راهکار درمان اختلال حسی حرکتی در منزل
10/12/1401سوالات پرتکرار والدین درباره سنجش کلاس اول
20/01/1402در این مقاله تیم مشاوره سایت خانواده توانمند راه های تقویت حافظه کودکان با کاردرمانی و تکنیک های کاردرمانی برای تقویت حافظه کودکان را با شما به اشتراک می گذارد.
پسر کم شنوا
پسرم کم شنواست چندسالی هست بعد از خرید سمعک کلاس گفتاردرمانی میبرم ولی هنوز نمیتونه حرف بزنه!!!
تو کلاس خوبه ولی بعد از کلاس چیزی یادش نیست!!!
مدرسه استثنایی درس میخونه، الان 4 ساله کلاس اوله!!!
گفتاردرمانگر تو مدرسه باهاش کار میکنه ولی تاثیری نداره!!!
الان چیکار کنم؟ کجا ببرمش؟
شوهرم کارگر پمپ بنرینه، به زور داریم هزینه کلاس های گفتاردرمانی شو تامین می کنیم ولی هنوز نتیجه نگرفتیم!!!
شوهرم نامید شده میگه ولش کن!!!
دنبال راهکار جدیدم، هیچ وسیله برای حرف زدن نیست؟ چیکار کنم؟
مشاور سایت خانواده توانمند پس از گفتگو با مادر متوجه شد کودک تنها از خدمات گفتاردرمانی استفاده کرده است!!!
مادر با خدمات کاردرمانی برای تقویت حافظه کودکان آشنایی نداشت و این موضوع برای ما بسیار تعجب آور بود که چرا متخصص گفتاردرمانی، مادر را از خدمات کاردرمانی حافظه کودکان آگاه نکرده است!!!
پس از گفتگوی مادر با تیم مشاوره سایت خانواده توانمند او تصمیم گرفت از خدمات کاردرمانی ذهنی برای تقویت حافظه پسرش استفاده کند.
شاید از خودتان بپرسید:
-
چرا مادر باید برای تفویت حافظه کودک از اقدامات کاردرمانی استفاده کند؟
-
از کجا متوجه اختلال حافظه کودک شدیم؟
-
تقش حافظه در یادگیری مهارت های کلامی، شناختی، جسمی چیست؟
-
برای تقویت حافظه کودکان با کاردرمانی از چه تکنیک های استفاده می شود؟
نقش حافظه در زندگی
از نیمه قرن بیستم، پژوهش و مطالعه درباره کودکانی آغاز شده که حالات و رفتار آنها برای بسیاری از والدین، معلمان و مددکاران متحیرکننده بوده است. اغلب این کودکان علیرغم داشتن هوش طبیعی، بدون بهرهمندی از آموزشهای ویژه قادر به ادامه تحصیل نیستند!!!
بسیاری از این کودکان تنها در یادگیری یک درس خاص و برخی دیگر در فراگیری چندین موضوع درسی با مشکل مواجه میشوند!!!
اختلالهای یادگیری این کودکان معمولاً با افزایش سن آنها وخیمتر میشود؛ به طوریکه مشکل این دانش آموزان که زمانی به راحتی قابل تشخیص بود، صراحت و روشنی خود را از دست میدهد و به سایر زمینههای تحصیلی آنها نیز سرایت میکند!!!
پس از پژوهش های فراوان، متخصصان حوزه شناختی به اختلال حافظه افراد و نقش اختلال حافظه در رشد ذهنی، جسمی کودکان و کسب یادگیری مهارتهای جدید پی بردند.
حافظه در انجام بسیاری از فعالیتهای روزمره انسان ها نقش مهمی دارد. با کمک حافظه کودکان می توانند مطالب را به خوبی درک کنند و مهارت خونداری و نوشتاری خوبی داشته باشند. با کمک حافظه کودک در یادگیری مهارت های حرکتی و مهارت های زندگی و مهارت های اجتماعی و کلامی چالش کمتری خواهند داشت.
در واقع بدون حافظه، همه کوشش های ما در راه یادگیری تباه می شود و قادر نخواهیم بود از آموخته های خود در موقع لازم بهره مند شویم و مطالب جدید را نیز نمی توانیم بیاموزیم.
عملکرد حافظه
حافظه انسان ها با انجام سه فرآیند رمزگردانی، ذخیره کردن و بازیابی یادگیری را برای ما آسان و دلنشین می کند. رمز گردانی، فرآیندی است که از طریق آن اطلاعات به حافظه وارد می شود. ذخیره کردن، نگهداری اطلاعات در گذر زمان است. بازیابی به معنی بیرون کشیدن اطلاعات از خزانه جافظه در مواقع مورد نیاز است. اگر در هر یک از این فرآیندها اختلالی ایجاد شود کودک در مسیر آموزش و توانبخشی با چالش های روبه رو می شود.
انواع حافظه
حافظه انسان ها برای انجام فرآیند رمزگردانی، ذخیره کردن و بازیابی از انواع بخش ها تشکیل شده است. که در ادامه مقاله به معرفی انواع حافظه می پردازیم.
حافظه حسی
محرک های محیطی از قبیل نور، صدا، حرارت،بو و. به طور دائم بر گیرنده های حسی ما اثر می گذارند. فعالیت های عصبی گیرنده ها، به علت تاثیر محرک ها به مدت1 تا 3 ثاینه حفظ می شوند. همزمان اطلاعات بسیار زیادی حس می شوند و همه ی آنها در مخزن حسی ثبت می گردند. تنها اطلاعاتی که مورد توجه مان قرار می گیرند، در حافظه حسی، به مدت 1 تا 3 ثانیه باقی می ماند و بخش دیگر اطلاعات حذف یا فراموش می شود.
نخستین عامل مهم در یادگیری توجه و دقت و ادراک اطلاعاتی است که وارد حافظه حسی می شود.
حافظه کوتاه مدت یا حافظه فعال
تنها بخشی از اطلاعاتی که به آنها توجه شود به حافظه کوتاه مدت می رسند و بقیه اطلاعات از حافظه حسی حذف می شوند. اطلاعات حافظه حسی به الگوهای تصویری یا صوتی، لمسی، بویایی، چشایی( یا سایر رمز های حسی) تبدیل می شوند و به حافظه کوتاه مدت منتقل می شوند. اطلاعات وارد شده به حافظه کوتاه مدت برای حداکثر 30 ثانیه باقی می مانند. اگر بخواهیم اطلاعات موجود در این حافظه را برای مدت زمان بیشتری نگه داریم، باید از استراتژی یا راهبرد مختلف که در ادامه مقاله معرفی می شوند استفاده کنیم.
حافظه دراز مدت
این حافظه هر آنچه را که ما در طول زندگی با آن مواجه می شویم را در خود جای می دهد. اطلاعات موجود در حافظه ی کوتاه مدت برای اینکه به حافظه دراز مدت انتقال یابند، باید رمزگردانی شوند منظور از رمزگردانی، تغییر شکل دادن اطلاعات است یعنی بازنمایی آنها به صورت غیر از صورت اولیه. حافظه دراز مدت خود از بخش های مختلفی تشکیل شده است. ازجمله:
حافظه صریح
با به یاد آوردن کی، چی، کجا، چه وقت و چرا سر و کار دارد.
حافظه ضمنی
با به یاد آوردن چه طور همراه است و به یاد آوردن ناهشیارانه مهارت ها و ادراکات حسی، مثل تایپ کردن
حافظه رویدادها
در این حافظه جزییات تولد برادر، خواهر یا اینکه بهترین غذای که خوردید چی بود و.. قرار دارد.
حافظه معنایی
دانش شخص درباره دنیاست که شامل اطلاعات تخصصی، عمومی و امور متداول است. مثل شناخت قواعد بازی شطرنج یا مثلا گاندی کیست و…
حافظه رویه ای یا روندی
حافظه مهارت هاست. مثلا وقتی رانندگی یاد گرفتید، می دانید چه طور رانندگی کنید، یعنی دیگر هوشیارانه به این فکر نمی کنید که باید سوییچ را وارد کنید، فرمان را بچرخانید و…
حافظه آینده نگر
به یاد آوردن کارهای آتی است، مثلا وقتی قراری را فراموش می کنیم، حافظه آینده نگر کار نکرده است.
تقویت حافظه کودکان با کاردرمانی
با توجه به انواع حافظه، متخصصان کاردرمانی در ابتدا ارزیابی کاملی انجام می دهند تا با نقاط قوت و ضعف مهارت های حسی، ذهنی، جسمی کودک آشنا شوند. گاهی اوقات متخصصان قبل از اقدامات کاردرمانی برای تقویت حافظه، بروی تقویت یکپارچگی حسی یا مهارت توجه و تمرکز کودکان متمرکز می شوند. به طور مثال اگر کودک دارای اختلال حسی باشد معمولا حافظه حسی که در ورود اطلاعات به حافظه نقش مهمی دارد به خوبی عمل نمی کند.
اگر کودک توانایی توجه و تمرکز نداشته باشد نمی توانند ویژگی های اجسام، کلمات یا وقایع را به خوبی تحلیل کند. نداشتن قدرت توجه و تمرکز حافظه کوتاه مدت کودک دچار اختلال می شود در نتیجه حافظه دراز مدت نیز نمی تواند عملکرد مناسبی داشته باشد.
زمانی که اختلالات حسی کودکان تعدیل شد و یا مهارت توجه و تمرکز آنان تقویت شد کاردرمانگران از تکنیک های مختلف کاردرمانی برای تقویت حافظه کودکان استفاده می کنند.
5 تکینک کاردرمانی برای تقویت حافظه کودکان
تکرار یا مرور
یکی از تکنیک های کاردرمانی برای تقویت حافظه کودکان، مرور ذهنی تکرار آگاهانه اطلاعات در طول زمان برای افزایش پایداری آنها در حافظه می باشد. از این تکنیک برای آموزش مفاهیم مختلف می توان استفاده کرد.
تکرار یا مرور روشی است که علاوه بر اینکه اطلاعات را در حافظه ی کوتاه مدت نگه می دارد، به انتقال اطلاعات به حافظه دراز مدت نیز کمک می کند. نوع ساده، آن گفتن یک مطلب برای خود با صدای بلند یا آهسته است. بهترین روش در تکرار و مرور، این است که ماده ی اطلاعاتی را براساس ویژگی های مشترک بین آنها دسته بندی کنیم و بعد به تکرار آنها بپردازیم. برای همین کاردرمانگران در ابتدا به کودکان مهارت طبقه بندی، گروه بندی و… را می آموزند تا توانایی شناختی کودک تقویت شود و راحت تر مفاهیم را حفظ کند.
تکنیک پردازش عمیق کاردرمانی برای تقویت حافظه
در حافظه اطلاعات پردازش می شوند. گاهی پردازش اطلاعات سطحی است و گاهی عمیق می باشد. اگر حافظه کودک توانایی پردازش عمیق تر را کسب کند اطلاعات بیشتری را می تواند در حافظه ذخیره کند. کاردرمانگران در ابتدا مهارت پردازش سطحی کودکان را تقویت می کنند و سپس مهارت پردازش عمیق آنان را با توجه به مراحل زیر تقویت می کنند.
در سطح کم عمق یا سطحی، مشخصات ظاهری محرک مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. در این قسمت کودکان با شکل ظاهری اجسام و موقعیت های آشنا می شوند. مثلا توپ گرد یا مثلا کلمه قایق صدای اولش ق و…
پس از کسب مهارت پردازش سطحی، کودک توانایی پردازش در سطح میانی را کسب می کند. در این مرحله محرک بازشناسی می شود و به آن برچسبی داده می شود. به طور مثال موجود چهارپایی که پارس می کند به عنوان یک سگ شناسایی می شود.
کودک پس از کسب مهارت پردازش سطحی و میانی می تواند پردازش در سطح عمیق تر را کسب کند. در این مرحله اطلاعات به شکل عمیق تری پردازش می شود. به طور مثال اگر کودکی کلمه قایق را ببیند در سطح کم عمق یا سطحی به شکل حروف توجه می کند. در سطح میانی به خصوصیات کلمه ( به طور مثال این کلمه هم قافیه با قایق است) فکر می کند و در عمیق ترین سطح پردازش او به ایام گذشته که همراه با پدر و مادر خود برای ماهیگیری با قایق رفته است و نوع آن قایق فکر می کند.
تقویت حافظه کودکان با کاردرمانی با روش تقطیع
تقطیع ظرفیت حافظه را افزایش می دهد. تقطیع عبارتست از دسته بندی اطلاعات به واحدهای یا قطعه های کمتر. برای مثال اگر بخواهیم حروف ظ، ی ، ر، ب، پ، ن،، ه، خ، ر، د،ر،ا، ی، ز را چند ثانیه پس از دیدن آنها از حفظ بگوییم، قادر نخواهیم بود، چون دارای 14 حرف هستند و از گنجایش حافظه کوتاه مدت بیشتر هستند. اما اگر به صورت دو کلمه نظریه خبر پردازی در آیند، قابل حفظ و نگهداری هستند.
تقویت حافظه کودکان با کاردرمانی با تکنیک سازمان دهی
هر چه اطلاعات را به صورت سازمان یافته تر به کودکان ارائه کنید. آنها اطلاعات را راحت تر به خاطر خواهند آورد. این نکته به خصوص زمانی درست است که شما اطلاعات را بر حسب سلسله مراتب سازمان داده یا عنوان بندی می کنید. برای همین در آموزش کودکان استثنایی آموزش به صورت مرحله به مرحله و در گام های کوچک ارائه می شود.
بسط یکی از تکنیک های کاردرمانی برای تقویت حافظه است
بسط یا گسترش معنایی، روش دیگری برای به خاطر سپردن مطالب می باشد. یعنی ما به مطلبی که می خواهیم بیاموزیم، مطالب دیگری نیز می افزاییم. در حقیقت سعی می کنیم بین مطلب جدید و دانش قبلی ارتباط برقرار کنیم تا مطلب مورد نظر بیشتر قابل یادگیری و یادآوری شود. برای افزایش دایره لغات کودک دارای اختلال حافظه می توان حین آموزش کلمه توپ، از نقاط قوت کودک استفاده کرد.به طور مثال اگر کودک رنگ ها را می شناسد به کودک گفت: توپ قرمزت دوست داری؟
تجهیزات کاردرمانی برای تقویت حافظه کودکان
متخصصان کاردرمانی و اختلالات شناختی برای تقویت مهارت های حافظه علاوه بر استفاده از تکنیک های مختلف از تجهیزات کاردرمانی مانند وسایل اتاق تاریک برای تعدیل اختلالات حسی و تقویت توجه کودکان استفاده می کنند. از پکیچ های تقویت حافظه نیز برای انحام تکنیک های مختلف کاردرمانی برای تقویت حافظه استفاده می کنند.
4 بازی برای تقویت حافظه کودکان در منزل
پازل
حل پازل در هر رده سنی برای مغز مفید است و یکی از روش های بسیار آسان و راحت برای تقویت هوش می باشد. پازل ها یکی از وسایل کاردرمانی ذهنی کودکان و بزرگسالان می باشد که معمولا کاردرمانگران از پازل ها برای تقویت مهارت توجه، تمرکز، حافظه و… استفاده می کنند. در منزل نیز می توانید با کمک گوشی یا وسایل مختلف پازل بسازید.
بازی ببین و بگو
در کتاب های درسی کودکان در دوران ابتدایی فعالیتی با عنوا ببین و بگو وجود دارد که باعث تقویت حافظه دیداری کودکان می شود. والدین نیز می توانند این فعالیت را در منزل با کمک فعالیت های مورد علاقه کودک انجام دهند. به طور مثال روی میز چند وسیله یا اسباب بازی مورد علاقه کودک را بگذارید و به کودک اجازه دهید در مدت مثلا 5 ثانیه انها را تماشا کند و سپس وسایل را پنهان کنید و از بخواهید نام وسایل پنهان شده را بگوید.
بازی چی نیست؟
در این بازی اتاق کودک را مرتب می کنید اما مکان یکی از وسایل مورد علاقه کودک را تغییر می دهید. در این بازی برای تقویت مهارت توجه و حافظه کودک می پرسید کدام وسیله یا اسباب بازی مورد علاقه ات نیست؟ با این بازی کودک در کنار کسب مهارت توجه و حافظه، مهارت خودیاری نیز می آموزد.
بازی گوش کن و بکش
برای تقویت مستقیم حافظه تصویری و شنیداری کودک، یک قصه کوتاه را برای او بگوید و از او بخواهید پس از اتمام قصه، از او بخواهید هرچه از تصویر به یاد دارد را نقاشی کند.
نتیجه گیری
حافظه نقش مهمی در فرآیند یادگیری کودکان دارد. به همین دلیل در این مقاله از سایت خانواده توانمند به نقش حافظه در یادگیری کودکان و راههای تقویت حافظه کودکان با کاردرمانی پرداختیم. در ادامه مقاله نیز بازی های برای تقویت حافظه کودکان و تجهیزات کاردرمانی ذهنی برای تقویت حافظه معرفی شد. درصورت نیاز به مشاوره می توانید با شماره 09054146911 تماس بگیرید.
خدمات سایت خانواده توانمند
ما در خانواده توانمند تلاش میکنیم تا کودکان با نیازهای ویژه از کلیه خدمات آموزشی، درمانی، مهارتی و محصولات (لوازم توانبخشی، اسباببازی، کتاب،و…) متناسب با نیازهای خود بدون محدودیت زمانی و مکانی بهرهمند شوند.
در سایت خانواده توانمند و کانال آموزش کودکان استنثایی خانواده توانمند در تلگرام یا اینستاگرام، روبیکا نیز نحوه آموزش به کودکان عقب مانده ذهنی، کودکان اوتیسم، نابینا، ناشنوا، سندرم داون، کم توان ذهنی، بیش فعال را در قالب فیلم، پادکست و مقاله ارائه کرده ایم. تیم آموزشی خانواده توانمند در جهت تحقق عدالت آموزشی تمام محتوای آموزشی مورد نیاز کودکان بانیازهای ویژه و خانواده آنان را به طور رایگان به اشتراک می گذارد.
بنابراین اگر شما کودک با نیاز ویژهای رو میشناسد که دارد رنج میبرد. اما سرشار از استعدادها و توانمندهای خاص خودش هست خوشحال میشویم که خانواده توانمند رو بهشون معرفی کنید.
خانواده توانمند سایتی است که تمام آموزش های تخصصی ساده و متناسب با فرزند شما را به صورت بازی در سایت و شبکه های اجتماعی اش قرار می دهد. شما در هر نقطه دنیا و با هر امکاناتی که دارید می توانید یک خانواده توانمند باشید.