در دنیایی که اغلب بر پایه بینایی استوار است، آموزش کودکان نابینا می‌تواند چالش‌برانگیز به نظر برسد. اما با رویکردی خلاقانه و استفاده از حواس دیگر، می‌توان دریچه‌ای نو به سوی یادگیری و رشد برای این کودکان گشود. این مقاله از سایت خانواده توانمند با هدف ارائه راهکارهای عملی و جذاب، به بررسی روش‌های مؤثر آموزش کودکان نابینا مانند قصه، کاردستی و نقاشی می‌پردازیم.

تصور کنید کودکی را که به جای دیدن رنگ‌ها و اشکال، دنیا را از طریق لمس، صدا و بو تجربه می‌کند. برای او، لمس بافت‌های مختلف، شنیدن صداهای گوناگون و استشمام رایحه‌های متنوع، جایگزین تصاویر بصری می‌شود. در این میان، قصه، کاردستی و نقاشی، ابزارهایی قدرتمند برای آموزش و پرورش خلاقیت این کودکان به شمار می‌روند.

در این مقاله، به شما نشان خواهیم داد که چگونه می‌توانید با استفاده از این ابزارها، دنیای اطراف را برای کودکان نابینا ملموس و قابل درک سازید. با ما همراه شوید تا با روش‌های جذاب و مؤثر آموزش کودکان نابینا آشنا شوید و گامی در جهت توانمندسازی این عزیزان برداریم.

 

فروشگاه سایت خانواده توانمند

ماجرای کلاس هنر 

تو کلاس هنر با بچه ها کلاژ  درست کردیم.

مقواهای رنگی با اشکال غیر هندسی، برگه کاغذ A4 و چسب، رو در اختیار بچه‌ها گذاشتم. وسایل بچه‌ها رو داخل سبد گذاشتم تا بچه‌ها بتونند راحت‌تر وسایل مورد نیازشون رو پیدا بکنند.

بهشون گفتم: بچه‌ها مقواها رو لمس کنید .

وقتی بچه‌ها مقوا رو لمس کردند ازشون پرسیدم: بچه ها مقواها شبیه چی هستند؟ باهاشون چی میشه درست کرد؟

ارمیا گفت: خانم اجازه! مقوای من شبیه، یه دایره است میتونم باهاش گل درست کنم.

نازنین گفت: خانم اجازه! من نمیدونم!!! باهاش چی درست کنم. 

فاطمه زهرا گفت: من دوست دارم با این مقواها ، درخت درست کنم حالا هر شکلی که میخواد  باشه!!!

من از بچه‌ها خواستم تا با تمام وسایلی که در اختیارشون بود یک کاردستی درست کنند. برای همین، بچه‌ها  شروع کردن به ساختن کاردستی! و دست به کار شدن!!!

یکی از بچه‌ها وقتی چندتایی مقوا چسبوند یکم بعدش همه رو از کاغذ جدا کرد و دوباره شروع به چسبوندن کرد.

ارمیا مقواها رو روی هم چسبوند و بعد باهاشون یه کشتی درست کرد که قراره، همه مسافرها رو به ساحل برسونه.

نازنین با استفاده از وسایلی که بهش دادم یک گربه درست کرد.

نگین تکه‌های مقوا رو بدون اینکه برش بزنه روی کاغذ چسبوند و توضیح می‌داد که این ماشین هستش و اینکه این چرخ‌هاش و اینم آینه‌های ماشینِ.

فاطمه‌زهرا، قناری درست کرد که داشت آواز میخوند، اجزای تشکیل دهنده قناری رو بهم گفت. قناریش بال و نوک و پا داشت. نگین وقتی حرف‌های فاطمه زهرا رو شنید گفت: مگه پرنده پا دارند؟! فاطمه زهرا گفت: بله همه پرنده ها پا دارند مگه نه خانم؟

منم گفتم: بله! همه پرنده‌ها پا دارند.

من تو کلاس هنر سعی می‌کنم بچه‌های نابینا همه چیز رو خودشون درست کنند، بهشون اجازه میدم همه چیز رو لمس بکنند تا از طریق دستاشون ببینن، تا از این طریق بتونن با محیط اطرافشون ارتباط برقرار کنند.پس اگر هنوز هم به دنبال راهکار برای آموزش کودک نابینا خودتون هستید همچنان با ما همراه باشید. 

 

آموزش کودکان نابینا

آموزش کودکان نابینا با استفاده از قصه، کاردستی و نقاشی می‌تواند بسیار مؤثر و لذت‌بخش باشد. در اینجا به نحوه استفاده از این روش‌ها برای آموزش کودکان نابینا می‌پردازیم:

قصه گویی راهی برای آموزش کودکان نابینا

در این قسمت از مقاله سایت خانواده توانمند به آموزش قصه گویی به کودکان نابینا می پردازیم

 

 استفاده از صداها و افکت‌های صوتی در قصه گویی برای کودکان نابینا

به جای تکیه بر تصاویر، از صداها و افکت‌های صوتی برای ایجاد فضاسازی و تجسم داستان استفاده کنید. برای مثال، صدای باد، باران، حیوانات و غیره را در داستان بگنجانید.

 

صدای حیوانات اهلی و وحشی صوتی برای کودکان

توصیفات لمسی در قصه گویی برای کودکان نابینا

اشیاء، شخصیت‌ها و محیط داستان را با جزئیات لمسی توصیف کنید. برای مثال، به جای گفتن «درخت بزرگ»، بگویید «درخت با تنه ضخیم و پوست زبر».

تعامل با کودک در قصه گویی برای کودکان نابینا

از کودک بخواهید در طول داستان، صداها را تقلید کند، اشیاء را لمس کند و به سوالات پاسخ دهد.  از کودک بخواهید بعد از شنیدن داستان آن را برای شما بازگو کند.

استفاده از اشیاء واقعی در قصه گویی برای کودکان نابینا

اشیاء موجود در داستان را به کودک نشان دهید تا بتواند آن‌ها را لمس کند و با آن‌ها ارتباط برقرار کند.

استفاده از کتاب‌های بریل در قصه گویی برای کودکان نابینا

از کتاب های بریل قبل از سواد آموزی کودکان نابینا استفاده کنید تا کودکان نابینا با خط بریل آشنا شوند. برای کودکان نابینا باسواد از کتاب‌های بریل برای قصه گویی استفاده کنید تا کودک بتواند به طور مستقل داستان را بخواند.

 

ساخت کاردستی راهی برای آموزش کودکان نابینا

در حین ساخت کاردستی با کودکان نابینا به نکات زیر توجه کنید:

 

 استفاده از مواد با بافت‌های مختلف برای کاردستی نابینایان

از مواد با بافت‌های مختلف مانند پارچه، چوب، کاغذ، شن و غیره برای ساخت کاردستی استفاده کنید. این کار به کودک کمک می‌کند تا حس لامسه خود را تقویت کند و با دنیای اطراف خود ارتباط برقرار کند.

ساخت اشیاء قابل لمس برای کاردستی نابینایان

اشیاء قابل لمس و قابل استفاده مانند اسباب‌بازی‌ها، وسایل منزل و مدل‌های حیوانات را بسازید.  از کودک بخواهید در ساخت کاردستی به شما کمک کند و نظرات خود را بیان کند.

استفاده از ابزارهای ساده برای کاردستی نابینایان

از ابزارهای ساده و ایمن مانند قیچی، چسب و نخ برای ساخت کاردستی استفاده کنید.

توضیح مراحل کار در حین ساخت کاردستی نابینایان

مراحل ساخت کاردستی را به طور واضح و دقیق برای کودک توضیح دهید.

تشویق خلاقیت در حین ساخت کاردستی نابینایان

کودک را تشویق کنید تا ایده‌های خود را در ساخت کاردستی به کار ببرد.

 

 نقاشی راهی برای آموزش کودکان نابینا

آموزش نقاشی به کودکان نابینا، با تکیه بر حواس لامسه، بویایی و شنوایی، می‌تواند تجربه‌ای لذت‌بخش و خلاقانه برای آن‌ها باشد. در اینجا به چند روش کاربردی برای آموزش نقاشی به کودکان نابینا اشاره می‌کنیم:

 

 استفاده از مواد با بافت‌های مختلف در آموزش نقاشی به کودکان نابینا

رنگ‌های با بافت: رنگ‌هایی با بافت‌های مختلف مانند رنگ‌های انگشتی با شن، ماسه، یا پارچه به کودک امکان می‌دهد تا بافت‌های مختلف را لمس کند و نقاشی‌های برجسته ایجاد کند.

 مواد طبیعی: از مواد طبیعی مانند برگ‌ها، گل‌ها، و شاخه‌ها برای ایجاد بافت در نقاشی استفاده کنید.

 چسب و خمیر: از چسب و خمیر برای ایجاد خطوط و اشکال برجسته در نقاشی استفاده کنید.

 

نقاشی با انگشتان راهی برای آموزش نقاشی به کودکان نابینا

 

نقاشی با انگشتان، حس لامسه کودک را تقویت می‌کند و به او امکان می‌دهد تا با رنگ‌ها و بافت‌های مختلف ارتباط مستقیم برقرار کند.

 

 استفاده از ابزارهای برجسته در آموزش نقاشی به کودکان نابینا

 

 شابلون‌های برجسته: از شابلون‌های برجسته برای ایجاد اشکال و طرح‌های قابل لمس استفاده کنید.

 

 قلم‌های برجسته: از قلم‌های برجسته یا چسب حرارتی برای ایجاد خطوط و طرح‌های قابل لمس استفاده کنید.

 

 رنگ‌های با بوی متفاوت در آموزش نقاشی به کودکان نابینا استفاده کنید.

رنگ‌های با بوی متفاوت، حس بویایی کودک را درگیر می‌کند و تجربه نقاشی را برای او لذت‌بخش‌تر می‌کند.

 

 توضیحات لمسی در حین نقاشی کشیدن با کودکان نابینا

•  در طول نقاشی، به کودک کمک کنید تا اشیاء و طرح‌های مختلف را لمس کند و با آن‌ها آشنا شود.
•  نقاشی‌های کودک را با جزئیات لمسی توصیف کنید و به او بازخورد مثبت بدهید.

با استفاده از این روش‌ها، می‌توانید به کودکان نابینا کمک کنید تا از تجربه نقاشی لذت ببرند و خلاقیت خود را پرورش دهند.

 

جمع بندی

آموزش کودکان نابینا، سفری است پر از کشف و خلاقیت. در این مقاله از سایت خانواده توانمند، با روش‌های مؤثر و جذاب آموزش این کودکان عزیز آشنا شدیم. استفاده از قصه، کاردستی و نقاشی، نه تنها به تقویت مهارت‌های حسی و شناختی آن‌ها کمک می‌کند، بلکه دنیایی پر از رنگ و احساس را برایشان به ارمغان می‌آورد.

سایت خانواده توانمند، با ارائه خدمات تخصصی در زمینه آموزش و توانبخشی کودکان نابینا، همراه شما در این مسیر است. برای دریافت اطلاعات بیشتر و بهره‌مندی از خدمات ما، به وب‌سایت خانواده توانمند مراجعه کنید یا با شماره 09054146911 تماس بگیرید.

در سایت خانواده توانمند به انواع سوالات والدین کودکان نابینا درباره نحوه آموزش آنان پاسخ داده ایم از جمله:

•  آشنایی با نحوه چیدمان میز و سفره مناسب کودکان نابینا
•  آموزش مسواک زدن به کودکان نابینا
• استقلال حرکتی نابینایان
•  تقویت حواس نابینایان
•  کاردرمانی کودکان نابینا
•  نحوه آموزش کودکان نابینا
•  خرید اسباب بازی برای کودکان نابینا
• معرفی انواع تجهیزات کودکان و افراد نابینا و کم بینا
• تقویت عضلات دست کودکان نابینا با اسکیت
• تقویت عضلات انگشتان دست کودکان نابینا
• آموزش بریل آموزی به کودکان نابینا

• خرید ساعت سخنگو نابینایان

• هدیه مناسب برای نابینایان

• سرگرمی افراد نابینا بزرگسال

•  نحوه آموزش خودآرایی را در قالب پادکست  ارائه کرده ایم.

خدمات سایت خانواده توانمند

ما در خانواده توانمند تلاش می‌کنیم تا کودکان با نیازهای ویژه به همراه خانواده‌شان از کلیه خدمات آموزشی، درمانی، مهارتی و محصولات  (لوازم توانبخشی، اسباب‌بازی، کتاب، و…) متناسب با نیازهای خود بدون محدودیت زمانی و مکانی بهره‌مند شوند.