تقویت حواس کودکان نابینا+ راهکارهای درمان آن
27/02/1401
گفتار درمانی شکاف کام
02/03/1401
یکی از مشکلات رایج کودکان، لجبازی است. لجبازی برای والدین دردسرهای زیادی را ایجاد می کند. در این مقاله به فواید بازی درمانی کودکان لجباز می پردازیم. اگر به دنبال راهکاری برای درمان لجبازی کودک دلبندتان هستید لطفا تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
ماجرای مادر عصبانی
مادری عصبانی با سایت خانواده توانمند تماس گرفت!!!
با عصبانیت گفت: سلام خسته شدم با این بچه چیکار کنم؟!
مشاور سایت خانواده از مادر پرسید: مشکل تون چیه که بتونم دقیق کمک کنم؟!
مادر گفت: پسرم خیلی زیاد شیطون و پرجنب و جوشه!!!
دائما کارایی میکنه که خطرناکن یا کثیف کاری دارن!!!
اگه ازش بخوام نکنه، حتما انجام میده!!!
امروز وایتکس ریخت رو فرش، داره میخنده!!!
نزدیک عیده حالا چطوری فرش بگیریم تو این گرونی!!!
باباش بفهمه کار به کتک کاری میرسه!!!
من خیلی صبورم و خیلی بکن و نکن نمیکنم!!!
ولی این کاراش خیلی دیگه وحشتناکن و طوری نیست که بشه ازش چشم پوشی کرد!!!
خواهشا راهنمایی کنید خیلی خسته شدم!!!
به باباش چی بگم؟!
شب جنگ جهانی داریم!!!
این تنها یک نمونه بود!!!
فکر نکنید تنهاید!!!
تا انتهای مقاله همراه ما باشید تا با راهکارهای درمان لجبازی بچه ها آشنا بشید.
لجبازی کودکان
معمولا کودکان 3-4 ساله کمی لجبازند. به ویژه هنگامی که پدر و مادرشان به طور جدی کاری را از آنها می خواهند معمولا مخالفت می‌کنند. کودکان به دلایل مختلف مخالفت می کنند اما یک دلیل اصلی و مشترک در این سن وجود دارد؛ آنها قصد دارند با مخالفت، استقلال خود را نشان دهند. اگر شما در این برهه بتوانید خود را به درستی کنترل کنید و برای مطیع کردن کودکان فریاد نزنید و یا آنها را تهدید نکنید و با خلاقیت با آنها صحبت و رفتار کنید می توانید به کودک خود فرصت دهید تا لجبازی خود را کنار بگذارد.
میدانیم! کنار آمدن با کودکان لجباز اصلاً کار راحتی نیست!
بچه‌های لجباز ممکن است کوچک‌ترین چیزها رو به جنگ جهانی تبدیل کنند!
نگران نباشید!
این رفتار در فرزندان نسبتاً رایج است و خیلی از پدر و مادرها آن را تجربه می‌کنند.
کودکان در سنین پایین تا حد زیادی از محیط تأثیر می‌گیرند. شما باید برای کودکتان الگوی رفتاری مناسب باشید. با همسر و اطرافیان‌تان همان طوری رفتار کنید که دوست دارید فرزندتان با شما رفتار کند.
کودکان از محیط کپی‌برداری می‌کنند!!!
در ضمن کودکان در این سن تمایل زیادی به خودنمایی دارند!!!
آنان احساس نیاز می‌کنند که مرکز توجه اطرافیان باشند و «مهم» شمرده شوند!!!
برای تغییر کودکان نیاز است که در ابتدا والدین بتوانند خود را کنترل کنند و با شیوه های درست رفتاری آشنا شوند.
حفظ خونسردی وسط دعوا و شلوغی اصلاً کار راحتی نیست!!!
ولی تحت هیچ شرایطی آرامش خودتان را از دست ندهید و سر کودک داد نزنید!!!
این کار فقط جوّ خانواده را متشنج‌تر می کند!!!
آرامش شما کم‌کم فرزندتان را آرام می کند.
در نهایت اگر حس می‌کنید شرایط بهبود پیدا نکرده، از مشاوران کودکان کمک بگیرید. یادتان باشد صحبت کردن با مشاور به معنی ضعف شما در تربیت فرزندتان نیست!!!
بلکه نشان می‌دهد آنقدر دلسوز کودکتان هستید که از نظرات و دانسته‌های یک متخصص در تربیت صحیح کودکان استفاده کنید!
روانشناسان و کاردرمانگران برای درمان لجبازی کودکان معمولا از بازی درمانی استفاده می‌کنند.
بازی درمانی کودکان لجباز کمک بسیاری به آنان می‌کنند!!!
راه ورود به دنیایی کودکان بازی است، بازی درمانی کودکان لجباز بهترین ابزار برای ورود به دنیای کودکان است!!!
برای آموزش مهارت حل مسئله و تصمیم گیری، کنترل پرخاشگری، اضطراب، ترس، لجبازی و درمان انواع اختلالات از جمله دیکته نویسی، خجالتی بودن و آموزش مهارت نه گفتن و.. می توان از بازی درمانی کودکان لجباز استفاده کرد.
چرا کودکان لجبازی می‌کنند؟
تا به حال شده از خودتان بپرسید: چرا بچه ام لجبازی میکنه؟
بچه ها لجباز به دنیا میاند یا لجباز می شوند؟
به نظر تیم مشاوره خانواده توانمند بچه ها لجباز می شوند. چون:
کودکان از طریق مشاهده یاد می گیرند!!!
پس قبل از شکایت از رفتارهای کودکان به الگو بودنتان برای کودک توجه کنید. خودتان را ارزیابی کنید و ببینید الگوی خوبی برای کودک خود هستید؟ گاهی مشکل کودک با یک درون نگری والدین نسبت به رفتارهای خودشان حل می شود.
گاهی ما به کودک اشتباه آموزش می‌دهیم و کودک لجباز می شود.
بعضی والدین کودکان خود را در موقعیت های نامناسب تشویق می کنند. به طور مثال کودک رفتار نادرستی در جمع مرتکب می‌شود و شما به او لبخند میزنی!!!
و با شوخی می‌گوید: ببین بچه‌م چقدر بانمکه به فلانی رفته!!!
با این رفتار والدین کودک نمی تواند کار درست را تشخیص دهد!!!
تشخیص درست و غلط برای او سخت خواهد شد!!!
با تشویق نابه جا کودک می آموزد این رفتار درست است!!!
درحالی که خرابکاری است!!!
کودک با تحلیل خود گمان می کند باید این رفتار را در خود تقویت کند!!!
راه علاج کودکان لجباز چیست؟
برای درمان کودکان لجباز دو راه داریم. راه اول آموزش خانواده است. با آموزش خانواده، آنان می توانند رفتار درست را بیاموزند. توانمندسازی والدین مانع بروز لجبازی کودکان می شود و یا زمینه لجبازی کودک را به حداقل برسانند.
راه دوم استفاده از بازی درمانی است. بازی درمانی از روش های توانبخشی است. از بازی درمانی می توان برای کودکان اوتیسم، نابینا، ناشنوا، سندرم داون، فلج مغزی، بیش فعال و کودکان عادی استفاده می شود. با بازی درمانی کودکان می توانند مهارت های مختلف زندگی را بیاموزند. بازی درمانگر کودک را به طور مستقیم ارزیابی می کند. بعد از ارزیابی برنامه درمانی او طراحی می شود. برنامه درقالب بازی انجام می شود تا کودک با درمانگر همراه شود.
در ادامه مقاله به طور مفصل درباره راهکارها توضیح می دهیم.
راه اول: آموزش والدین
رفتار درست با کودکان مانع از بروز لجبازی کودکان می‌شود در حین تعامل با کودکان به نکات زیر توجه کنید:
به کودک میدان دهید( استقلال)
اولین قدم این است که پذیرش خطا را یاد بگیریم. برای آموزش این موضوع مهم بهتر است خودمان دست به کار شویم!!!
اگر شما خودتان این عادت را دارید که در مواقعی که اشتباه کردید عذر خواهی کنید خوب کار زیادی ندارید!!!
اما اگر خودتان توانایی پذیرش خطا ندارید بهتر است در گام اول برای خودتان وقت بگذارید!!!
کودکان مشاهده ای بسیاری از مسائل را به دور از اجبار می آموزند!!!
اگر خودتان اهل پذیرش اشتباه هستید رفتارهای کودک را متناسب با سن و حنسیتش ارزیابی کنید. بعضی از کارها به دلیل سن اوست!!!
بعضی از کارها به دلیل جنسیت اوست!!!
خطاها و رفتارهای او را به شخصیتش ارتباط ندهید. البته باید او مسئول کارها و رفتارهایش باشد!!!
اما لازم است مواظب باشیم که او را سرزنش نکنیم و به او حق دهیم گاهی اشتباه کند!!!
گفتگوی واضح و شفاف
وقتی با او صحبت می‌کنیم باید واضح، شفاف و ساده و دقیق انتظارتمان را از کودک بیان کنیم.
استفاده از جملاتی«عرضه نداشتی این کار را انجام بدهی» در واقع تخریب شخصیت کودک است.
بهتر است به او بگوییم که «اگر میخواهی این کار را انجام دهی، باید … این گونه انجام دهی»!!!
با اینکار به او کمک کرده‌ایم تا بدون تحقیر و سرزنش به هدفش برسد.
باید یاد بگیریم به کودک حق انتخاب دهیم!!!
بهتر است بین چند گزینه مورد نظر خودمان به او حق انتخاب دهیم!!!
اگر به او حق انتخاب دادیم در واقع به نظرش احترام گذاشته‌ایم!!!
مادری که از کودک می‌پرسد« غذا میخوری یا نه» و پس از پاسخ منفی کودکش به او تشر می‌زند که باید غذا بخوری، در واقع به او حق انتخاب نداده است.
اینطوری نگو: چرا وسایلتو جمع نمی‌کنی؟ چقدر باید بگم که جمع کنی؟
اینطوری بگو: وسایلتو الان جمع می‌کنی یا بعد از ناهار(حق انتخاب دادن به کودک)
اینقدر مستقیم نگو: نه الان نمیتونی با تبلت بازی کنی!
یجور دیگه بگو: بعد از اینکه تکالیفتو انجام دادی میتونی بازی کنی
اینو نگو: اگر نیایی بریم حموم دیگه از پارک خبری نیست!
به جاش بگو: بدو عروسکت رو هم بیار کثیف شده اونم ببریمش حموم
نگید: باید همین الان از تاب بیای پایین زود باش باید بریم خونمون!!
بگید: با پارک خداحافظی کن بگو بازم میایم پیشت عزیزم
دادن حق انتخاب به کودک
کودکان مانند سایر انسان ها حق انتخاب دارند. نحوه استفاده از قدرت اختیار را باید به کودکان آموخت!!!
برای اینکار نیاز است خانواده نقاط قوت و ضعف کودک را به خوبی شناسایی کند!!!
متناسب با نقاط قوت کودک به او اختیار دهدکه بعضی از کارها را به تنهایی انجام دهد!!!
به طور مثال به او اجازه دهد به تنهایی حمام برود و..
یا مثلا به تنهایی به گل ها آب دهد و..
انجام کارها به اختیار کودکان به کاهش لجبازی آنان کمک می کند!!!
در صورت بروز رفتارهای آسیب زا همراه با لجبازی، والدین باید با قاطعیت رفتار کنند!!!
البته منظور از جدی بودن پرخاشگری و توهین نیست!!!
والدین تنها باید روی کلام خود ایستادگی داشته باشند تا کودک متوجه شود با بد رفتاری چیزی را به دست نمی آورد.
راه‌حل دوم: بازی درمانی کودکان لجباز
یکی از راهکاری درمانی لجبازی کودکان 3 ساله، 7 ساله و… استفاده از خدمات بازی درمانی است. با بازی درمانی می توان از عواقب لجبازی کودکان جلوگیری کرد. با بازی درمانی می توان به علل لجبازی کودکان آشنا شد و می توان به درمان لجبازی کودکان پرداخت!!!
از بازی درمانی مشاوران و کاردرمانگران استفاده می کنند. بازی درمانی به صورت فردی و گروهی انجام می شود. بازی درمانی کودکان راهی برای شناخت نقاط قوت و ضعف آنان است. متخصصان با بازی در جلسات ارزیابی علل بسیاری از مشکلات کودکان لجباز مثل پرخاشگری، اضطراب، ترس و… را شناسایی می کنند.
تئوری‌هایی که به تبیین بازی کودکان می‌پردازند، از لحاظ نوع تبیین بسیار متفاوتند. برخی بازی را به عنوان مولفه‌ای از تحول شناختی و عقلانی مورد توجه قرار می دهند. بعضی بازی را فرایندی برای رهاسازی از استرس‌های مرتبط با رشد و بزرگ شدن می‌دانند. از نظر برخی از صاحبنظران بازی بازتابی از فشارهای فرهنگی است یا وسیله‌ای برای یادگیری مهارتهای تازه.
جلسات بازی درمانی کودکان لجباز
بازی درمانگر برای درمان کودک از بازی و اسباب بازی های و روش های مختلف استفاده می کنند از جمله:
استفاده از اسباب بازیهای نرم برای کودکان لجباز
از عروسک هم میتوان در کنترل لجبازی برای کودکان استفاده کرد. بعضی از عروسک‌های پولیشی به خاطر الیاف خاصی که با آن پر می‌شوند، انعطاف‌پذیری و نرمی زیادی پیدا می‌کنند.
عروسک‌های بالشتی معروف مثل فیل بالشتی نیز دقیقاً با همین الیاف پر می‌شوند. حتی اگر شما عصبانی نباشید، وقتی این عروسک‌ها را می‌بینید دوست دارید بغلشان کنید و فشارشان دهید!
بازی با عروسک های خیمه شب بازی و اسباب بازیهای نرم برای طرح ریزی راهبردهای شناختی نظیر مقابله با عقاید ناسازگار است.
قصه درمانی برای کودکان لجباز
قصه درمانی روشی است که در آن میتوان با خواندن قصه‌های آرام بخش استرس، اضطراب، ترس‌های بی مورد ، نومیدی، بیماری افسردگی و بسياري از مشکلات رفتاری و روانی را رفع کرد. این شیوه مخصوصا برای بچه‌ها بخاطر علاقه‌ای که به داستان ها دارند بسیار موثر است.
بازی چمدان بستن برای کودکان لجباز
- با این بازی، کودک شما می تواند برای یک سفر واقعی یا یک خیالی آماده شود.
- با پرسیدن سوالات زیاد به او کمک کنید تا وسایل لازم برای فعالیت‌های روز را آماده کند.
- مثلا آب و هوای بیرون چطوره؟ چه لباس‌هایی باید بپوشیم؟ آیا نیاز به چتر، کرم ضد آفتاب یا لباس گرم داریم؟
- پس از بیرون آمدن از استخر، باید خودمون رو خشک کنیم، پس به چه چیزی نیاز داریم؟
- من فکر می‌کنم زمان زیادی گذشته، فکر می‌کنی کسی هم گرسنش شده؟
- سوالات مثال بالا ممکن است بیش از حد مستقیم و وابسته به مهارتهای حل مسئله کودک شما باشد.
- سوالات را باید طوری مطرح کنید که به اندازه کافی او را هدایت کند اما به او فرصت فکر کردن برای تصمیم گرفتن را بدهد.
سخن پایانی
در این مقاله به علل لجبازی کودکان پرداختیم و سپس به راهکارهای درمان لجبازی کودکان پرداختیم. بکی از راهکار آموزش والدین بود. اگر والدین نحوه رفتار درست با کودک را بیاموزند کودک لجباز نمی شود. راهکار بعدی استفاده از خدمات بازی درمانی کودکان لجباز است. این خدمات توسط مشاوران و کاردرمانگران ارائه می شود. در ادامه مقاله بازی و اسباب بازی مناسب کودکان لجباز معرفی شد.
در صورت نیاز به مشاوره می توانید از مشاوره رایگان سایت خانواده توانمند استفاده کنید. برای مشاوره با شماره09054146911 تماس بگیرید.
خانواده توانمند به دنبال چه هدفی است؟
ما در خانواده توانمند تلاش می‌کنیم تا کودکان با نیازهای ویژه از کلیه خدمات آموزشی، درمانی، مهارتی و محصولات (لوازم توانبخشی، اسباب‌بازی، کتاب،و…) متناسب با نیازهای خود بدون هرگونه محدودیت زمانی و مکانی بهره‌مند شوند.
