نقش گفتار درمانگر در اختلال گفتار و زبان
گفتار درمانگر : نقش ارتباطی زبان همواره به عنوان نقش اصلی آن مورد تاکید است و از زبان به عنوان وسیله ای که ما را در جهت شناخت جهان یاری می رساند، یاد می شود.
فرآیندهای ذهنی کودک بر اثر تعامل با محیط و در نتیجه کسب تجارب دیگران که به کمک زبان میسر می گردد، شکل می گیرند و در این حالت است که اهمیت زبان و آموزش صحیح آن که ، کودک را در جهت شناخت محیط خود و سازگاری با آن یاری می دهد، روشن می سازد.
تظاهر بیرونی از زبان همان گفتار است و ما معمولا با دو شکل از گفتار بیرونی بسط یافته سر و کار داریم :
- زبان گفتاری
- زبان نوشتاری
صدمه به هر جنبه از گفتار انسان که می توان آن را سه مقوله:
- تولید صداهای گفتاری
- روانی گفتار
- صوت
مطرح نمود، باعث ایجاد اختلالاتی در گفتار می شود.
هم چنین اختلال در توانایی مهارت خواندن نیز که جنبه ای از توانایی های زبان انسان است می تواند در تمام ابعاد تحصیلی و اجتماعی فرد اثر گذار باشد.
کودکی که لکنت دارد، به واسطه اضطراب ، ترس و سرخودگی ناشی از لکنت معمولا در هنگام مواجه با سوالی در کلاس، به طرق مختلف از پاسخ دادن طفره می رود و در صورتی که در بسیاری از مواقع، پاسخ سوال ها را می داند و یا در بازی کودکان شرکت نمی نماید و به مرور به انزوا کشیده می شود و چه بسا همین عوامل روحی- عاطفی بر فرآیند آموزش وی تاثیر منفی به جای می گذارد.
عده ای از مردم از صوت خود به طور مطلوب استفاده نمی نمایند و همین امر باعث ایجاد اختلال صوت می شود و در نتیجه صدای فرد با گرفتگی رو به رو می شود.
توضیحاتی درباره تشخیص اختلالات و عوامل موثر در گفتار
حال اگر تشخیص این اختلال و عوامل موثر در شکل گیری آن هر چه سریع تر انجام گردد، می توان از پیامدهای ناگوار آن ( دائمی شدن اختلال ، جراحی ها متعدد و غیره) جلوگیری کرد.
شناخت هرچه سریع تر بلع معیوب از مشکلات دندانی فرد جلوگیری کرده و می توان از هزینه های گزاف برای ارتودنسی کودک جلوگیری به عمل آورد و یا مانع ایجاد اختلالات گفتاری در کودکان شد.
مثلا اختلال در شدید صدا و در تولید صداهای گفتاری بر کیفیت برقراری ارتباط دانش آموز با دیگران تاثیر منفی می گذارد و به مرور پی آمد و عوارض ناشی از این اختلال در روابط فرد با محیط و یا حتی در نحوه تحصیل وی آشکار می گردد.
تشخیص اختلالات و عوامل موثر در گفتار
مثلا در هنگام نوشتن دیکته کودک همان گونه که تلفظ می نماید، کلمه مورد نظر را می نویسد و از آنجا که پس خوران صدای کودک به سیستم شنیداری وی همراه با غلط های مختلفی می تواند باشد، لذا کودک استنباط می نماید که واژه مورد نظر، باید به همان صورت ( غلط ) نوشته شود.
مشکل کودک فقط به همین جا ختم نمی گردد بلکه حتی گروهی از کودکان که با اختلالات تولیدی با منشاء واج شناختی مبتلا هستند.
به دلیل آن که در درک واج ها نیز ممکن است با اختلال روبه رو باشند در مهارت های نوشتن و حتی تولید کلمات چند سیلابی با مشکل روبه رو می شوند که متاسفانه این گروه از کودکان بسیار دیر شناخته شده و با از دست دادن زمان چه از لحاظ درمانی و یا از لحاظ آموزشی، بازخورد های منفی زیادی به آن ها وارد می شود.
اختلال در خواندن
اختلال در خواندن به تنهایی نیز باعث ایجاد تاثیرات منفی در تمام ابعاد، تحصیلی، اجتماعی، آموزشی دانش آموز شده و به دنبال آن کودک در نوشتن با مشکل رو به رو می شود.
این گروه از کودکان معمولا از هوش طبیعی برخوردارند و فقط در یک جنبه اختلال دارند و همین امر منجر به بروز کندی و ضعف در مهارت نوشتن می شود، حتی عده ای از معلمان این کودکان را کم توان ذهنی در نظر می گیرند.
درحالی که اگر این اختلال به موقع تشخیص داده شود، با ارائه راهکارهای درمانی توسط گفتار درمانگر می توان از انحراف مسیر تحصیلی یک دانش آموز جلوگیری به عمل آورد.