانی، مهارتی و محصولات (لوازم توانبخشی، اسباب‌بازی، کتاب،و…) متناسب با نیازهای خود بدون محدودیت زمانی و مکانی بهره‌مند شوند.

در سایت خانواده توانمند و کانال آموزش کودکان استنثایی خانواده توانمند در تلگرام یا اینستاگرام، روبیکا نیز نحوه آموزش به کودکان عقب مانده ذهنی، کودکان اوتیسم، نابینا، ناشنوا، سندرم داون، کم توان ذهنی، بیش فعال را در قالب فیلم، پادکست و مقاله ارائه کرده ایم. تیم آموزشی خانواده توانمند در جهت تحقق عدالت آموزشی تمام محتوای آموزشی مورد نیاز کودکان بانیازهای ویژه و خانواده آنان را به طور رایگان به اشتراک می گذارد.

بنابراین اگر شما کودک با نیاز ویژه‌ای رو میشناسد که دارد رنج می‌برد. اما سرشار از استعدادها و توانمندهای خاص خودش هست خوشحال می‌شویم که خانواده توانمند رو بهشون معرفی کنید.

خانواده توانمند سایتی است که تمام آموزش های تخصصی ساده و متناسب با فرزند شما را به صورت بازی در سایت و شبکه های اجتماعی اش قرار می دهد. شما در هر نقطه دنیا و با هر امکاناتی که دارید می توانید یک خانواده توانمند باشید.