بازی برای بچه نابینا یکی از مهم‌ترین راه‌های یادگیری و رشد برای همه کودکان است و کودکان نابینا نیز از این قاعده مستثنی نیستند. بازی‌های حرکتی و هیجانی نه تنها به رشد جسمانی و حسی کودکان نابینا کمک می‌کنند، بلکه در تقویت مهارت‌های اجتماعی، شناختی و عاطفی آن‌ها نیز نقش بسزایی دارند. در این مقاله از سایت خانواده توانمند، به معرفی مجموعه‌ای از بازی‌های هیجان‌انگیز و مفید برای کودکان نابینا در رده‌های سنی متفاوت می‌پردازیم تا والدین و اطرافیان بتوانند با استفاده از آن‌ها، لحظات شاد و پرباری را برای این عزیزان فراهم کنند. همچنین، برخی اسباب‌بازی‌های بریل‌شده نیز معرفی خواهند شد.

بازی‌های حرکتی و هیجانی برای کودکان نابینا (زیر ۷ سال)

در  این قسمت از مقاله سایت خانواده توانمند انواع بازی با بچه نابینا را معرفی می کنیم که به تقویت حواس آنها کمک به سزایی می کند.

1. بازی صداها: در فضای امن و آشنا، از کودک بخواهید با چشمان بسته به صداهای مختلف گوش دهد (مثل دست زدن، سوت زدن، زنگ زدن). او باید جهت صدا را تشخیص داده و به سمت آن حرکت کند.
2. مسیر بافت‌ها: یک مسیر کوتاه با بافت‌های متفاوت (مثل فرش، موکت، پارچه زبر) روی زمین بچینید. کودک با پای برهنه یا دست‌هایش بافت‌ها را لمس کرده و در طول مسیر حرکت کند.
3. جستجوی گنج با صدا: یک وسیله صدادار (مثل جغجغه یا اسباب‌بازی موزیکال) را در یک محدوده مشخص پنهان کنید. کودک با دنبال کردن صدا، سعی کند آن را پیدا کند.
4. پرتاب کیسه لوبیا به هدف صدادار: یک سطل را در فاصله‌ای قرار دهید و یک زنگوله داخل آن بگذارید. کودک سعی کند کیسه‌های کوچک را به سمت هدف پرتاب کند و با شنیدن صدا، جهت پرتاب را تنظیم کند.
5. تقلید حرکات با لمس: فردی دیگر، حرکات ساده‌ای (مثل دست زدن، بالا بردن دست) انجام دهد. کودک نابینا با لمس دست‌ها یا بدن فرد، سعی کند حرکات او را تقلید کند.

بازی‌های حرکتی و هیجانی برای کودکان نابینا (بالای ۷ سال)

در  این قسمت از مقاله سایت خانواده توانمند انواع بازی با بچه نابینا بالای 7سال را معرفی می کنیم که به تقویت حس همکاری و تعامل و رقابت آنها کمک به سزایی می کند.

1. فوتبال با توپ صدادار (Audible Ball Soccer): از یک توپ مخصوص فوتبال که داخل آن زنگوله تعبیه شده استفاده کنید. بازیکنان با شنیدن صدای توپ، موقعیت آن را تشخیص داده و بازی می‌کنند.
2. گریبال (Goalball): یک ورزش تیمی پارالمپیک که برای افراد نابینا است. بازیکنان با محافظ چشم و با استفاده از یک توپ صدادار، سعی می‌کنند آن را به دروازه حریف پرتاب کنند.
3. دویدن با راهنما (Guided Running): فرد نابینا با گرفتن یک طناب کوتاه در دست فرد بینا، می‌دود. راهنما جهت و موانع را به صورت کلامی اطلاع می‌دهد.
4. پرتاب دارت صدادار (Audible Dart): از یک صفحه دارت مخصوص با صداهای راهنما و دارت‌هایی با نوک پهن استفاده کنید. صداها به بازیکن کمک می‌کنند تا جهت هدف را تشخیص دهد.
5. طناب‌کشی تیمی: این بازی سنتی را می‌توان به صورت تیمی و با استفاده از دستورات صوتی داور انجام داد.

بازی‌های حرکتی و هیجانی برای بازی کودکان نابینا با افراد بینا (زیر ۷ سال)

در  این قسمت از مقاله سایت خانواده توانمند انواع بازی با بچه نابینا را معرفی می کنیم که به تقویت حواس شنیداری کمک به سزایی می کند.

1. راهنمای من باش: کودک بینا چشمانش را می‌بندد و کودک نابینا او را در یک مسیر امن با راهنمایی کلامی هدایت می‌کند. سپس نقش‌ها عوض می‌شود.
2. دنبال من با صدا: فرد بینا صدایی تولید می‌کند (مثلاً آواز می‌خواند) و کودک نابینا با دنبال کردن صدا او را پیدا می‌کند. سپس نقش‌ها عوض می‌شود.
3. ساختن مسیر موانع با راهنمایی کلامی: با کمک هم، یک مسیر موانع ساده بسازید. فرد بینا با راهنمایی کلامی، کودک نابینا را از طریق مسیر هدایت می‌کند.
4. بازی با اسباب‌بازی‌های صدادار: هر دو کودک می‌توانند با اسباب‌بازی‌های موزیکال یا جغجغه‌ها بازی کنند و صداها را دنبال کنند.
5. قایم باشک با صدا: فرد بینا پنهان می‌شود و هر چند ثانیه یکبار صدایی تولید می‌کند تا کودک نابینا بتواند او را پیدا کند.

بازی‌های حرکتی و هیجانی برای بازی کودکان نابینا با افراد بینا (بالای ۷ سال)

1. مسابقات دویدن سه پا با راهنما: افراد به صورت زوج، یک نفر بینا و یک نفر نابینا، با یک بند به مچ پایشان وصل می‌شوند و با هماهنگی با هم مسابقه می‌دهند.
2. والیبال نشسته با توپ صدادار: هر دو گروه می‌توانند با استفاده از یک توپ صدادار، والیبال نشسته بازی کنند.
3. بسکتبال با راهنمای صوتی: یک فرد بینا به عنوان راهنما، اطلاعات صوتی در مورد موقعیت حلقه و توپ را می‌دهد تا بازیکن نابینا شوت بزند.
4. بازی‌های رومیزی با تغییرات حسی: بازی‌های رومیزی مانند منچ یا شطرنج را با قطعاتی با بافت‌ها یا اندازه‌های مختلف، برای کودک نابینا قابل بازی کنید.
5. نمایش خلاق با صدا و لمس: یک داستان یا صحنه را با کمک صداها و لمس (استفاده از بافت‌های مختلف) اجرا کنید.

اسباب‌بازی‌های بریل‌شده از سایت خانواده توانمند

سایت خانواده توانمند به عنوان مرجعی برای کودکان با نیازهای ویژه، می‌تواند مجموعه‌ای از اسباب‌بازی‌های بریل‌شده را ارائه دهد. این اسباب‌بازی‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که اطلاعات لمسی (بریل یا برجستگی) را در اختیار کودک نابینا قرار می‌دهند:

1. منچ بریل (Braille Ludo): صفحه بازی دارای خانه‌های مشخص و مهره‌های رنگی است که اعداد روی خانه‌ها و علائمی روی مهره‌ها به صورت بریل مشخص شده‌اند. تاس‌ها نیز ممکن است دارای نقاط برجسته باشند.
2. مار و پله بریل (Braille Snakes and Ladders): اعداد روی خانه‌ها و جهت حرکت مارها و پله‌ها با علائم بریل مشخص می‌شوند.
3. دومینو بریل (Braille Dominoes): کاشی‌ها دارای نقاط برجسته به صورت بریل هستند که تعدادشان را نشان می‌دهد. بازیکنان می‌توانند با لمس، تعداد نقاط را تشخیص داده و قطعات را در کنار هم قرار دهند.
4. کارت‌های بازی بریل (Braille Playing Cards): کارت‌های بازی استاندارد که علاوه بر علامت و عدد چاپی، علامت و عدد مربوطه به صورت بریل نیز روی آن‌ها درج شده است.

جمع‌بندی

بازی برای رشد همه کودکان، از جمله کودکان نابینا، ضروری است. والدین و مراقبان می‌توانند با کمی خلاقیت و استفاده از حواس دیگر، بازی‌هایی طراحی کنند که نه تنها هیجان‌انگیز و لذت‌بخش باشند، بلکه به تقویت مهارت‌های حرکتی، حسی و اجتماعی کودک نابینا نیز کمک کنند. مهم‌ترین نکته، ایجاد محیطی امن و حمایت‌کننده است که در آن کودک احساس آزادی کند تا کشف و بازی کند. فراموش نکنید که همکاری با متخصصان و استفاده از منابع معتبر مانند سایت خانواده توانمند می‌تواند راهنمای بزرگی در این مسیر باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت خدمات تخصصی، می‌توانید با شماره ۰۹۰۵۴۱۴۶۹۱۱ تماس بگیرید.