گفتار درمانی بزرگسالان
یکپارچگی حسی کودکان اوتیسم
12/03/1400
توانبخشی شناختی
18/03/1400
من 23 سالمه از بچگی لکنت دارم خیلی خسته شدم کسی بهم کار نمیده هیچ دوستی ندارم. آیا لکنتم درست می‌شود؟من 25 سالمه بعضی تلفظ‌ها رو اشتباه میگم گاهی شده مسخره کنند. و بهم بگن/س/ ات میزنه یا /ر/ های کلمات رو/ی/ میگم امیدی هست؟
من مداحم بعد اجرای مراسم‌ها صدام دیگه در نمیاد تازگی هم صدام خیلی خش پیدا کرده وقتی شروع به خوندن می‌کنم صدام زود بیفتد امیدی هست؟چند وقت پیش یکی از دوستانم داشت در مورد اثرات و راه روش‌های گفتار درمانی بزرگسالان با من صحبت می‌کرد. ایشون میگفت که مادرش به خاطر یه‌سری دلایل سکته مغزی کرده و متاسفانه از لحاظ گفتاری و راه رفتن و سایر کارهای شخصی خودش که قبلا به صورت مستقل انجام میداد دچار مشکل شده؛ برای همین اونا تصمیم گرفته بودند که اون رو پیش یک گفتار درمانگر و فیزیوتراپ خوب ببرند.
که خداروشکر طبق صحبت‌هایی که دوستم برای من میگفت مادرش تونسته بود بعد از چند ماه فیزیوتراپی دوباره راه بره! اما هنوز مشکل گفتارش حل نشده بود. نرگس میگفت که مامانش چون گفتار نداره خیلی عصبی و ناراحت شده و اصلا دوست نداره کسی از فامیلامون بیاد خونمون برای دیدنش.. طوری که هربار یکی پاشو خونه ما میذاره داد و هوار میکنه..
البته اوایل بیماریش، گفتاردرمانگر باهاش کار می‌کرد ولی مامان اصلا دل به کار نمی‌داد، انگیزه نداشت ولی حالا بعد از اینکه تونسته راه بره، حال روحیش نسبت به قبل بهتر شده. حالا می‌خوایم مامان رو ببریم پیش یک گفتار درمانگر خوب، ببینم میشه برای مامان کاری کرد؟
فکر می‌کنی برای مامان من با این سن و سال فایده‌ای داره؟ اصلا تو جلسات گفتار درمانی چیکار می‌کنند؟ تاحدی مطمئنم که سوالاتی که دوستم از من پرسیده پرچالش‌ترین سوالاتی است که هر یک از افرادی که به دنبال یک گفتاردرمان برای بزرگسالان میگردد؛ بوده و هست.
من از پرسش‌هایی که نرگس از من می‌کرد اصلا متعجب نشدم چون که هر فرزند و یا پدر و مادر و خانوادهایی وقتی با این مسائل روبرو میشن این دغدغه‌ها رو دارند. برای همین، تمام جواب پرسش‌هایی دوستم و شاید شماها رو میدونم.
چرا که من هم چند وقت پیش؛ پدر خودم رو پیش گفتار درمانگر برده بودم چون بابای منم مثل مامان نرگس سکته کرده بود و گفتار نداشت شرایط نرگس و خانواده‌اش کاملا برای من و خیلی از شماها قابل درک است.
بابت همین موضوع تیم خانواده توانمند مثل همیشه با یک مقاله خوب و کاربردی اومده تا با حوصله و دقت به تمام سوالات نرگس و شماها جواب بده تا بتوانید بهترین تصمیم رو بگیرید. خوشحال می‌شویم اگه شما هم مثل این دوست خوبمون تجربه مشابه دارید با ما در میان بگذارید. البته ما یک مقاله ساده و کامل در مورد “تمرینات گفتار درمانی بزرگسالان” نوشتیم. اگه خواستید کافیه همین الان روش کلیک کنید و اون را مطالعه کنید.(:
- گفتار درمانی بزرگسالان شامل چه مواردی می‌شود؟
- گفتار درمانی بزرگسالان چه زمانی تشخیص داده می‌شود؟
- روند جلسات درمانی گفتار درمانی بزرگسالان چگونه است؟
- گفتار درمانی برای بزرگسالان فوایدی دارد؟
موارد مختلف پزشکی و بیماری‌های مختلف می‌توانند بر صحبت کردن و مهارت زبانی افراد بزرگسال یا کودک تاثیر بگذارد و توانایی حرف زدن آنها را مختل کند. در اینجا می‌خواهیم شایع‌ترین درمان اختلالات گفتاری در بزرگسالان و نحوه درمان آنها را بگوییم:
لکنت زبان
لکنت زبان نوعی اختلال در روانی گفتار است که به وسیله گیر، تکرار و کشیده گویی در سطح واج، هجا، کلمه و یا بند رخ می‌دهد. این علائم غیر ارادی و غیرقابل کنترل هستند.
درصد لکنت در گفتار هر فرد با فرمول زیر محاسبه می‌شود:
۱۰۰*(تعداد کل کلمات)/(تعداد کلمات لکنت شده) =SR
لکنت معمولا از کودکی شروع می‌شود فرد دارای لکنت عموماً در طول دوران زندگی با شرایط نامناسبی از قبیل آزار و اذیت در دوران کودکی، عکس العمل‌های منفی شنوندگان، وضع نامناسب حین تحصیل و کار با رفتارهای نادرست مواجه می‌شوند به همین دلیل مداخله زودهنگام برای اصلاح مشکل گفتار درمانی بزرگسالان بسیار حیاتی و مهم است.
اگرچه محققان در حال حاضر علت دقیقی برای لکنت زبان کودکان و بزرگسالان تعیین نکرده‌اند، اما معتقدند که این امکان دارد که یک عامل ژنتیکی پشت این بیماری وجود داشته باشد.
زیرا افرادی که لکنت زبان دارند، حتماً در اعضای خانواده خود نیز فردی را دارند که دارای لکنت زبان باشد. البته بیماری لکنت زبان نیز می‌تواند توسط عوامل بیرونی پیچیده‌تر شود. زیرا کناره‌گیری از دیگران و شرمساری باعث اضطراب می‌شود و این به نوبه خود باعث انقباض بیشتر و اختلال در عضلات گفتاری می‌شود.
کسانی که لکنت زبان دارند، برای کنترل میزان گفتار و نظارت بر نحوه تنفس خود با این متخصصان آسیب شناس گفتاری کار می‌کنند. افرادی که لکنت دارند با تمرین و حضور در جلسات پی‌درپی گفتاردرمانی ،گفتارشان با گذشت زمان بهبود می‌یابد.
آپراکسی
آپراکسی به طور معمول در اثر سکته مغزی، زوال عقل، تومورهای مغزی یا صدمات مغزی ایجاد می‌شود. و افراد مبتلا به آپراکسی قادر به حرکت صحیح زبان و لب‌های خود برای تولید صداها نیستند. گفتار درمانگر با ارائه تمریناتی که مخصوص گفتار درمانی است عضلات درگیر در گفتار افراد را بازیابی می‌کند.
دیسارتریا
در اختلال دیس آرتریا عضلات گفتاری به دلیل آسیب مغزی ضعیف هستند. این بیماری می‌تواند به گفتار ناقص یا نادرست منجر شود. بیماری‌های زیر نقش مهمی در ایجاد دیس آرتریا دارند:
- تومورهای مغزی
- ALS (بیماری لوجریگ، Amyotrophic Lateral Sclerosis)
- بیماری پارکینسون
- مولتیپل اسکلروزیس
- دیستروفی عضلانی
- فلج مغزی
یافتن یک روش درمانی صحیح به علت اصلی بیماری دیس آرتریا و شدت آن بستگی دارد. آسیب شناسان زبان گفتاری ممکن است با بیمار همکاری کنند تا به کند شدن گفتار کمک کنند و از نفس بیمار برای واضح‌تر شدن صحبت‌های او استفاده می‌کنند. علاوه بر این، آنها بر روی تقویت عضلات در دهان، لب‌ها و زبان بیمار تمرکز خواهند کرد تا آنها را قوی‌تر کنند.
اختلالات صوتی مربوط به حنجره
چندین نوع مختلف از اختلالات صوتی وجود دارد که به دلیل وجود مشکل در جعبه صدا یا حنجره ایجاد می‌شود. برخی از این اختلالات صوتی شامل موارد زیر است:
درشتی صدا
کسانی که از صدای خود به عنوان بخشی از مشاغل روزانه خود استفاده می‌کنند (مانند معلمان و خوانندگان) بیشتر از دیگران مستعد درشتی و بم شدن صدای خود هستند و این معمولاً یک شرایط موقتی است. با این حال، درشتی مزمن صدا ممکن است نشانه‌ای از مشکلات دیگر باشد.
پولیپ‌ها یا ندول‌های موجود روی تارهای صوتی
این عوامل باعث می‌شود لرزش تارهای صوتی برای ایجاد گفتار دچار مشکل شود. پولیپ‌ها یا ندول‌های موجود روی تارهای صوتی ناشی از طیف گسترده‌ای از شرایط اعم از آلرژی تا سیگار کشیدن هستند. موارد بزرگ‌تر به وسیله جراحی برداشته می‌شوند، در حالی که موارد کوچک‌تر را می‌توان با درمان بیماری زمینه‌ای با موفقیت مدیریت کرد.
دیسفونیای اسپاسمودیک
این حالت زمانی اتفاق می‌افتد که حنجره شما هنگام صحبت کردن دچار اسپاسم یا سفت شدن عضلات می‌شود. بعضی اوقات ممکن است اصلاً نتوانید صحبت کنید. این حالت به طور معمول ناشی از مشکل سیستم عصبی یا اختلال مغزی است.
در حالی که درمانی برای این بیماری وجود ندارد، ممکن است پزشک متخصص گوش، حلق و بینی، حنجره شما را به وسیله بوتاکس در قسمت‌هایی که تولید صوت می‌کنند، شل کند. علاوه بر این، آسیب شناس زبان گفتاری شما می‌تواند صدا درمانی را برای کمک به شما در برقراری ارتباط فراهم کند.
فلج لایه محلی
هنگامی که چین‌های صوتی شما قادر به حرکت نیستند، نه تنها باعث مشکل در گفتار می‌شود بلکه می‌تواند منجر به مشکلات جدی در تنفس و بلع شود. گاهی اوقات، یک عمل تراکئوتومی (tracheotomy) (ایجاد یک سوراخ در گردن) برای تنفس لازم است. گفتار درمانی برای کمک به جلوگیری از ورود مواد غذایی به “مجاری هوایی” ممکن است لازم باشد.
آفازی
آفازی یک اختلال زبانی است که در اثر آسیب به قسمت چپ مغز (قسمت “کلامی” مغز شما) ایجاد می‌شود و بیشتر پس از سکته مغزی مشاهده می‌شود. این آسیب، سخن گفتن، خواندن و یا درک آنچه گفته می‌شود را دشوار می‌کند. برخی از علائم این بیماری عبارت‌اند از:
وجود چندین مورد از گفتن کلمه اشتباه در یک زمان. به عنوان مثال، گفتن کلمه “ماشین” وقتی می‌خواهید کلمه “خانه” را بگویید.
- تعویض صداها، مانند گفتن “رانندگی راه” به جای “رانندگی”.
- استفاده از کلمات ساختگی به تنهایی یا در یک جمله با کلمات واقعی.
چندین روش مختلف برای درمان این اختلال وجود دارد. برای یافتن موثرترین کار، باید با متخصص گفتار درمانی به صورت مستمر همکاری کنید. در بعضی مواقع، این کار ممکن است به معنای یادگیری روش‌های جدید برقراری ارتباط با استفاده از حرکات، رایانه‌ها یا تصاویر باشد.
مشکلات بلعیدن
در هنگام ایجاد تغییرات در حرکت یا هماهنگی عضلات صورت، دهان یا گلو ممکن است مشکلات بلع رخ دهد. متخصصین گفتار و زبان درمانی با افرادی که این مشکلات را تجربه می‌کنند کار می‌کنند. اصطلاح پزشکی برای مشکل بلع، دیسفاژی است. برخی از افراد به دلیل وجود مشکلاتی در مری (لوله غذا) یا معده، مشکل بلع دارند. این مشکلات توسط پزشکان درمان می‌شود و نه متخصصین گفتار درمانی.
مشکلات بلع ممکن است منجر شود که غذا و نوشیدنی “از راه اشتباه” وارد گلو شوند و به مجاری هوایی و یا ریه‌ها وارد شوند. این امر به عنوان “آسپیراسیون” شناخته می‌شود. اگر این اتفاق بیفتد، افراد ممکن است سرفه کنند، دچار تنگی نفس شوند، صدای خر خر داشته باشند یا تنفس آنها دچار مشکل شود.
بعضی اوقات ممکن است احساس کنند که غذا و نوشیدنی در هنگام بلع اشیایی در دهان یا گلو وجود دارد. اگر غذا یا نوشیدنی وارد ریه‌ها شود، این امر می‌تواند به عفونت مکرر قفسه سینه و یا پنومونی منجر شود. عدم توانایی در خوردن و آشامیدن کافی، ممکن است منجر به سوء تغذیه و کمبود آب بدن شود. مشکلات بلع همچنین ممکن است منجر به خفگی شود. اگر مشکلات بلع به درستی مدیریت نشود، عواقب آن می‌تواند بسیار جدی باشد.
برای افرادی که مشکل بلع دارند، گفتار درمانی ممکن است با هدف:
بهبود ایمنی در بلع غذا از طریق کاهش احتمال “پایین آمدن از راه اشتباه” غذا و نوشیدنی باشد. متخصصین گفتار درمانی ممکن است طیف وسیعی از راهکارها را پیشنهاد دهند که شامل اصلاح قوام غذا یا نوشیدنی باشد.
تقویت عضلات درگیر در بلع از طریق تمرینات مستقیم. تمرینات مستقیم برای همه شرایط پزشکی مناسب نیستند. متخصصین گفتار درمانی با در نظر گرفتن ماهیت و علت مشکلات بلع، توصیه‌هایی را ارائه می‌دهند که برای هر فردی منحصر و اختصاصی می‌باشد.
اصلاحات غذایی
برای کاهش خطر ابتلا به آسپیراسیون و یا خفگی، متخصص گفتاردرمانی ممکن است تغییر بافت غذاهای خورده را توصیه کند. بافت‌های مختلف غذایی بسته به ماهیت و شدت مشکل توصیه می‌شوند. بعضی اوقات ممکن است توصیه شود تغییراتی در یک رژیم غذایی عادی، مانند اجتناب از سازگاری با غذاهای پرخطر انجام دهید.
تغییر مایعات
برای بلع ایمن و راحت نوشابه‌های معمولی، ماهیچه‌های گلو باید در حالت نرمال قرار بگیرند. بلع یک فرایند بسیار پیچیده است، که شامل یک سری از ماهیچه‌ها به سرعت در کنار هم کار می‌کند تا از بسته شدن مجاری هوایی شما اطمینان حاصل شود. اگر ماهیچه‌ها ضعیف باشند، مایع ممکن است “به اشتباه” به مجرای دیگر و مجاری هوایی برود که می‌تواند به عفونت قفسه سینه یا پنومونی و آسپیراسیون منجر شود.
برای کاهش خطر ورود نوشیدنی به ریه‌ها، متخصص گفتار درمانی ممکن است نوع نوشیدنی‌های شما را با استفاده از دستگاه ضخیم کننده مایعات مدیریت کند. برای غلیظ شدن مایعات، یک پودر غلیظ کننده به مایعات اضافه می‌شود. در صورت لزوم این غلیظ کننده توسط پزشک در بیمارستان تجویز می‌شود. غلیظ کننده هیچ ماده دارویی و غذایی ندارد. این کار می‌تواند خطر ورود اشتباه مایعات به مجاری هوایی را کاهش دهد زیرا وقتی مایعات غلیظ‌تر هستند، آهسته‌تر حرکت می‌کنند که به عضلات زمان بیشتری برای کار می‌دهد و بنابراین بلع را آسان تر می‌کند.
یک متخصص گفتاردرمانی به شما اطمینان می‌دهد که مایعات شما به چه میزان قوام داشته باشند تا بتوانید با اطمینان و به راحتی آنها را بلعیده و بنوشید. پیروی از این راهنمایی‌ها شامل دستورالعمل‌هایی برای اندازه‌گیری و غلیظ سازی مایعات می‌باشد و رعایت همه آنها الزامی و ضروری است. البته انواع مختلفی از غلیظ کننده‌ها وجود دارد.
گفتار درمانی بزرگسالان چه زمانی تشخیص داده می‌شود؟
هر شخصی که در گفتار و زبان خود و به ویژه در زمینه تعامل برقرار کردن با دیگران، با مشکل و معضل همراه باشد، نیازمند استفاده از روش های گفتار درمانی بزرگسالان در منزل می‌باشد.
افراد دارای مشکلات تلفظی و لکنت زبان، افراد مبتلا به اوتیسم و کودکان کم توان ذهنی، افراد دارای مشکل در زمینه خواندن و یادگیری و افراد مبتلا به مشکلات شنوایی، افراد دارای بیماری‌هایی مانند ام اس و پارکینسون نیز، در زمره افراد واجد شرایط برای استفاده از گفتار درمانی بزرگسالان به حساب می‌آیند. از سوی دیگر، افراد دارای شکاف لب و کام، اشخاص مبتلا به اختلالات صوتی و افراد مبتلا به سرطان گردن، زبان و حنجره هم نیاز به گفتار درمانی در آنها بیش از پیش احساس میگردد.
گفتار درمانگر اگر علائمی از مشکلات صوتی، مانند درشتی و زمختی صدا داشته باشید ممکن است شما را به یک متخصص گوش، حلق و بینی (ENT) ارجاع بدهد. این امر برای اطمینان از این موضوع می‌باشد که شما بیماری خاص دیگری که نیاز به درمان‌های تخصصی‌تر دارند، نداشته باشید. در بعضی موارد، مشکلات شناختی می‌توانند دلیل اصلی مشکلات ارتباطی باشند. در صورت بروز این موارد، لازم است که متخصص گفتار درمانی آگاهی یابد تا بتوانند به طور مؤثر با شما ارتباط برقرار کرده و برنامه درمانی را تطبیق دهند.
روند جلسات درمانی گفتار درمانی بزرگسالان
در گام اول گفتاردرمانگر ارزیابی اولیه را انجام می‌دهد متناسب با آن درمان را شروع می‌کند در طول دوره درمان، گفتاردرمانگر در بازه‌های زمانی مختلف ارزیابی‌های را انجام می‌دهد این کار به مراجعه کننده کمک می‌کند پیشرفت خود را کنترل کرده و به درمانگر کمک می‌کند هرگونه تغییرات مورد نیاز در برنامه درمانی یا مناطق مشکل‌دار را شناسایی کنند. در جلسات ثانویه و پیگیری‌های مراجعه کننده و نوع و شدت مشکل گفتاری افراد و روند پیشرفت درمان، طول درمان ( تعداد جلسات درمان) مشخص می‌شود. تمرین‌های گفتار درمانی بزرگسالان می‌تواند در منزل یا کلینیک اجرایی شود.
گفتار درمانی چه فوایدی دارد؟
بروز مشکلات گفتاری در هر سنی علاوه بر کاهش اعتماد به نفس فرد، بستر مناسب برای گوشه‌گیری و افسردگی فرد را فراهم می‌سازد. همچنین این عارضه می‌تواند در نوشتن و خواندن فرد نیز تاثیر منفی از خود برجای گذارد. در پرتو استفاده از گفتار درمانی بزرگسالان، اعتماد به نفس فرد به میزان چشمگیری افزایش پیدا می‌کند. در اثر ارتقا و تقویت اعتماد به نفس، شخص به خوبی در جامعه و اجتماع حضور یافته و بدون مشکل و دغدغه‌ای، همانند دیگران زندگی خود را پیش می برد.
خلاصه کلام…
در روزهای سختی هیچ کس به جز خانواده نمیتونه برای ما فداکاری کند. عشقی که پدر و مادرها به بچه‌هاشون دارند مثال زدنی نیست و شاید این عشق بزرگترین حسیه که هر فردی در زندگی خودش تجربه میکنه. هزاران فداکاری که شاید در هیچ منطقی نیاد و تنها احساس این فداکاری‌ها را نشان میده.
پدر و مادرها به هر شکلی به بچه‌هاشون در هر موقعیتی کمک می‌کنند و بهترین‌ها رو برای اونا فراهم می‌کنند. ما بچه‌ها موقع پیری باید حواسمون به پدر و مادرهامون باشه و بهترین‌ها رو براشون فراهم کنیم همه‌ی آدم‌ها تو هر سنی دوست دارند بهترین زندگی رو تجربه بکنند این حق را از هیچ کسی نباید دریغ کنیم.
خانواده توانمند به خانواده‌های کودکان با نیازهای ویژه چه کمکی می‌کند؟
ما در خانواده توانمند تلاش می‌کنیم تا کودکان با نیازهای ویژه به همراه خانواده‌شان از کلیه خدمات آموزشی، درمانی، مهارتی و محصولات (لوازم توانبخشی، اسباب‌بازی، کتاب، و…) متناسب با نیازهای خود بدون هرگونه محدودیت زمانی و مکانی از خدمات گفته شده بهره‌مند شوند.
