یکی از راه‌های مؤثر برای تقویت املا کلاس دوم، استفاده از بازی‌های آموزشی است. بازی باعث می‌شود کودک با شوق و تمرکز بیشتری یاد بگیرد و از نوشتن لذت ببرد. در این مقاله از سایت خانواده توانمند، چند نمونه بازی برای تقویت املای کودکان معرفی می‌کنیم.

بازی برای تقویت املا کلاس دوم

در این قسمت از مقاله سه بازی برای تقویت املا کلاس دوم را معرفی می کنیم. همه‌ی این بازی‌ها به ظاهر ساده‌اند، اما هرکدام بخشی از مهارت‌های نوشتاری، دیداری، شنیداری و حرکتی کودک را تقویت می‌کنند. با تکرار روزانه و اجرای شاد این بازی‌ها، بچه‌ها نه‌تنها در املا قوی‌تر می‌شوند، بلکه به نوشتن علاقه‌مند خواهند شد.

سوالات درست و نادرست بازیِ برای تقویت املا کلاس دوم

در این بازی، از دانش‌آموزان بخواهید مانند تمرین‌های «درست و نادرست» هر درس، خودشان سؤال طراحی کنند. مثلاً بگویید: «هرکسی باید از متن درس، دو سؤال درست و یک سؤال نادرست بنویسد.» کودک برای طرح سؤال باید متن را دوباره با دقت بخواند، و هنگام نوشتن سؤال‌ها به املای صحیح کلمات توجه کند. این تمرین علاوه بر تقویت املا، مهارت درک مطلب را هم بالا می‌برد.

 مسابقه‌ی نشانه‌ها بازیِ برای تقویت املا کلاس دوم

یک محدوده مشخص کنید، مثلاً بگویید: «هرکس زودتر کلمه‌ای با نشانه‌ی ث در داخل متن کتاب پیدا کند و درست بنویسد، یک امتیاز می‌گیرد!» می‌توانید این مسابقه را با نشانه‌های دیگر هم انجام دهید (ص، ض، ذ، ز، ش، چ…). این بازی باعث می‌شود کودک با توجه شنیداری و دیداری بالا به دنبال حروف بگردد و تفاوت نشانه‌های هم‌صدا را یاد بگیرد.

چیستان املایی بازیِ برای تقویت املا کلاس دوم

 چیستان املایی در این بازی، شما ویژگی ظاهری یا معنایی یک کلمه را می‌گویید تا بچه‌ها آن را داخل متن کتاب پیدا بکنند و  داخل برگه بنویسند. مثلاً: یه موجود کوچیک که ما رو مریض می‌کنه؟ (میکروب) چیزی که هر روز ازش استفاده می‌کنیم تا بنویسیم؟ (مداد) چیزی که روی سرمون رشد می‌کنه؟ (مو) کودک هم با حدس و نوشتن کلمه هم مهارت شنیداری‌اش تقویت می‌شود و هم دقت نوشتاری‌اش بالا می‌رود.

املای درهم‌ریخته بازیِ برای تقویت املا کلاس دوم

 هدف: تمرکز دیداری و تقویت حافظه‌ی املایی

 وسایل: کارت‌های کلمه (مثلاً کلمات درس فارسی)

روش اجرا:

کارت‌هایی آماده کن که روی هرکدوم حروف کلمه به‌صورت درهم نوشته شده باشند. مثلاً برای «دوست» بنویس: «سدتو». کودک باید با نگاه کردن، کلمه‌ی درست را پیدا کرده و بنویسد.

پیشنهاد معلمی: می‌تونی بازی رو رقابتی کنی؛ هرکس زودتر ۵ کلمه درست رو بازسازی کنه، یک ستاره بگیره

 

کلمه‌ی گمشده بازیِ برای تقویت املا کلاس دوم

 هدف: تقویت حافظه‌ی دیداری و جمله‌سازی

 وسایل: کارت جمله‌ها یا تخته کلاس

روش اجرا: روی تخته جمله‌ای بنویس: «من دیروز به _ رفتم.» یک کلمه را جا بگذار و چند گزینه روی کارت بنویس: (مدرسه – مداد – دوچرخه) کودک باید هم معنی درست را حدس بزند، هم املای درست را بنویسد.

پیشنهاد معلمی: می‌توانی این بازی را به‌صورت گروهی اجرا کنی؛ هر گروه جمله‌ی خودش را کامل کند و روی تابلو نصب کند.

 

 املای تصویری بازیِ برای تقویت املا کلاس دوم

 هدف: تقویت حافظه‌ی دیداری و ارتباط تصویر و نوشتار

 وسایل: فلش‌کارت تصویری (سیب، ماهی، کتاب، گل…)

روش اجرا: کارت تصویری را نشان بده و بگو: «این چیه؟» دانش‌آموز باید کلمه را بنویسد. در پایان، همه کارت‌ها را روی تخته بچسبان و شکل درست املای هرکدام را کنارشان بنویس.

پیشنهاد معلمی: برای سخت‌تر کردن، می‌تونی دو تصویر مشابه بذاری (مثلاً شیر حیوان و شیر نوشیدنی) تا کودک دقت کنه کدوم معنا مدنظرته.

 

کارآگاه املا بازیِ برای تقویت املا کلاس دوم

 هدف: پیدا کردن غلط‌های املایی با دقت بالا

 وسایل: متن کوتاه با چند غلط عمدی

روش اجرا

متنی کوتاه روی برگه یا تخته بنویس که چند اشتباه املایی دارد، مثل: «مهران با دوستش به مغازه رفت و یک کتاف خرید.» کودک باید نقش کارآگاه را بازی کند و غلط‌ها را پیدا کند و درستشان را بنویسد.

پیشنهاد معلمی: برای جذاب‌تر شدن، به هر دانش‌آموز ذره‌بین مقوایی بده و بگو هر غلطی پیدا کنه، یه ستاره جایزه بگیره

کلمه‌سازی با نشانه بازیِ برای تقویت املا کلاس دوم

 هدف: تمرکز بر نشانه‌ها و گسترش دایره‌ی لغات

 وسایل: تخته یا برگه روش اجرا: یک نشانه انتخاب کن (مثلاً «ش»). به بچه‌ها بگو هرکس در ۲ دقیقه بیشترین تعداد کلمه با این نشانه بنویسه. در پایان با هم می‌خوانید و غلط‌ها را بررسی می‌کنید. پیشنهاد معلمی: برای هر نشانه، رنگ خاصی انتخاب کن تا ذهن کودک بهتر آن را به یاد بسپارد.

 

املای تصویری گروهی بازیِ برای تقویت املا کلاس دوم

 هدف: تقویت همکاری و تمرکز

  وسایل: تخته و ماژیک رنگی

روش اجرا: دانش‌آموزان را به دو گروه تقسیم کن. کلمه‌ای بگو (مثلاً «مدرسه»). نفر اول از هر گروه باید یکی از حروف را بنویسد و نفر بعدی ادامه دهد تا کلمه کامل شود. هر گروه که بدون اشتباه و سریع‌تر بنویسد، برنده است.

پیشنهاد معلمی: برای ایجاد هیجان، بعد از چند دور، از کلمات طولانی‌تر استفاده کن. —

 

 

 

 چرا بعضی از دانش‌آموزان کلاس دوم در املا ضعف دارند؟

ضعف املایی کودکان معمولاً از چند نوع خطا ناشی می‌شود:

۱.  خطاهای شنیداری (درک نادرست صداها) کودک صدای حروف را درست نمی‌شنود یا تفاوت بین صداهای شبیه مثل «س» و «ز» را درک نمی‌کند. راهکار: تمرین‌های شنیداری مثل تشخیص صدای اول و آخر کلمه، گوش دادن به صدای حروف و تکرار با آهنگ.

۲.  خطاهای دیداری (حافظه‌ی تصویری ضعیف) کودک شکل درست کلمه را در ذهنش نگه نمی‌دارد. مثلاً «زنبور» را «ذنبور» می‌نویسد. راهکار: استفاده از کارت‌های تصویری، بازی‌های دیداری و نوشتن کلمه همراه با تصویر برای تقویت حافظه بصری.

۳.  خطاهای زبانی یا مفهومی کودک معنی کلمه را درست نمی‌داند یا با کلمه‌ی مشابه اشتباه می‌گیرد. مثلاً «قلب» را «قالپ» می‌نویسد چون تلفظش را با حرف «پ» شنیده است. راهکار: گفت‌وگو درباره معنی کلمات و جمله‌سازی با واژه‌های جدید.

۴.  خطاهای حرکتی (در نوشتن) بعضی از بچه‌ها در نوشتن حروف دچار اشتباه می‌شوند یا ترتیب نوشتن را رعایت نمی‌کنند. راهکار: تمرین‌های هماهنگی چشم و دست، نوشتن روی شن، یا کشیدن حروف در هوا برای تقویت عضلات کوچک دست.

 راهکارهای کلی برای تقویت املا کلاس دوم

• هر روز ۵ تا ۱۰ دقیقه بازی املایی انجام دهید.
• به جای تکرار خشک املا، از داستان و تصویر استفاده کنید.
• هنگام اشتباه، کودک را سرزنش نکنید؛ با او بازی کنید تا خودش شکل درست را پیدا کند. از کلمات درس همان روز در بازی استفاده کنید تا یادگیری عمیق‌تر شود.
• کارت‌های «املای تصویری» درست کنید تا کودک بین دیدن، گفتن و نوشتن ارتباط برقرار کند.

 جمع‌بندی

یادگیری املا در پایه دوم، پایه‌گذار مهارت نوشتن و درک مطلب در سال‌های بعد است. اگر این مهارت با بازی و خلاقیت همراه باشد، نه‌تنها برای کودک خسته‌کننده نیست، بلکه باعث علاقه‌مندی و تقویت حافظه می‌شود. اگر به دنبال بازی‌های هدفمند، کاربرگ‌های تقویت املا و روش‌های کاربردی برای آموزش در منزل یا کلاس درس هستید، پیشنهاد می‌کنیم از سایت  خانواده توانمند دیدن کنید.

در این سایت مجموعه‌ای از مقالات آموزشی، بسته‌های تمرینی و بازی‌های تقویتی برای کودکان دبستانی وجود دارد. برای دریافت راهنمایی و مشاوره در زمینه آموزش و تقویت مهارت‌های تحصیلی فرزندتان می‌توانید با شماره زیر تماس بگیرید:  ۰۹۰۵۴۱۴۶۹۱۱ خانواده توانمند؛ همراه رشد و یادگیری فرزندان ایران.

مقالات سایت خانواده توانمند

•  زیر و رو به کودکان با برنج
•  بالا و پایین به کودکان
• کوچک و بزرگ به کودکان
• عقب و جلو به کودکان
•  عدد سه به کودکان با درب بطری
•  عدد دو به کودکان با دوچرخه سبزیجات
•  عدد یک به کودکان با میوه سیخی
• همه هیچ مقداری به کودکان با آب پرتقال
•  تناظر یک به یک به کودکان با سر مدادی
• آموزش مفهوم کوتاه و بلند به کودکان با عروسک
• آموزش مفهوم داخل و خارج به کودکان با گربه
• آموزش ساعت به کودکان
• درمان اختلال ریاضی دانش آموزان ابتدایی
• درمان اختلال ریاضی در منزل
• آموزش ریاضی به کودکان کم‌توان ذهنی: شروع از نقطه قوت، پلی به سوی موفق
• آموزش ریاضی اول در منزل با جوراب و دکمه

• جدول ارزش مکانی کلاس اول: پایه‌های ریاضی را با بازی بسازیم

• حل کاربرگ مسئله دو مرحله ای کلاس دوم با تصویرسازی