توانمندسازی والدین کودکان استثنایی
03/09/1399توانبخشی حرفه ای
10/09/1399یکی از سوالات مهم و پرتکراری که شما پدر و مادرها بیشتر اوقات از تیم خانواده توانمند میپرسید این است که بازی های کودکان مبتلا به اوتیسم چیها هستند. یا اصلا چه بازیهای برای اونا مفید میباشد. این پرسشهای مداوم و استرسهای شماسروران باعث شد که ما دو مقاله غنی و پرکاربرد مثل 7 بازی؛ از بازی مناسب کودکان اوتیسم برای شما عزیزان تهیه کنیم و در اختیارتون قرار بدیم. پس با ما همراه باشید.
بازی برای یک کودک هدفی جز خود بازی ندارد؛ او برای رسیدن به چیزی یا هدفی بازی نمیکند، بلکه صرفا لذت بردن از این واکنش غیر اجباری مد نظرش است. در واقع بازی کنش و فعالیتی است که برعکس فعالیت کار به دنبال یک هدف بیرونی مثل کسب درآمد یا رسیدن به اهداف خاص نیست.
این فعالیت ذاتی و خود انگیخته، بر بسیاری از جنبههای رشد از قبیل رشد حرکتی، رشد شناختی، رشد اجتماعی و حتی رشد اخلاقی کودک تاثیر دارد. متاسفانه والدین کودکان دارای این اختلال از زمانی که متوجه میشوند کودکشان دارای چنین مشکلی است.
البته در صورت مساعد بودن شرایط مالی، کودکان خود را به انواع و اقسام درمانها متصل میکنند و بهبود آن را در ساعات زیادی که صرف رفتن به کلینیکها و انجمنها میشود؛ میبینند. به نوعی والدین تصور میکنند که هرچه بیشتر به کلینیکها مراجعه کنند و کودک خود را تحت رویکردهای درمانی بیشتری قراردهند، هم وظیفه خود را کاملا انجام دادهاند و آسودگی وجدانشان را تامین کردهاند و هم اینکه چنین رفتاری در بهبود هرچه سریعتر فرزندشان بیشتر تاثیر دارد.
بازی کودکان اوتیسم
چنین رفتاری باعث جنبه بسیار مهمی میشود و آن جنبه مهم و اساسی انکار و نادیده گرفتن کودکی و بچگی فرزندشان است.یک فرد دارای اختلال طیف اوتیسم، شبیه هر انسان دیگر دورهای را میگذارند به نام کودکی و در این دوره اساسیترین کنش، بازی است.
عموما والدین فراموش میکنند کودکشان نیازمند است که بازی کند، هیجانات خود را در قالب بازیها تخلیه کند یا اطلاعات ضروری زندگیاش را از روی بررسی و عمل کردن روی اشیا به دست آورد.انکار چنین نیازی در مجموع به انکار کودکی این فرد منجر می شود و تصور نادرستی را پایه گذاری می کند، مبنی بر اینکه چنین افرادی صرفا نیازمند درمان هستند و بس.
بازی کودکان مبتلا به طیف اتیسم
بازی های کودکان مبتلا به اوتیسم دارای جنبهای یکنواخت و تکرار شونده است که به نظر میرسد هیچ منظوری را برآورده نمیسازد. بیشتر این بچهها خود را با اشیای بی جان سرگرم میکنند و از اشیایی که به دور خودشان میچرخند لذت میبرند و با بچههای دیگر بازی نمیکنند.سبک بازی کردن این کودکان با افرادی که چنین اختلالی ندارند، متفاوت است.
این تفاوتها را راجرز این گونه دسته بندی کرده است:
- آنها تمایل بیشتری به تکرار یک کار نسبت به همسالانشان دارند.
- زمان خود را بیش از حد معمول با اسباب بازی و انجام کاری یکسان میگذرانند، گویی آنها از دیگر کودکان دیرتر خسته میشوند.
- بازیهای آنها معمولا نسب به همسالانشان بسیار ساده است، از انجام بازیهای ساده با اسباب بازیها بیشتر لذت میبرند و معمولا کارهای قدیمی را تکرار میکنند و انگار مهارتهای جدید کسب نمیکنند.
- ممکن است آنها با اشیاء به صورت غیر معمول بازی کنند.
- تمایل کمتری به بازیهای تقلیدی نسبت به همسالان شان دارند و گویی این بازیها را متوجه نمیشوند.
- زمانی که با اسباب بازیهایشان به تنهایی بازی میکنند، راضی ترند، آنها نسبت به همسالانشان تمایل کمتری به راه دادن والدین، خواهر و برادر و غیره در بازیهایشان دارند.
تمام این تفاوتها در نوع بازی یک کودک مبتلا به اختلال طیف اتیسم، اهمیت این مسئله را بیشتر میکند که والدین این کودکان باید بدانند بازی را از کجا و چطور با کودکشان آغاز کنند، چرا که ممکن است کودک علاقه و توجهی به اسباب بازیهای که دارد نشان ندهد یا اینکه به شکل معمولی که دیگر کودکان از آن اسباب بازیها استفاده میکنند، با آنها رفتار نکند.
برای مثال ممکن است این کودک علاقه بالایی داشته باشد با یک تکه نخ بازی کند یا اینکه از رشته های کنار قالی خوشش بیاید و ساعت ها مشغول بازی با آنها باشد.
تفاوت بازی کودکان اوتیسم با سایر کودکان
برای ورود به بازی کودک مبتلا به اوتیسم باید والدین علاقههای کودک را مدنظر قرار دهند و همبازی شدن را از جایی آغاز کنند که کودک به آن اسباب بازی یا شیء مورد نظرش علاقه دارد، حتی اگر شیء عجیب و غیر معمول باشد.در این صورت میتوان کم کم اشیای دیگر و اسباب بازی متنوعی را نیز وارد کرد که توجه کودک را جلب کنند و هم زمان با ورود این اشیا میتوان اطلاعات جزئی در موردشان به کودک ارائه داد.در این صورت هم زمان با بازی کردن و ایجاد فضایی که مورد علاقه کودک باشد، میتوان آموزشهای لازم را نیز به کودک ارائه داد.
از طرفی این کودکان نیازمند این هستند که با آنها بازیهای حسی– حرکتی شود، بازیهایی که بدن در آن بیشتر درگیر باشد، حتی باید گاهی با او کشتی گرفت، او را قلقلک داد یا اینکه بازی بپر بپر را با او انجام داد، زیرا این کودکان همچون تمام کودکان دیگر علاوه بر نیاز به آموزش، نیازمند گذراندن دوران کودکی هستند و چنین رفتاری علاوه بر ایجاد فضای نشاط آور، کودک را به فعالیتهای بدنی وادار میکند که موجب هماهنگی اندام ها و تسلط بهتر فرد روی اندامهای خود میشود.
مثالی کوتاه در مورد بازی با کودکان مبتلا به اوتیسم
با آوردن مثالی میتوان موارد ذکر شده را ملموستر کرد. فرض کنید کودک به آبمیوه گیری علاقه زیادی نشان میدهد و دوست دارد ساعات زیادی را به تماشا یا بازی کردن با آن بگذراند. در این نقطه با شناسایی علاقه کودک میتوان به دنیای بازی او ورود کرد.
میتوان در طی این همبازی شدن، رابطه علت و معلولی فشار دادن دکمه و روشن شدن را به او آموزش داد، به مرور انواع میوه ها را به او شناساند.همچنین می توان اسامی مزهها و مفهومشان را نیز به کودک آموزش داد و او را آزمود که در صورت پاسخدهی مطلوب پاداشی دریافت کند. در چنین فضایی (بودن در فضای دلخواه و لذت بخش) بیآنکه علاقه کودک را سرکوب کرده باشیم، به مراتب شانس یادگیری کودک را افزایش دادهایم و مانع رفتارهای کودکانه او نیز نشدهایم.
حرف ما به شما..
“آموزش کودکان اوتیسمی“نیازمند صبر و حوصله زیادی است. ما از شما خانوادههای عزیز میخواهیم که با آرامش و صبور بودن خودتان بازی کردن جمعی را به کودکان اوتیسمیتان هدیه بدهید. در کنار آنها باشید و بمانید. و با استفاده کردن از بازیهای آموزشی به آنها مهارتهای اجتماعی و رفتاری زیادی آموزش دهید. شما میتوانید هر سوالی که در مورد بازیهای مفید کودکان اوتیسم دارید را از طریق کانالهای ارتباطی و یا با کامنت کردن زیر همین پست از ما بپرسید.
منبع:
کتاب اوقات فراغت درکودکان ونوجوانان مبتلا به طیف اتیسم دکتر کاوه مقدم
خانواده توانمند به خانوادههای کودکان با نیازهای ویژه چه کمکی میکند؟
ما در خانواده توانمند تلاش میکنیم تا کودکان با نیازهای ویژه به همراه خانوادهشان از کلیه خدمات آموزشی، درمانی، مهارتی و محصولات (لوازم توانبخشی، اسباببازی، کتاب، صنایع دستی و…) متناسب با نیازهای خود بدون هرگونه محدودیت زمانی و مکانی از خدمات گفته شده بهرهمند شوند.
جهت استفاده یا مشاوره گرفتن از خدمات خانواده توانمند باید چکار کنیم؟
۱. در قسمت ورود /ثبتنام خدمات گیرنده ثبتنام کنید.
۲.خدمات یا محصول مورد نظر خود را جستوجو و یا در صورت تمایل رزو کنید.
۳. از طریق شماره تلفن ۰۹۰۵۴۱۴۶۹۱۱ مشاوره و آگاهی لازم را دریافت کنید.
چگونه میتوان محصولات و خدمات خود را در سایت خانواده توانمند معرفی کنیم؟
جهت ثبت خدمات و محصولات خود در سایت؛ شما عزیزان میتوانید فرم همکاری را پر کنید تا تیم خانواده توانمند در اسرع وقت جهت هماهنگی لازم با شما تماس بگیرند.