در مسیر توانبخشی کودکان و بزرگسالان، تجهیزات اتاق تاریک چه تاثیری دارد؟ تجهیزات اتاق تاریک کاردرمانی شامل چه محصولاتی می شود؟ از تجهیزات اتاق تاریک برای درمان چه اختلالاتی می توان استفاده کرد؟ آیا تجهیزات اتاق تاریک کاربرد کلینیکی دارند یا می توان در منزل نیز استفاده کرد؟ آیا تجهیزات اتاق تاریک همان تجهیزات اتاق حسی است؟

 

اتاق تاریک چیست؟

اتاق تاریک فضای برای رشد حواس کودکان و بزرگسالان طراحی شده است. در اتاق تاریک یا اتاق حسی (sensory room) فرد چه کودک چه بزرگسال از نظر حسی ارزیابی می شود. متناسب با نیاز او انواع تمرینات اتاق تاریک طراحی می شود.  اتاق تاریک به عنوان یکی از زیر مجموعه های محیط چند حسی (multi sensory environment  ) یا MSE  به تقویت عملکردهایی می پردازد که در آن غالبا حس های بینایی، شنوایی، وستیبولار، عمقی و لامسه تحریک و تقویت می شود.

 

کاربرد اتاق تاریک برای کودکان

یکی از اختلالات کودکان اختلال پردازش حسی است. اختلال پردازش حسی (sensory processing disorder )، در طیف وسیعی از اختلالات مانند اوتیسم، ناتوانایی های یادگیری، اختلالات نقص توجه و عقب ماندگی ذهنی مشاهده می شود.

اختلال یا عدم کارکرد یکپارچگی حسی (SID)  یا / اختلال پردازش حسی (SPD) نوعی اختلال عصبی است که ناشی از عدم قابلیت مغز برای یکپارچه‌سازی، پردازش و پاسخ به اطلاعات مشخص دریافت شده از پنج سیستم حسی اصلی بدن است. این دستگاه‌های حسی مسئول تشخیص تصاویر، صداها، بو، طعم‌ها، درجه حرارت، درد و موقعیت و حرکت بدن است. سپس مغز یک تصویر ترکیبی از این اطلاعات را تشکیل می‌دهد تا بدن بتواند نسبت به محیط پیرامون خود حس داشته و نسبت به آن‌ها واکنش مناسب را نشان دهد. ارتباط مداوم میان طرز رفتار و عملکرد مغز، ادغام یا یکپارچگی حسی (SI) نامیده می‌شود. ادغام حسی یک پایه بسیار مهم برای رفتار و یادگیری در زندگی فرد را فراهم می‌کند.

تجربیات حسی شامل لمس، حرکت، هوشیاری بدن، بینایی، صدا، بو، مزه و نیروی جاذبه است. تمایز قائل شدن بین این تجربیات، فرایند ادغام حسی (SI) است. در حالی که روند یکپارچگی حسی به‌ طور خودکار و بدون نیاز به تلاش اتفاق می‌افتد، برای بعضی افراد این فرایند ناکارآمد است.

به منظور درمان و توانبخشی کودکان از تحریک حسی مشخصی استفاده می شود که آن را بر اساس وضعیت حسی کودک به طور منحصر به فرد کاردرمانگران طراحی می کنند.

 

کاربرد اتاق تاریک برای بزرگسالان

قدرت حافظه و توانایی یادگیری دو ابزار مهم برای انسان در سنین مختلف هستند. یادگیری، قدرت تغییر رفتار در نتیجه ی تجربیات است و  حافظه به عنوان محصول نهایی یادگیری برای حفظ تجربیات یاد گرفته شده ضروری است. بیماری های مختلفی در انسان موجب آسیب پیشرونده ی عملکرد های شناختی می شوند یکی از این اختلالات آلزایمر است.

اختلال آلزایمر علاوه بر مشکلات شناختی مشکلات رفتاری و  حسی، جسمی کودکان را به  همراه دارد. برای کاهش عوارض اختلال آلزایمر متخصصان در مراکز مختلف درمانی و نگهداری از تجهیزات اتاق تاریک استفاده می کنند. از تجهیزات اتاق تاریک می توان برای درمان سالمندان دارای اختلال آلزایمر و دمانس برای اهداف بسیاری از جمله تنش زدایی، آرامش، یادآوری خاطرات یا تحریک استفاده کرد.

در شرایط فعلی برای درمان اختلال آلزایمر هیچ راه قطعی وجود ندارد. اما با کمک انواع دارو و تجهیزات از جمله تجهیزات اتاق تاریک می توان سرعت پیشروی بیماری را کاهش داد یا چالش های رفتاری بیماران آلزایمری را کاهش داد. افراد دارای اختلال حافظه زمانی که در اتاق تاریک حضور دارند می توانند از طریق نور، صداهای متنوع، رایحه های آرام بخش، محیط اطراف خود را با کسب آرامش کنترل کنند.

 

  مقاله پیشنهادی: خرید تجهیزات توانبخشی توان افزا

کاربرد اتاق تاریک برای درمان انواع اختلالات

متخصصان کاردرمانی از اتاق تاریک به عنوان یک اتاق حسی Sensory room  برای موارد مختلفی استفاده می کنند که در ادامه مقاله معرفی می شود.

1. محدود کردن حواس و جهت دادن به آن
2. افزایش توجه کودک به محرک های دیداری و شنیداری
3. بهبود وضعیت مفهوم خود در کودک و درک بدن
4. مشغول کردن انواع توجه به طور مجزا : توجه انتخابی selective attention  جا به جایی توجه Shifting attention  و تقسیم توجه divided attention
5. بهبود مهارت کاوش چشمی و افزایش میدان توجه بینایی
6. فضایی آرام برای کاهش اضطراب و ترس کودک
7. افزایش ادراک عمق در کودک
8. افزایش حافظه دیداری
9. بهبود هماهنگی چشم و دست
10. تعقیب بینایی
11. آموزش مفاهیم شناختی
12. کاهش مقاومت کودک در یادگیری
13. کاهش مقاومت کودک در برابر محیط جدید
14. افزایش تعامل کودک و بهبود روابط اجتماعی

 

 

بخش های مختلف اتاق تاریک

اتاق تاریک از تجهیزات مختلفی تشکیل می شود که در ادامه مقاله معرفی می شود. بعضی از تجهیزات اتاق تاریک شرکت توان افزا را می توان در منزل برای موارد مختلف استفاده کرد.

 

بابل تیوب

یک از تجهیزات اتاق تاریک شرکت توان افزا، بابل تیوب می باشد. بابل تیوب از ستون حباب ، نورپرداز متغیر نور و رنگ تشکیل می شود که بوسیله ی یک کنترل قابل تنظیم است.

8 کاربرد بابل تیوب

1. نور و حرکت حباب بابل تیوپ  توجه و تمرکز را تقویت می کند.
2. تعقیب چشمی افراد با حرکت حباب ها تقویت می شود.
3. تعویض رنگ بابل تیوپ موجب امتداد و نگهداری توجه می شود.
4.  بابل تیوب در کاهش ترس و اضطراب کودک موثر بوده و محیطی سرشار از آرامش را برای او فراهم می کند
5. برای ارزیابی وضعیت بینایی می توان استفاده کرد.
6. به علت فضای دایره وار مهارت ارتباطی را تقویت می کند.
7. بهترین مکان برای آموزش مفاهیم شناختی همچون معرفی رنگ می باشد.
8. افزایش تماس چشمی نیز می تواند در فاصله بابل تیوب و آینه ممکن شود .

 

پروژکتور

یکی دیگر از تجهیزات اتاق تاریک شرکت توان افزا پروژکتور است. با کمک پروژکتور در اتاق تاریک می توان رنگ ها و تصاویر مورد علاقه کودک را روی دیوار حرکت داد. از پروژکتور در اتاق تاریک می توان برای تقویت تعقیب چشمی استفاده کرد و مفاهیم شناختی را آموزش داد. والدین می توانند از پروژکتور در منزل نیز استفاده کنند تا تمرینات کاردرمانی ذهنی کودک را انجام دهند.

 

سوئیچ صوتی

یکی از تجهیزات اتاق تاریک شرکت توان افزا سوئیچ صوتی است که از یک گوی نورانی و میکروفون تشکیل می شود.

با صحبت کردن فرد مقابل میکروفون، نور گوی تغییر می کند و موتور ویبره را نیز میتواند روشن میکند. از سوئیچ صوتی می توان در منزل نیز استفاده کرد تا کودک تمرینات گفتاردرمانی خود را در قالب بازی انجام دهد.

 کاربرد سوئیچ صوتی

•  تشویق جهت صحبت
• بهبود فعالیتهای گروهی
• تحریک حس لامسه

 

 

 کلام آخر

در این مقاله از سایت خانواده توانمند به کاربرد تجهیزات اتاق تاریک شرکت توان افزا برای درمان انواع اختلالات کودکان و بزرگسالان پرداختیم. در صورتی که نیاز به دریافت خدمات مشاوره ای برای آشنایی هرچه بیشتر با تجهیزات اتاق تاریک داشتید می توانید با شماره 09054146911 تماس بگیرید.

 

 

خدمات سایت خانواده توانمند

ما در خانواده توانمند تلاش می‌کنیم تا کودکان با نیازهای ویژه از کلیه خدمات آموزشی، درمانی، مهارتی و محصولات (لوازم توانبخشی، اسباب‌بازی، کتاب،و…) متناسب با نیازهای خود بدون محدودیت زمانی و مکانی بهره‌مند شوند.

در سایت خانواده توانمند و کانال آموزش کودکان استنثایی خانواده توانمند در تلگرام یا اینستاگرام، روبیکا نیز نحوه آموزش به کودکان عقب مانده ذهنی، کودکان اوتیسم، نابینا، ناشنوا، سندرم داون، کم توان ذهنی، بیش فعال را در قالب فیلم، پادکست و مقاله ارائه کرده ایم. تیم آموزشی خانواده توانمند در جهت تحقق عدالت آموزشی تمام محتوای آموزشی مورد نیاز کودکان بانیازهای ویژه و خانواده آنان را به طور رایگان به اشتراک می گذارد.

بنابراین اگر شما کودک با نیاز ویژه‌ای رو میشناسد که دارد رنج می‌برد. اما سرشار از استعدادها و توانمندهای خاص خودش هست خوشحال می‌شویم که خانواده توانمند رو بهشون معرفی کنید.

خانواده توانمند سایتی است که تمام آموزش های تخصصی ساده و متناسب با فرزند شما را به صورت بازی در سایت و شبکه های اجتماعی اش قرار می دهد. شما در هر نقطه دنیا و با هر امکاناتی که دارید می توانید یک خانواده توانمند باشید.