در این مقاله  ابتدا با حس تعادل که در زندگی روزمره و انجام فعالیت های مختلف زندگی نقش بسیار مهمی دارد، آشنا می­شوید.سپس با وسایل تعادلی کاردرمانی و تمرینات تعادلی کاردرمانی بزرگسالان در منزل و انواع بازی برای تقویت حس تعادل کودکان آشنا خواهید شد تا با آگاهی مسیر درمان خود و یا اعضای خانواده خود را طی کنید.

حس تعادلی

سیستم تعادلی نقش مهمی در حرکت سر و جهت یابی و سرعت راه رفتن و عملکرد افراد دارد. سیستم تعادلی باعث ثبات بدن در موقعیت های مختلف می شود.

افراد برای داشتن سیستم تعادلی نیاز به هماهنگی و تقویت چهار حس حرکتی، بینایی، وستیبولار و لامسه دارند. اگر حواس هماهنگ نباشد، فرد دچار اختلال تعادلی میگردد. البته عوامل مختلفی از جمله آسیب به سر، بیماری، داروهای خاص و افزایش سن و… در بروز اختلال تعادل  تاثیر گذارند. در ضمن عوامل روانی نیز می تواند جز عوامل تاثیر گذار در اختلال تعادل باشد.

افرادی که دارای اختلال تعادل هستند در موقعیت های مختلف مانند نشستن، ایستادن، دراز کشیدن و… احساس سرگیجه دارند و احساس می کنند در حال حرکت و چرخش هستند یا در فضا معلق اند! همچنین در حین راه رفتن همواره احساس می کنند هر لحظه در حال زمین خوردن هستند!

اختلال تعادل در فعالیت های روزمره افراد بسیار تاثیرگذارند و باعث وابستگی افراد به سایرین می شود و به همین دلیل مشکلات جسمی و روحی فراوانی برای فرد و سایر اعضای خانواده  بوجود می آورد.

درمان اختلال تعادل با کاردرمانی

یکی از گزینه های درمان اختلال تعادل، کاردرمانی است که به افراد کمک می­ کند بتوانند توانایی لازم برای انجام کارهای روزمره و مورد علاقه خود را کسب کنند. کاردرمانی  برای افرادی که دارای اختلال تعادل هستند فواید بسیاری دارد از جمله:

• تقویت توجه و تمرکز
• افزایش آگاهی از بدن
• درک حرکت بدن در فضا
• استفاده از دو دست با هم
• هماهنگی چشم و دست
• تسلط بر دست
• افزایش قدرت و استقامت عضلانی
• توانایی به دست آوردن، حفظ و تغییر سطح هوشیاری
• توانایی تثبیت بدن و گردن برای فعال کردن هماهنگی اندام ها برای عملکرد کنترل شده
• پردازش دقیق تحریک حسی در محیط و بدن برای پاسخ سریع
• افزایش توانایی حرکت بازو یا پا در حین نگه داشتن سایر قسمت های بدن

کاردرمانگر با استفاده تکنیک های مختلف کاردرمانی و وسایل تعادلی کاردرمانی جسمی، توانایی افراد را برای حفظ و تقویت حس تعادل را افزایش می­ دهند تا فرد چه کودک و چه بزرگسال یا سالمند بتوانند به راحتی زندگی روزمره خود را بدون اضطراب طی کنند.

اگر افراد تعادل نداشته باشند در بسیاری از امور با بهتر است بگوییم در همه امور زندگی خود، وابسته هستند و نمی­توانند زندگی مستقل را تجربه کنند. اما با کاردرمانی، توانایی لازم را کسب می­کنند و کارها و فعالیت های مختلف را به راحتی می­توانند انجام دهند. کاردرمانی اختلال تعادل، زمانی موثر است که فرد و خانواده او چه کودک و چه بزرگسال با او تمرینات کاردرمانی را در منزل انجام دهند و به اقدامات کاردرمانی در کلینیک بسنده نکنند.

انجام تمرینات کاردرمانی در کلینیک و منزل نیاز به تجربه و وسایل تعادلی کاردرمانی دارد. در انتخاب کلینیک و کاردرمانگر حتما به تجهیزات کاردرمانی تعادلی جسمی توجه داشته باشید. معمولا در کلینیک ها از وسایل تعادلی کاردرمانی زیر استفاده می­کنند:

• تاب کیت
• تخته تعادلی ( تیلت برد)
• نردبان
• جعبه پرش
• تاب تعادلی
• ترامپولین
• اسپایدرکج
• وج ( سطح شیبدار)
• بالانس بیم
• تاب مخصوص کلینیک سنسوری اینتگریشن
• ست مخصوص جهت تحریکات وستیبولار
• توپ سی پی
• بالانس برد
• بالانس استپ

کاردرمانی تعادلی بزرگسالان در منزل

بزرگسالان نیز به دلایل مختلف مانند بیماری پارکینسون یا سکته مغزی و سایر بیماری ها امکان دارد، نیاز به تقویت حس تعادل داشته باشند تا بتوانند کارهای روزمره خود را مستقل انجام دهند. اگر افراد حس تعادل خود را تقویت نکنند در انجام بسیاری از کارهای شخصی مانند حمام کردن، نشستن، راه رفتن، سرویس بهداشتی و… دچار وابستگی می­شوند و  نیاز به همراه دارند تا به خود آسیب نزنند. در ضمن شرایط برای خانواده و همراه نیز بسیار سخت خواهد شد به همین دلیل نیاز به مداخلات کاردرمانی دارند تا بتوانند حس تعادل خود را تقویت کنند.

در ضمن برای  بهبود افراد سالمند نیاز است که کاردرمانی تعادلی در منزل نیز انجام شود تا فرد سریعتر بهبود یابد. برای انجام تمرینات تعادلی در منزل می­توانید از وسایل تعادلی کاردرمانی  نیز استفاده کنید تا فشار کمتری به اعضای خانواده که مسئول انجام تمرینات هستند وارد شود و آنان به راحتی  تمرینات کاردرمانی در منزل را انجام دهند. در ادامه چند تمرین کاربردی برای کاردرمانی تعادلی در منزل را معرفی می­کنیم

نشستن ساکن

برای انجام این تمرین تعادلی، روی نیمکت بنشیند و پاهای خود را صاف روی زمین بگذارید و دستان خود را برای حمایت استفاده کنید. وضعیت راست بدن خود را حفظ کنید، سر و شانه­ها را در امتداد لگن نگه دارید و وزن یکسان بر نشیمن گاه  خود بیندازید. مستقیم به روبه رو نگاه کنید( به یک شی ثابت)

این تمرین را با قرار دادن دست ها روی ران و روی سینه نیز  می­توانید انجام دهید.

نشستن روی سطح ناصاف و نرم مانند بالشت

در این تمرین تعادلی، روی یک کوسن بنشینید و دستان خود را روی ران قرار دهید و پاهای خود را صاف روی زمین قرار دهید. وضعیت صاف را حفظ کنید، سر و شانه­ ها  هم راستای لگن باشد و وزن مساوی روی نشیمن­گاه وارد شود. مستقیم به یک شی ثابت نگاه کنید.

این تمرین را قرار دادن دست ها روی سینه انجام دهید.

ایستادن ساکن

دستان، پاها به عرض شانه باز شود. به یک شی ثابت در روبه روی خود نگاه کنید این وضعیت را برای چند ثانیه نگه دارید. این تمرین با مشورت کاردرمانگر طی جلسات مختلف انجام دهید

ایستادن بروی یک پا

یک سطح اتکا مانند پشتی یک صندلی را بگیرید. در حین حفظ تعادل یک پای خود را بالا آورید. شروع کنید که دست خود را برای مدت طولانی تری از روی سطح اتکا بردارید.

9بازی تعادلی برای کودکان

بازی زبان  کودک است برای تقویت بسیاری از مهارت های کودک مانند تقویت حس تعادل او می­توانید از بازی های مختلفی استفاده کنید تا توانایی لازم را کسب کند. انجام بعضی بازی ها نیاز به وسایل تعادلی کاردرمانی دارد که شما به راحتی می توانید آن را در منزل تهیه کنید تا کودک تمرینات تعادلی خود را در منزل انجام دهد. در این قسمت چند نمونه بازی تعادلی با کمک وسایل تعادلی کاردرمانی معرفی می شود.

 

3 بازی با تخته تعادلی برای تقویت حس تعادل

• در این بازی نیاز به تخته تعادلی است. این وسیله جز وسایل کاردرمانی تعادلی است. تخته های تعادلی باید طول تفریبا 265 تا 300 سانتی متر داشته باشند و دارای عرض 5 یا 8یا 10 سانتی متر باشد و ارتفاع آن 3 یا بیشتر باشد. در این بازی کودک بروی تخته تعادلی با یک چوب را برای آموزش حفظ تعادل راه می رود، سپس زمانی که کودک توانایی لازم را کسب کرد از او بخواهید دست­ها را به عرض شانه باز کند و بالا ببرید و به آرامی در حالی که چوب را در سطح شانه نگه داشته­ به جلو حرکت کنید.
• برای جذابیت بازی می­توانید به انتهای چوب یک سطل آب یا بطری وصل کنید و از کودک بخواهید روی تخته تعادلی حرکت کند وسعی کند تعادل خود را حفظ کند.
• با کمک تخت تعادل، لی لی بازی کنید.

6 بازی با نردبان برای تقویت حس تعادل

نردبان یا والبار جز  وسایل کاردرمانی تعادلی است که به کمک آن می­توان حس تعادل کودکان را با استفاده از بازی های زیر تقویت کرد:

• با کمک یک نردبان از میان پله های نردبان به جلو حرکت کنید.
• از میان پله های نردبان به عقب حرکت کنید.
• از میان پله ها نردبان به صورت چهار دست و پا بخزید.
• از میان پله های نردبان بدوید.
• از میان پله های نردبان بپرید.
• از میان نردبان لی لی کنید.

 

در این مقاله سعی شد شما را با عوامل تاثیر گذار در حس تعادل آشنا کنیم و راه درمان آن نیز که از طریق کاردرمانی است بیان شد تا با نقش و فواید کاردرمانی برای اختلال تعادل آشنا شوید. انواع وسایل تعادلی کاردرمانی که در کلینیک های کاردرمانی که از آنها استفاده می شود، معرفی شد تا با آگاهی کلینیک مجهز برای درمان اختلال تعادل انتخاب کنید.

در ادامه مقاله نیز انواع تمرینات تعادلی بزرگسالان در منزل و انواع بازی که حس تعادل کودکان را تقویت می­کند، معرفی شد. در صورت نیاز به خرید وسایل تعادلی کاردرمانی و وسایل کمکی برای راه رفتن و لوازم توانبخشی آشنایی با انواع کلینیک های کاردرمانی متخصص در حوزه درمان اختلال تعادل با شماره 09054146911 تماس بگیرید.