نیازهای خانواده کودکان استثنایی بسیار است. آنان با دریافت خدمات توانبخشی و آموزشی مورد نیازشان می توانند کودکان با نیازهای ویژه توانمند تربیت کنند.اگر زندگی نامه افرادبانیازهای ویژه را بخوانید، متوجه نقش خانواده در موفقیت های آنان خواهید شد. توانمندسازی والدین کودکان استثنایی،پیش نیاز مهم برای موفقیت کودکان بانیازهای ویژه است.

در این مقاله قصد داریم نیازهای مهم خانواده کودکان استثنایی را مطرح کنیم. بسیاری از خانواد ها میان انبوهای از نیازهای خود سردرگم هستند. یکی از راههای کمک به خانواده این است که آنان  متوجه نیازهای اصلی شان باشند.

نیازهای خانواده کودکان استثنایی

خداوند انسان ها را متفاوت خلق کرده است. کودکان بانیازهای ویژه مانند سایر کودکان حق دارند زندگی خوبی را تجربه کنند. کودکان استثنایی زمانی می توانند زندگی خوبی را تجربه کنند که خانواده آنان از نیازهای او مطلع باشند. اگر خانواده ها نیازها و  ویژگی های متمایز او را به درستی بشناسد می تواند بستر مناسبی برای رشد او فراهم کند.

کودکان استثنایی معمولا از نظر ویژگی ها جسمانی، عاطفی، عقلانی و اجتماعی با همسالان  متفاوت هستند. به طور مثال کودکان اوتیسم در برقراری ارتباط  اجتماعی مشکل دارند یا ممکن است در حوزه های ذهنی و جسمی نیز دارای مشکلاتی باشند. خانواده کودکان اوتیسم برای ایجاد زمینه رشد او باید در گام اول نیازهای کودک خود را بشناسند.

شناخت نیازهای کودکان استثنایی، زمینه رشد و توانمندسازی او را  فراهم می کند. اما معمولا خانواده به عنوان نزدیک ترین فرد به این کودکان نمی توانند نیازهای او را به درستی بشناسند.

خانواده به دلایل مختلف از جمله افسردگی، سردرگمی، خستگی و… توان شناخت نیازهای کودکان استثنایی خود را ندارند. اگر نیازسنجی توسط خانواده به درستی انجام نشود راه توانبخشی کودکان بانیازهای ویژه و آموزش آنان به سختی پیش خواهد رفت.

یکی از نیازهای خانواده کودکان استثنایی، حمایت توانبخشی و آموزشی آنان است. اگر حمایت لازم را دریافت نکنند، مطمئنا طی کردن مسیر طولانی توانبخشی کودکانشان سخت خواهد بود.

 

تولد کودکان با نیاز های ویژه

پدر و مادر ها قبل از تولد کودک یا حتی در جلسات خواستگاری درباره تعداد فرزندان و نوع تربیت شان صحبت می کنند. در جلسات خواستگاری یکی از بحث چالشی افراد این است که باید در تربیت کودک هر دو طرف به یک اندازه وقت بگذارند!!!

افراد بعد از آشنایی ازدواج می کنند و در روزها و سال های اول زندگی مشترک به دنبال فراهم کردن شرایط مناسب برای تولد کودکاشان هستند. معمولا افراد زمانی که با اصرار اطرافیان برای فرزندآوری مواجه می شوند به آنان می گویند:

دوست داریم کودکمان در رفاه کامل باشد!!!

او باید زندگی بدون چالشی را تجربه کند!!!

زن و مرد سال ها تلاش می کنند تا بستر مناسبی برای موجودی که هنوز به دنیا نیامده است، فراهم کنند!!!

بعد از مهیا شدن بستر خوب، اقدام به فرزندآوری می کنند!!!

در دوران بارداری در تلاشند کودک شرایط راحتی را تجربه کند!!!

زمانی که کودک پا به این به جهان  می گذارد، مادر و پدر حس می کنند بار سنگینی را بروی زمین گذاشته اند!!!

 

واکنش خانواده کودکان بانیازهای ویژه

بعضی از والدین بعد از تولد فرزندشان نمی توانند مانند سایر پدر و مادرها ابراز خوشحالی کنند!!!

آنان بیشتر متعجب و نگران اند!!!

آنان سردرگم هستند، چون با کودکی مواجه هستند که با سایر کودکان متفاوت است!!!

این کودک متناسب با انتظارات والدینش نیست!!!

به مرور خانواده با ویژگی های او آشنا می شود!!!

خانواده متوجه می شود که کودک دلبندش مانند همسالان خود راه نخواهد رفت!!!

او نمی تواند بدون دریافت خدمات کاردرمانی به تنهایی بنشیند!!!

کودک بانیازهای ویژه نمی تواند بدون دریافت خدمات گفتاردرمانی،مامان و بابا بگوید!!!

او نیازهای بسیاری دارد که اگر خانواده نیازهای او را نشناسد، رشد کودک به سختی خواهد بود!!!

حتما بخوانید: 10 راهکار برای توانبخشی کودکان استثنایی

 

 اگر خانواده نیازهای کودک خود را به درستی نشناسد، ممکن است در رابطه زناشویی نیز دچار مشکل شوند!!!

والدین به دلیل نآگاهی از وضعیت کودک خویش بین دو راهی سختی قرار می گیرند: آیا برای کودک عادی هزینه کنم یا برای کودک بانیازهای ویژه؟! این دو راهی سخت ترین دو راهی است که این والدین تجربه می کنند!!!

والدین زمانی که توانایی شناخت نیازهای کودکان استثنایی خود را ندارند معمولا با افسردگی، نامیدی، آرزوی مرگ فرزند، ترس، ناکامی، حسادت، طرد شدگی، خجالت، اقدام به خود کشی، ندانم کاری ، انکار و اضطراب و غیره  روبه رو می شوند.

اثرات این چنین تعارضات و کشمکش های عاطفی گاه موجب برخوردهای نابخردانه هم چون تشنجات شدید خانوادگی، فرار، متارکه و اقدام به قتل می شود. بدیهی است که در چنین وضعیتی اولین اقدام مورد لزوم ، مساعدت فکری و عاطفی به خانواده است. راه چاره در توانبخشی خانواده محور است تا خانواده در ابتدا توانمند شود.

 

 

کودکان استثنایی و خانواده‌های آنان

اگر به دنبال توانمندسازی کودکان بانیازهای ویژه  و افزایش اثرگذاری آموزش و توانبخشی آنان هستیم، باید به نقش والدین توجه کنیم. عدم شناخت نیازهای خانواده کودکان استثنایی، باعث شکست طرح های آموزشی و توانبخشی کودکان بانیازهای ویژه خواهد شد.

والدین کودکان بانیازهای ویژه بیشترین زمان را کنار فرزندنشان هستند، نادیده گرفتن پتانسیل خانواده، یعنی انجام کار آموزشی و توانبخشی بیهوده!!!

برای آموزش مهارت های زندگی، خودیاری، اجتماعی به کودکان بانیازهای ویژه نمی توان تنها به کلاس های آموزشی و توانبخشی بسنده کرد!!!

این کودکان برای یادگیری نیاز به محیط های متنوع دارند تا از نزدیک مفاهیم زندگی را تجربه کنند. آموزش و توانبخشی ایزوله ای  مسیر رشد و پیشرفت آنان را طولانی می کند.

والدین اگر نیازهایش پاسخ داده شود، می تواند آموزش و توانبخشی کودک را در منزل و در موقعیت های مختلف انجام دهد. راه برقراری ارتباط کودک با جامعه را تسهیل کند.

خانواده در صورت دریافت خدمات توانبخشی خانواده محور، راه مدیریت فرزندان خود را خواهد آموخت و دیگر در دو راهی سخت قرار نخواهد گرفت!!!

خانواده در صورت حمایت می تواند پتانسیل های مختلف اطرافیان را بشناسد و از آن برای تجدید قوا و توانمندسازی خود استفاده کند.

برای رسیدن به همزیستی مسالمت آمیز در جامعه و ایجاد شرایط مناسب راهی جز توانمندسازی خانواده ها نداریم!!1

بیشتر بخوانید: اثر بخشی شن بازی بر مهارت اجتماعی کودکان

نیازهای خانواده کودکان استثنایی

تربیت کودک معلول در چهارچوب روش های تربیتی معمول نیست. آنها نیاز به راهنمایی دارند و کودک استثنایی به رابطه استثنایی با خانواده خود نیاز دارد. این والدین هستند که در نهایت برنامه مشخص شده را انجام می دهند. این خانواده ها نیاز به دریافت خدمات آموزشی و مشاوره ای دارند.

فراهم آوردن امکانات آموزشی و توانبخشی مجازی، حضوری و در منزل شرایط کودکان بانیازهای ویژه را تغییر خواهد داد. اگر به دنبال تغییر در شرایط زندگی کودکان بانیازهای ویژه هستیم باید در گام اول برای خانواده آنان سرمایه گذاری کنیم.

کلام آخر

اگر شما به دنبال توسعه فردی هستید تا کودک بانیازهای ویژه توانمند تربیت کنید، حتما با شماره 09054146911 تماس بگیرید. ما در سایت خانواده توانمند در تلاشیم بستر مناسبی برای توانمند سازی کودکان بانیازهای ویژه و خانواده آنان فراهم کنیم.

خدمات سایت خانواده توانمند

ما در خانواده توانمند تلاش می‌کنیم تا کودکان با نیازهای ویژه به همراه خانواده‌شان از کلیه خدمات آموزشی، درمانی، مهارتی و محصولات (لوازم توانبخشی، اسباب‌بازی، کتاب،  و…) متناسب با نیازهای خود بدون هرگونه محدودیت  زمانی و مکانی از خدمات گفته شده بهره‌مند شوند.