توانبخشی مجموعه اقداماتی است تا فرد معلول بتواند از حداکثر استعدادهای باقی مانده خود استفاده کرده و به بالاترین حد ممکن کارایی فیزیکی، حسی، هوشی، روانی، و اجتماعی برسد. توانبخشی کودکان بانیازهای ویژه و توانبخشی بزرگسالان به آنان کمک می کند بتوانند از باقی مانده توان خود برای داشتن زندگی مستقل استفاده کنند. در مسیر توانبخشی معلولین نیاز است که توانبخشی خانواده محور باشد تا اعضای خانواده بتوانند راحت تر با شرایط فردبانیازهای ویژه، کنار بیایند و در ضمن بستری مناسب برای زندگی مستقل را برای او فراهم کنند.

یکی از راههای توانمندسازی افراد بانیازهای ویژه یا افراد معلول توانبخشی حرفه ای است. زمانی که این گروه از مددجویان یکسری خدمات توانبخشی اختصاصی نظیر کاردرمانی، گفتاردرمانی، فیزیوتراپی و آموزش ویژه را دریافت می‌کنند باید به مرور به طور عملکردی، تجاربی را در زمینه حرفه و فعالبت‌های خاصی کسب کنند تا از این طریق به استقلال نسبی برسند.

زمانی که کودکان با نیازهای ویژه که از نظر بهره هوشی آموزش پذیر هستند، دوره آموزشی را در مدارس و مراکز آموزش استثنایی به اتمام می‌رسانند و در مقوله‌های آموزشی چون خواندن، نوشتن و ریاضی به طور نسبی توانایی کسب می‌کنند؛ خانواده با این نگرانی روبه رو می‌شود که پایان این همه آموزش و توانبخشی به کجا ختم می‌شود؟! و در غایب پدر و مادر کودکان بانیازهای ویژه چگونه می‌تواند از عهده رفع احتیاجات و نیازهای خود برآیند؟!

 به همین دلیل دریافت خدمات توانبخشی و توانبخشی حرفه ای برای مستقل کردن کودکان بانیازهای ویژه و افراد معلول ضروری است. “توانبخشی کودکان استثنایی” و معلولین یک روشی است تا آنها بهتر بتوانند با شرایط زندگی‌شان کنار بیایند.

اهداف توانبخشی

در توانبخشی کودکان و بزرگسالان متخصصان حوزه گفتاردرمانی یا کاردرمانی و.. به دنبال اهداف زیر هستند:

• کاهش اثر معلولیت
• دستیابی به حداکثر استقلال ممکن
• خودیابی و افزایش اعتماد به نفس
• پیشرفت در کیفیت زندگی
• شناخت عوامل ایجاد کننده معلولیت
• پیشگیری و جلوگیری از ایجاد پیشرفت معلولیت
• ارتقا افکار عمومی نسبت به معلولیت
• تطابق زندگی معلول با جامعه و برعکس
• ایجاد فرصت های مناسب برای بروز استعداد و ارتقا توانایی های معلول

طراحی برنامه توانبخشی

 برنامه توانبخشی هر فردی متناسب با نیازهای او طراحی می شود. در طراحی توانبخشی معمولا به متغیرهای زیادی در نظر گرفته می شود تا برنامه توانبخشی کارآمد باشد. از جمله پارامترهای مهم در طراحی برنامه توانبخشی می توان به عوامل زیر اشاره کرد: 

•  ماهیت و شدت بیماری
• اختلال یا آسیب
• نوع و درجه هرگونه نقص و ناتوانی ناشی از آن
• سلامت کلی بیمار
• حمایت خانواده

 در مسیر توانبخشی افراد باید توجه داشت که یک برای همه افراد نمی توان یک نسخه پیچید. این مسیر طوالانی است و نیاز به خلاقیت و حوصله دارد.در این مسیر افراد بابد در انجام برنامه های درمانی در منزل و در کلینک همواره در تلاش باشند اگر در امر درمان افراد مانند توانبخشی سکته مغزی استمرار نباشد، فرد نمی تواند زندگی مستقل را تجربه کند. 

تاثیر توانبخشی در زندگی افراد معلول

افراد بانیازهای ویژه دارای چه کودک وچه بزرگسال دارای نیازهای متنوعی هستند که در خانه و مدرسه و کلینیک باید مورد توجه قرار بگیرند تا بتوان برنامه توانبخشی مناسبی طراحی کرد.

کودکان بانیازهای ویژه مانند کودکان دارای اختلال بینایی و شنوایی، اوتیسم، کم توان ذهنی، سندرم داون، معلولیت حرکتی برای رشد خود نیاز به دریافت خدمات توانبخشی از قبیل کاردرمانی و گفتاردرمانی دارند. این کودکان برای شناخت محیط پیرامون خویش و برقراری روابط اجتماعی نیاز به آموزش و خدمات توانبخشی دارند.

افراد بزرگسال که به دلیل تصادف یا سکته مغری و سایر بیماری ها نمی توانند زندگی مستقل داشته باشند حتما باید از خدمات توانبخشی استفاده کنند. تا بتوانند توانایی لازم برای زندگی مستقل را کسب کنند. خدمات توانبخشی فرآیندی است که به فرد توانخواه کمک می کند تا توانایی از دست رفته خود پس از یک واقعه یا بیماری یا آسیب را مجددا به دست آورد.

 دریافت خدمات درمانی زمینه یادگیری افراد بانیازهای ویژه را فراهم می کند و فرد می تواند مسائل مختلف مورد نیاز خود را بیاموزد. اگر فرد خدمات موردنیازش را در دوران کودکی کسب کند، راحت تر مسائل آموزشی را در مدرسه و مراکز آموزشی فرا می گیرد. پیش نیاز آموزش افراد بانیازهای ویژه، دریافت خدمات درمانی است به طور مثال اگر فرد قدرت توجه نداشته باشد نمی توان به او مباحث درسی را آموخت!!!

نقش خانواده در مسیر توانبخشی

یک فرد کم توان ذهنی و یا فردی که نیاز ویژه دارد در همه مراحل زندگی به درجات مختلف و به انواع مختلف و متنوعی از خدمات آموزش و درمانی نیازمند و وابسته هستند. برای توانمند سازی کودکان بانیازهای ویژه باید از توانایی و پتانسیل خانواده و والدین نیز استفاده کرد.

خانواده در شناسایی نیازها و توانمندی و علایق کودکان و افرادبانیازهای ویژه نقش بسیار مهمی دارند زیرا بیشترین زمان را کنار فرد بانیازهای ویژه  هستند. در توانبخشی خانواده محور، خانواده با سبک زندگی جدید آشنا می شود و بستر مناسب برای رشد و بالندگی فرد بانیازهای ویژه بوجود می آید. توانمند سازی کودکان استثنایی در گرو توانمند سازی والدین آنان است. در مسیر توانمندسازی والدین و خانواده افراد بانیازهای ویژه، آنان می آموزند که چگونه می توانند کودک و فرد معلول را به جامعه معرفی کنند و چگونه از نقاط قوت او برای داشتن زندگی مستقل استفاده کنند. آنان با راهکارهای توانبخشی کودکان بانیازهای ویژه خود آشنا می شوند.

در بعضی از مناطق کشور به دلیل نبود مراکز درمانی، خانواده ها نمی توانند به طور حضوری خدمات مورد نیاز خود را دریافت کنند اما با استفاده از تکنولوژی، خدمات آموزش و توانبخشی مجازی به آنان فرصتی برای یادگیری می دهد.

 نقش متخصصان در مسیر درمان

تیم توانبخشی متشکل از اعضای مختلف است که زمینه بر حسب نوع بیماری و معلولیت بیمار در تیم قرار می­گیرند. اعضای آن معمولا عبارتنداز:

• گفتاردرمان
• کاردرمان
• بینایی سنج
• شنوایی سنج
• مهندس ارتوپدفنی
• فیزیوتراپی
• روانشناس
• مددکار
•  روانپزشکی
• خانواده معلول
• کادر آموزشی مدارس مانند معلم و…

این اعضا اگر با یکدیگر هماهنگ باشند،  به توانمند سازی کودکان و افراد بانیازهای ویژه کمک به سزایی کنند.کیفیت فرآیند توانمند سازی افراد وابسته به هماهنگی اعضای تیم توانبخشی  است. اقدامات هم جانبه مسیر رشد افراد را سریعتر می کند و فرد با خیال راحت این مسیر را طی می کند

خانواده توانمند به دنبال چه هدفی است؟

ما در خانواده توانمند تلاش می‌کنیم تا کودکان با نیازهای ویژه به همراه خانواده‌شان از کلیه خدمات آموزشی، درمانی، مهارتی و محصولات (لوازم کاردرمانی) متناسب با نیازهای خود بدون هرگونه محدودیت  زمانی و مکانی بهره‌مند شوند. در صورت نیاز به خدمات گفتاردرمانی و کاردرمانی ومشاوره ای و… با شماره 09054146911 تماس بگیرید. با مشاوره رایگان سایت خانواده توانمند تمی توانید با خدمات متنوع درمانی آشنا شوید و بدون محدودیت زمانی و مکانی خدمات مورد نیاز خود را دریافت کنید.

 چگونه می‌توانیم با سایت خانواده توانمند همکاری کنیم؟

جهت ثبت خدمات کاردرمانی و گفتاردرمانی و همچنین محصولات کاردرمانی و گفتاردرمانی خود در سایت‌ خانواده توانمند؛ کافی است فرم همکاری را پر کنید، تا تیم خانواده توانمند در اسرع وقت جهت هماهنگی با شما تماس بگیرند.