بازی درمانی کودکان لجباز
تقویت حواس کودکان نابینا+ راهکارهای درمان آن
27/02/1401
گفتار درمانی شکاف کام
02/03/1401
یکی از مشکلات رایج کودکان، لجبازی است که برای والدین دردسرهای زیادی را ایجاد می کند. در این مقاله قراره است به فواید بازی درمانی کودکان لجباز بپردازیم تا شما والدین عزیز اگر با این مشکل مواجه هستید با راهکار درمان لجبازی کودک خود آشنا شوید و مسیر رشد کودک خود را به سهولت طی کنید.
لجبازی کودکان
معمولا کودکان 3-4 ساله کمی لجبازند. به ویژه هنگامی که پدر و مادرشان به طور جدی کاری را از آنها می خواهند معمولا مخالفت می‌کنند. کودکان به دلایل مختلف مخالفت می کنند اما یک دلیل اصلی و مشترک در این سن وجود دارد؛ آنها قصد دارند با مخالفت، استقلال خود را نشان دهند. اگر شما در این برهه بتوانید خود را به درستی کنترل کنید و برای مطیع کردن کودکان فریاد نزنید و یا آنها را تهدید نکنید و با خلاقیت با آنها صحبت و رفتار کنید می توانید به کودک خود فرصت دهید تا لجبازی خود را کنار بگذارد.
میدانیم! کنار آمدن با کودکان لجباز اصلاً کار راحتی نیست!
بچه‌های لجباز ممکن است کوچک‌ترین چیزها رو به جنگ جهانی تبدیل کنند!
نگران نباشید!
این رفتار در فرزندان نسبتاً رایج است و خیلی از پدر و مادرها آن را تجربه می‌کنند.
کودکان در سنین پایین تا حد زیادی از محیط تأثیر می‌گیرند شما باید برای کودکتان الگوی رفتاری مناسب باشید؛ با همسر و اطرافیان‌تان همان طوری رفتار کنید که دوست دارید فرزندتان با شما رفتار کند. کودکان از محیط کپی‌برداری می‌کنند.
در ضمن کودکان در این سن تمایل زیادی به خودنمایی دارند و احساس نیاز می‌کنند که مرکز توجه اطرافیان باشند و «مهم» شمرده شوند.
برای تغییر کودکان نیاز است که در ابتدا والدین بتوانند خود را کنترل کنند و با شیوه های درست رفتاری آشنا شوند.
حفظ خونسردی وسط دعوا و شلوغی اصلاً کار راحتی نیست! ولی تحت هیچ شرایطی آرامش خودتان را از دست ندهید و سر کودک داد نزنید. این کار فقط جوّ خانواده را متشنج‌تر می کند. آرامش شما کم‌کم فرزندتان را آرام می کند.
در نهایت اگر حس می‌کنید شرایط بهبود پیدا نکرده، از مشاوران کودکان کمک بگیرید. یادتان باشد صحبت کردن با مشاور به معنی ضعف شما در تربیت فرزندتان نیست! بلکه نشان می‌دهد آنقدر دلسوز کودکتان هستید که از نظرات و دانسته‌های یک متخصص در تربیت صحیح کودکان استفاده کنید!
روانشناسان و کاردرمانگران برای درمان لجبازی کودکان معمولا از بازی درمانی استفاده می‌کنند. بازی درمانی کودکان لجباز کمک بسیاری به آنان می‌کنند تا بتوانند لجبازی خود را کنار بگذارند و با مسائل و موقعیت ها به درستی کنار بیایند.
چرا کودکان لجبازی می‌کنند؟
دقت داشته باشید کودکان از طریق مشاهده یاد می گیرند
پس قبل از شکایت از رفتارهای کودکان به الگو بودنتان برای کودک توجه کنید، ببینید الگوی خوبی برای کودک خود هستید؟گاهی مشکل کودک با یک درون نگری والدین نسبت به رفتارهای خودشان حل می شود.
گاهی ما به کودک اشتباه آموزش می‌دهیم که باعث می شود که کودک لجباز شود.
بعضی والدین چنان در حضور کودک با افتخار از بعضی خرابکاری‌های خود در منزل برای دیگران تعریف می‌کنند در حالی که این کار در حالت عادی، کار جالب و پسندیده‌ایی نیست. مثلا کودک رفتار نادرستی در جمع مرتکب می‌شود و شما به او لبخند میزنی و با شوخی می‌گوید: ببین بچه‌م چقدر بانمکه به فلانی رفته.
با این رفتارها به صورت ناخودآگاه باعث می‌شوید کودکی که قدرت تشخیص درست و غلط را ندارد و تازه دارد توسط شما به این یادگیری می رسد این پیام را دریافت کند که رفتارم خوب و جالب بوده!
کودک با تحلیل خود گمان می کند باید این رفتار را در خود تقویت کند.
راه علاج کودکان لجباز چیست؟
برای درمان کودکان لجباز دو راه داریم. راه اول آموزش خانواده است تا بتوانند به درستی با کودک رفتار کنند و زمینه لجبازی کودک را به حداقل برسانند. راه دوم استفاده از بازی درمانی است مشاوره یا بازی درمانگر کودک به طور مستقیم ارزیابی می شود و تحت نظر درمانگر روند درمان او انجام شود.
راه اول آموزش والدین
رفتار درست با کودکان مانع از بروز لجبازی کودکان می‌شود در حین تعامل با کودکان به نکات زیر توجه کنید:
به کودک میدان دهید( استقلال)
اولین قدم این است که پذیرش خطا را یاد بگیریم. بهتر است به عنوان والد رفتارهای کودک را با توجه به نسل و جنس وی، مورد ارزیابی قرار دهیم و خطاها و رفتارهای او را به شخصیتش ارتباط ندهیم. البته باید او مسئول کارها و رفتارهایش باشد اما لازم است مواظب باشیم که او را سرزنش نکنیم و به او حق دهیم گاهی اشتباه کند.
گفتگوی واضح و شفاف
وقتی با او صحبت می‌کنیم باید واضح، شفاف و ساده و دقیق انتظارتمان را از کودک بیان کنیم. استفاده از جملاتی«عرضه نداشتی این کار را انجام بدهی» در واقع تخریب شخصیت کودک است. بهتر است به او بگوییم که «اگر میخواهی این کار را انجام دهی، باید … این گونه انجام دهی» به این ترتیب به او کمک کرده‌ایم تا بدون تحقیر و سرزنش به هدفش برسد.
باید یاد بگیریم به کودک حق انتخاب دهیم. بهتر است بین چند گزینه مورد نظر خودمان به او حق انتخاب دهیم. اگر به او حق انتخاب دادیم در واقع به نظرش احترام گذاشته‌ایم. مادری که از کودک می‌پرسد« غذا میخوری یا نه» و پس از پاسخ منفی کودکش به او تشر می‌زند که باید غذا بخوری، در واقع به او حق انتخاب نداده است.
اینطوری نگو: چرا وسایلتو جمع نمی‌کنی؟ چقدر باید بگم که جمع کنی؟
اینطوری بگو: وسایلتو الان جمع می‌کنی یا بعد از ناهار(حق انتخاب دادن به کودک)
اینقدر مستقیم نگو: نه الان نمیتونی با تبلت بازی کنی!
یجور دیگه بگو: بعد از اینکه تکالیفتو انجام دادی میتونی بازی کنی
اینو نگو: اگر نیایی بریم حموم دیگه از پارک خبری نیست!
به جاش بگو: بدو عروسکت رو هم بیار کثیف شده اونم ببریمش حموم
نگید: باید همین الان از تاب بیای پایین زود باش باید بریم خونمون!!
بگید: با پارک خداحافظی کن بگو بازم میایم پیشت عزیزم
دادن حق انتخاب به کودک
انعطاف پذیری و دادن اختیار به کودک در انتخاب‌هایی که از طرف والدین پذیرفته شده است و باعث بروز مشکل نمی‌شود به کاهش لجبازی کمک می‌کند ولی در صورت بروز رفتارهای آسیب زا همراه با لجبازی، والدین باید با قاطعیت رفتار کنند البته منظور از جدی بودن پرخاشگری و توهین نیست و والدین تنها باید روی کلام خود ایستادگی داشته باشند تا کودک متوجه شود با بد رفتاری چیزی را به دست نمی آورد.
راه‌حل دوم برای درمان لجبازی کودکان
تحقیقات علمی نشان می‌دهد یکی از مداخلات لازم برای کاهش لجبازی کودکان، استفاده از بازی درمانی است. تا در حین بازی درمانی علل لجبازی کودک شناخته شود و متناسب با علل لجبازی کودک، راهکارهای برای درمان لجبازی کودک با بازی درمانی طراحی شود.
بازی درمانی، رویکرد فعالی است که می توان آن را به طور انفرادی و یا با گروهی به کار برد، به گونه‌ای که به کودکان و گاهی اوقات به نوجوانانی که در طی درمان کلامی همکاری نمی‌کنند اجازه می‌دهد تا به واسطه بازی، احساسات هوشیار و ناهوشیار شان را آشکار سازد.
تئوری‌هایی که به تبیین بازی کودکان می‌پردازند، از لحاظ نوع تبیین بسیار متفاوتند. برخی بازی را به عنوان مولفه‌ای از تحول شناختی و عقلانی مورد توجه قرار می دهند. بعضی بازی را فرایندی برای رهاسازی از استرس‌های مرتبط با رشد و بزرگ شدن می‌دانند. از نظر برخی از صاحبنظران بازی بازتابی از فشارهای فرهنگی است یا وسیله‌ای برای یادگیری مهارتهای تازه.
جلسات بازی درمانی کودکان لجباز
بازی درمانگر برای درمان کودک از بازی و اسباب بازی های و روشه های مختلف استفاده می کنند از جمله:
استفاده از اسباب بازیهای نرم برای کودکان لجباز
از عروسک هم میتوان در کنترل لجبازی برای کودکان استفاده کرد. بعضی از عروسک‌های پولیشی به خاطر الیاف خاصی که با آن پر می‌شوند، انعطاف‌پذیری و نرمی زیادی پیدا می‌کنند. عروسک‌های بالشتی معروف مثل فیل بالشتی نیز دقیقاً با همین الیاف پر می‌شوند. حتی اگر شما عصبانی نباشید، وقتی این عروسک‌ها را می‌بینید دوست دارید بغلشان کنید و فشارشان دهید!بازی با عروسک های خیمه شب بازی و اسباب بازیهای نرم برای طرح ریزی راهبردهای شناختی نظیر مقابله با عقاید ناسازگار است.
قصه درمانی برای کودکان لجباز
قصه درمانی روشی است که در آن میتوان با خواندن قصه‌های آرام بخش استرس، اضطراب، ترس‌های بی مورد ، نومیدی، بیماری افسردگی و بسياري از مشکلات رفتاری و روانی را رفع کرد. این شیوه مخصوصا برای بچه‌ها بخاطر علاقه‌ای که به داستان ها دارند بسیار موثر است.
بازی چمدان بستن برای کودکان لجباز
- با این بازی، کودک شما می تواند برای یک سفر واقعی یا یک خیالی آماده شود.
- با پرسیدن سوالات زیاد به او کمک کنید تا وسایل لازم برای فعالیت‌های روز را آماده کند.
- مثلا آب و هوای بیرون چطوره؟ چه لباس‌هایی باید بپوشیم؟ آیا نیاز به چتر، کرم ضد آفتاب یا لباس گرم داریم؟
- پس از بیرون آمدن از استخر، باید خودمون رو خشک کنیم، پس به چه چیزی نیاز داریم؟
- من فکر می‌کنم زمان زیادی گذشته، فکر می‌کنی کسی هم گرسنش شده؟
- سوالات مثال بالا ممکن است بیش از حد مستقیم و وابسته به مهارتهای حل مسئله کودک شما باشد.
- سوالات را باید طوری مطرح کنید که به اندازه کافی او را هدایت کند اما به او فرصت فکر کردن برای تصمیم گرفتن را بدهد.
سخن پایانی
بازی درمانی یکی از راه‌های موثر برای کاهش لجبازی کودکان است با مشورت با مشاورین متخصص میتوانید راه های کنترل لجبازی کودک خود را بشناسید و به راحتی از لجبازی کودک خود پیشگیری کنید. برای ارتباط با متخصصین بازی درمانی میتوانید از مشاوره سایت خانواده توانمند استفاده کنید.
خانواده توانمند به دنبال چه هدفی است؟
ما در خانواده توانمند تلاش می‌کنیم تا کودکان با نیازهای ویژه از کلیه خدمات آموزشی، درمانی، مهارتی و محصولات (لوازم توانبخشی، اسباب‌بازی، کتاب،و…) متناسب با نیازهای خود بدون هرگونه محدودیت زمانی و مکانی از خدمات گفته شده، بهره‌مند شوند.
