علت غلط املایی زیاد دانش آموزان چیه؟

والله معلمش آدم با تجربه ای هست همه مامان ها ازش راضیند؛ ولی پسرم یا دخترم باهاش ارتباط برقرار نمی کنه. موقع املا به بهانه های مختلف میخاد کلاس نره!!!

بازی برای تقویت املا کلاس اول دارید؟

برای تقویت املا کلاس دوم چیکار کنم؟

 تقویت املا کلاس سوم از چه راههای امکان پذیر است؟

چرا بچه من که ریاضی اش عالیه ولی املاش ضعیفه؟ علت ضعیف بودن املا پسرم چیه؟

 

در این مقاله از سایت خانواده توانمند علت غلط املایی زیاد دانش آموزان را بررسی می کنیم و راهکارهای تقویت املایی آنان را معرفی می کنیم.

 

سه راهکار برای درمان غلط املایی زیاد دانش آموزان

در این مقاله از سایت خانواده توانمند سه راهکار تقویت املا دانش آموزان معرفی می شود:

1. آموزش مستقیم
2. آگاهی واج شناختی 
3. آموزش ترکیبی

مقاله پیشنهادی: تقویت املا با راهکارهای جدید

 

درمان غلط املایی زیاد با آموزش مستقیم

رویکرد آموزشی معلم محور از قدیمی ترین رویکردهای آموزشی و در عین حال پرکاربردترین رویکرد آموزشی در تمام دنیاست. هدف این رویکرد آموزشی، آموزش مهارت های اساسی و پایه  مثل مهارت خوانداری و نوشتاری به دانش آموزانی است که دارای سطح پایین تری از دانش و اطلاعات هستند یا مشکلاتی در یادگیری دارند و یا خردسال هستند. یکی از راهبردهای اصلی این رویکرد، راهبرد آموزش مستقیم است که از سه مرحله تشکیل می شود:

 

الف) جهت دهی در آموزش مستقیم

در این مرحله معلم دانش  و  تجربیات قبلی دانش آموز، و نحوه ایجاد ارتباط بین مطالب جدید با دانش قبلی دانش آموز را فراهم می کند. معلم در این مرحله اهداف آموزشی و انتظارات خود را نیز با دانش آموزان در میان می گذارد.

 

ب) ارائه مطالب در آموزش مستقیم

با توضیحاتی دقیق و کامل و بیانی روشن مطالب را به طور مستقیم در اختیار دانش آموز قرار می دهیم.

 

ج) تمرین دادن در آموزش مستقیم

معلم برای دانش آموز فرصت های فراهم می اورد تا او آنچه را که در فرآیندیادگیری آموخته به صورت عملی تجربه کند.

 

برای درک این سه مرحله و نحوه انجام مراحل در این قسمت از مثال زیر استفاده می کنیم.

 

کاربرد آموزش مستقیم برای تقویت املا در کلاس

مرجله جهت دهی

با تصویر زیبا از یک استخر وارد کلاس  می شویم و آن را روی تخته نصب می کنیم.  بعد از سلام و احوال پرسی با دانش آموزان، درس را با مرور مختصری بر آموخته های جلسات قبل شروع می کنیم. چند کلمه یا حروف آموخته شده قبلی را روی تخته می نویسیم.  از دانش آموزان می خواهیم با صدای بلند بخوانند و یا آنها را در دفتر بنویسند. یا می توان یک املای کوتاه از آنچه قبلا یاد گرفته اند بگوییم.

بعد از این که اطمینان حاصل شد مطالب قبلی را خوب یاد گرفته اند، در مورد جلسه آموزشی امروز صحبت می کنیم و اهداف آموزشی مدنظر خود را به زبانی ساده برای دانش آموزان می گوییم. به عنوان مثال امروز می خواهیم یک نشانه جدید یاد بگیریم که چهار شکل دارد. برای درک صحبت هایمان کارت های آموزشی که هر کدام حاوی یک شکل هستند و کارت های آموزشی که هر کدام حاوی یک شکل از چهار شکل این نشانه است را به تخته چسبانده تا در معرض دید دانش آموزان قرار بگیرد.

بین مطالب ارتباط برقرار کنید به عنوان مثال می گوییم نشانه قبلی که یاد گرفتیم (آ) بود و دو شکل داشت ولی این نشانه چهار شکل دارد.  با زبانی ساده آن چه را که در پایان آموزش از آنها انتظار داریم را می گوییم. مثلا انتظار داریم صدای این نشانه را یاد بگیرند، بعد از معلم تلفظ کنند، آن را با نشانه های دیگر که قبلا یاد گرفته اند ترکیب کنند و کلمه بسازند.

 

مرحله ارائه مطالب

برای ارائه مطالبمان در این مرحله می توان از نمایش یا پانتومیم و یا هر فعالیت خلاقانه دیگری استفاده کنیم. به عنوان مثال در آموزش این نشانه و با توجه به تصویری که ابتدا با خود به کلاس آوردیم موضوع پانتومیم ما می تواند گرمی هوا باشد. بعد از اجرا، دانش آموزان باید تشخیص دهند که مفهوم پانتومیم چه بود. در این مرحله می توان از بچه ها خواست به صورت فردی یا گروهی نظرات خود را برای خلاص شدن از گرما ارائه کنند. در مسیر حدس زدن به آنان کمک کنید به طور مثال بگویید: از کتاب فارسی خوانداری یا علوم  و… استفاده کنید شاید راهکار را پیدا کردید.

زمانی که دانش آموزان به کلمه استخر رسیدن می توان وارد مرحله جدید آموزش شد. از آنان بخواهید در درس فارسی خوانداری کلمه مشابه که  حرف اول آن مثل استخر است را پیدا کنند.

زمانی که دانش آموزان  با شکل نشانه و صدای حرف آشنا شدند وارد مرحله ترکیب حروف می شویم و آن  را با نشانه های قبلی که آموختند ترکیب می کنیم. به طور مثال ترکیب این نشانه با نشانه ( ب- ن- و…) چیه میشه؟ این کار را با کمک خمیر بازی و یا حبوبات و سنگ ریزه می توانید انجام دهید و یا بخواهید در دفتر مشق بنوسند.

و یا تعدادی کلمه که این نشانه را دارند به دانش آموز داده و از او می خواهیم که نشانه ها را جدا کرده و تعداد نشانه های هر کلمه را بنویسند و دور نشانه مربوط خط بکشد.

 

مرحله تمرین دادن در آموزش مستقیم

در این رویکرد معلم گام به گام  مطالب را ارائه می کند و سپس تمرینات مختلف طراحی می کند تا دانش آموز در مسیر یادگیری مشارکت داشته باشد. تمرینات در سطوح مختلف تحت نظارت معلم برای افزایش درک مطلب و تسلط هرچه بیشتر آنان متناسب با شرایط کلاس و دانش آموزان طراحی می شود.

معلم متناسب با نوع یادگیری دانش آموز  کم کم این حمایت و نظارت کم می شود و مسولیت بیشتری به دانش آموز داده می شود. برای این کار می توان از دانش آموزان خواست که به یکدیگر املا بگویند و یا املا یکدیگر را تصحیح کنند. معلم از دور نظارت کرده و به سوال های دانش آموزان پاسخ می دهد. در پایان آموزش می توان با گفتن یک دیکته، میزان یادگیری آنها را ارزیابی کرد و تمرین هایی در منزل در ارتباط با مطالب جدید و قدیم داده شود که دانش آموز به طور مستقل آن چه را آموخته تمرین کند و کاملا بر مطلب مسلط شود.

 

مقاله پیشنهادی: علائم اختلال حس عمقی در کودکان حین نوشتن و غذا خوردن

 

کاهش غلط املایی زیاد با آگاهی واج شناختی

یکی از علت های غلط املایی زیاد دانش آموزان مربوط به واج شناختی است. آگاهی واج شناختی به معنی فهم و درک کلی از صداهای زبان شامل ریتم صدا، ترکیب کردن اصوات، با هم بخش کردن واژه ها، حذف کردن و جایگرینی کردن واژه ها، یادگیری هجاها و واج هاست. رشد مهارت های آگاهی واج شناختی دانش آموزان، از طریق شنیدن صدای واژه ها به صورت آگاهانه انجام می شود نه این که آنها چگونه نوشته می شوند. کسب مهارت واج شناختی برای تقویت مهارت خونداری و نوشتاری دانش آموزان ضروری می باشد این مهارت بدون آموزش رشد نمی کند.

 

چند نکته کلی که باید در آموزش آگاهی واج شناختی رعایت کرد عبارتند از :

الف) آموزش با تکالیف ساده شروع شود و به مرور تکالیف پیچیده تر شوند.

ب) تمرین های منظم روزانه، هر روز به مدت 15 الی 20 دقیقه ادامه داشته باشد.

ج) در آموزش آگاهی واج شناختی  به فعالیت های تحلیلی و فعالیت های ترکیبی توجه شود. چرا که هر تکالیف ترکیبی و تحلیلی اهمیت زیادی در یادگیری  مهارت خوانداری و املا دارند.

در فعالیت های تحلیلی دانش آموز صدای منفرد درون واژه ها را شناسایی می کند به عنوان مثال: نخستین صدا در واژه مادر کدام است؟

و در فعالیت های ترکیبی تعدادی واج جداگانه به دانش آموز می دهیم و دانش آموز با ترکیب آنها واژه موردنظر را می سازند، برای مثال با ترکیب واج ها ( ب- د-ا) چه واژه ای ساخته می شود؟

د) نخستین هدف آگاهی واج شناختی این است که به کودک کمک کند به واج ها منفرد درون واژه ها توجه کند، پس لازم است معلم به آرامی  صحبت کند و به دقت و به درستی صدای واژه ها را تلفظ کند.

 

5 تمرین برای تقویت مهارت واج شناختی

پیدا کردن کلمات هم صدا مشابه

یکی از راههای پیدا کردن علت غلط املایی زیاد دانش آموزان استفاده از تمرین پیدا کردن کلمات هم صدا مشابه است.به طور مثال با گفتن کلمه مرد از دانش آموز می خواهیم بگوید کدام یک از کلمات ( دوچرخه- مگس- نردبام) مثل کلمه اول مرد شروع می شود؟ یا از دانش آموز می خواهیم تمام کلماتی را که با حرف ( ت) شروع می شود را از داخل یک صفحه روزنامه پیدا کند و یا فهرستی از کلمات به دانش آموز می دهیم مثل (پدر- پهلو- پارو- پول- توت) و از دانش آموز می خواهیم کلمه ناجور را پیدا کند.

 

ساخت چیستان های هم قافیه

یکی از راههای پیدا کردن علت  غلط املایی زیاد دانش آموزان استفاده از چیستان های آوایی است. این چیستان را به دانش آموز می گوییم؛ برگ برگ می خوری و نامش……….( کاهوست) بعد برای راهنمایی به او می گوییم هم آهنگ با آهوست.

 

آگاهی از کلمات هم وزن

یکی از راههای پیدا کردن علت غلط املایی زیاد دانش آموزان استفاده از تمرین آگاهی از کلمات هم وزن است. از دانش آموز می خواهیم به مجموعه های 3 تایی از کلمات گوش دهد و کلمات موزون را پیدا کند. به عنوان مثال: ( موش- لب- گوش) یا ( دست- دهان- زبان)

 

جابه جایی حروف

یکی از راههای پیدا کردن علت غلط املایی زیاد دانش آموزان استفاده از تمرین جابه جایی حروف است. از دانش آموز می خواهیم که اولین حرف یک کلمه را با آخرین حرف کلمه دیگر جابه جا کرده و ترکیب جدیدی بسازد مثال: حرف اول( غاز) را بردارید و به جای حرف انتهایی ( باد) بگذارید و در آن گردش کنید.( باغ)

 

گوش دادن به تلفظ کلمات چند هجایی

دانش آموز باید به تلفظ کلمات چند هجایی گوش دهد و بخش ها را تعیین کند به عنوان مثال: خستگی| خس – تِ- گی )

مقاله پیشنهادی: 2 علت کندنویسی دانش آموزان

 درمان غلط املایی زیاد با آموزش ترکیبی

آموزش ترکیبی به همه مفاهیم و فنونی گفته می شود که در دو راهبرد آموزش مستقیم و آگاهی واج شناختی به کار گرفته می شوند. این روش ضمن این که آگاهی از ساختار گفتاری واژه را آموزش می دهد به آموزش مستقیم اصول الفبایی، یعنی فهم این که صدای گفتاری با حروف الفبایی در املای واژه ارتباط دارند، نیز می پردازد.

برنامه آموزش ترکیبی به صورت متناوب تدوین شده است، یعنی یک جلسه فنون آموزش مستقیم و جلسه بعد فنون آگاهی واج شناختی تدریس می شود.

برای هر جلسه برنامه آموزش ترکیبی باید اهداف آموزشی، محتوای آموزشی موردنیاز و تکالیفی جهت دستیابی به نتیجه مطلوب را تدارک دید. در هر جلسه زمانی برای ارزشیابی و تکالیفی را برای منزل در نظر گرفت. هم چنین می توان از تقویت کننده هایی نظیر تشویق و یا دادن استیکرهای آفرین و مانند آن جهت ایجاد انگیزه و علاقه در دانش آموز استفاده کنید.

 

تقویت املا با راهکار آموزش ترکیبی

در این قسمت از مقاله سایت خانواده توانمند مثالی را ارائه می کنیم.

 هدف کلی:

دانش آموز حروف الفبا را بشناسد

اهداف جزیی:

دانش آموز بعد از خواندن کلمه ناقص توسط معلم، کارت حرف مورد نظر را نشان دهد و یا با اضافه کردن حرف مورد نظر کلمه را کامل کند

مثال

مثلا کلمه درخت مدنظر معلم است، حروف این کلمه به صورت جدا از هم روی کارت هایی نوشته می شود. یکی از کارت های حروف را برمی داریم و بقیه کارت ها  را با ترتیب درست جلو دانش آموز قرار می دهیم و دانش آموز باید بعد از خواندن کلمه توسط معلم حرف جا افتاده را پیدا کند و به کلمه ناقص اضافه کند و آن را بخواند. درخت.این کار را می توان با کلمات دیگر تکرار کرد به عنوان مثال ( کوهستان- دنیا-ایران و…).

 

تمرین دوم برای تقویت املا با آموزش ترکیبی

پنج کلمه را به صورت ناقص روی تخته بنویسید و کارت های حروف را در اختیار دانش آموز قرار دهید. هر دانش آموز بعد از خواندن کلمه توسط معلم، کارت حرف مورد نظر را پیدا کند و پای تخته آمده و آن حرف را به کلمه اضافه می کند. به عنوان مثال کلمه داستان را به این صورت روی تخته می نویسیم( دا-س- ان) و دانش آموزی که حرف ت را دارد پای تخته بیاید.

بعد از تمرین می توان یادگیری دانش آموزان  ارزیابی کرد. برای مثال کلمه آبگینه را به شکل آبگین در اختیار دانش آموز قرار می دهیم و از او می خواهیم با توجه به تلفظ کلمه توسط معلم حرف تکمیلی آن را از بین حروف دیگر پیدا کند و اضافه کند.  در انتهای فرآیند یادگیری، تمرین هایی برای منزل کودک طراحی کنید. به عنوان مثال، پنج کلمه را به صورت ناقص در اختیار او قرار دهید تا حروف مربوطه را به آن اضافه کند ( مثلا خواه- دوستا- آر- مش- درسه- آ- ان، سر- ه).

 

مثالی از آگاهی واج شناختی در روش ترکیبی

موضوع این آموزش تجزیه هجا در کلمه های سه هجایی می باشد.

هدف کلی:

دانش آموز حروف الفبا را بشناسد.

اهداف جزیی در این بخش از آموزش ترکیبی :

• انتظار داریم دانش آموز هجاهای خاصی را در کلمه، درست نشان دهد،
• دانش آموز تمام هجاهای کلمه را تجزیه کند.
• بتواند از بین سه کلمه سه هجایی، کلمه ای که هجای خاصی دارد را مشخص کند.

 

چند کلمه سه هجایی روی تخته نوشته می شود و معلم همراه دانش اموز هجاهای کلمه را تجزیه می کند: (گزارش گُ- زا-رِش). برای هر دانش آموز چند کلمه سه هجایی بخوانید. از او بخواهید هرگاه هجای خاصی را در کلمه ای شنید دستش را بالا ببرد.

مثال 1: هرگاه هجای (سَ) را در کلمه ای شنیدی دستت را بالا ببر: ( پرورش- سرانجام- ساسانی)

مثال 2: هرگاه هجای ما را در کلمه ای شنیدی دستت را بالا ببر: ( مشترک- راهنما- گلاویز)

بعد از تمرین یک ارزیابی از میزان یادگیری دانش آموز به همین ترتیب به عمل می آوریم. به عنوان مثال، دانش آموزان را تک تک کنار تخته برده و یک کلمه سه هجایی نوشته و از او می خواهیم که هجاهای آن کلمه را تفکیک کند. در پایان جلسه آموزشی چند کلمه سه هجایی به دانش آموز داده می شود تا در منزل به کمک والدین هجاهای آن را جداگانه بنویسد و در جلسه بعد با خود به کلاس آورد ( پریشان – پرورش – آموختن و….)

 

نتیجه گیری

املا یکی از دروس مهم برای دانش آموزان می باشد.  اگر معلم و والدین علت غلط املایی های زیاد دانش آموزان را تشخیص ندهند به مرور نقاط ضعف او در سایر دروس مشخص می شود. تقویت مهارت املا نیاز به تقویت مهارت دقت، توجه و حافظه دیداری و شنیداری دارد. با اقدامات مختلف که چند مورد آن در این مقاله از سایت خانواده توانمند معرفی شد می توان املا دانش آموزان را با شناخت علت دقیق آن تقویت کرد.

در صورتی که نیاز به مشاوره و دریافت خدمات آموزشی داشتید با شماره 09054146911 تماس بگیرید.

 

خدمات سایت خانواده توانمند

ما در خانواده توانمند تلاش می‌کنیم تا کودکان با نیازهای ویژه از کلیه خدمات آموزشی، درمانی، مهارتی و محصولات (لوازم توانبخشی، اسباب‌بازی، کتاب،و…) متناسب با نیازهای خود بدون محدودیت زمانی و مکانی بهره‌مند شوند.

در سایت خانواده توانمند و کانال آموزش کودکان استنثایی خانواده توانمند در تلگرام یا اینستاگرام، روبیکا نیز نحوه آموزش به کودکان کم توان ذهنی، کودکان اوتیسم، نابینا، ناشنوا، سندرم داون، کم توان ذهنی، بیش فعال را در قالب فیلم، پادکست و مقاله ارائه کرده ایم. تیم آموزشی خانواده توانمند در جهت تحقق عدالت آموزشی تمام محتوای آموزشی مورد نیاز کودکان بانیازهای ویژه و خانواده آنان را به طور رایگان به اشتراک می گذارد.

بنابراین اگر شما کودک با نیاز ویژه‌ای رو میشناسد که دارد رنج می‌برد. اما سرشار از استعدادها و توانمندهای خاص خودش هست خوشحال می‌شویم که خانواده توانمند رو بهشون معرفی کنید.

خانواده توانمند سایتی است که تمام آموزش های تخصصی ساده و متناسب با فرزند شما را به صورت بازی در سایت و شبکه های اجتماعی اش قرار می دهد. شما در هر نقطه دنیا و با هر امکاناتی که دارید می توانید یک خانواده توانمند باشید.