همه انسان ها به دنبال زندگی مستقل هستند تا بتوانند بدون کمک دیگران خواست ها و نیازهای خود را برآورده سازند اما بعضی از افراد مانند معلولان و بیماران در بازه­ای از زندگی شان یا به طور دائم برای برطرف کردن نیازهای شخصی شان نیازمند کمک سایرین هستند. بعضی از معلولان و بیماران به حمایت صدرصد نیاز دارند و بعضی می توانند با استفاده از وسایل توانبخشی و خدمات توانبخشی توانایی لازم را برای انجام امور مختلف زندگی شان کسب کنند.

خدمات توانبخشی متناسب با سن و نیاز افراد ارائه می شود به همین دلیل خدمات توانبخشی کودکان استثنایی و توانبخشی سالمندان از نظر روش و لوازم توانبخشی متفاوت است . وسایل توانبخشی راهی برای افراد معلول و بیماران است که بتوانند برای خود زندگی مستقل بسازند. در این مقاله با انواع وسایل توانبخشی شنوایی و تجهیزات توانبخشی بینایی، وسایل توانبخشی دست و پا، لوازم توانبخشی حرکتی و سکته مغزی آشنا می­شویم.

تجهیزات توانبخشی شنوایی

ابزارهای مورد استفاده در توانبشخی شنوایی شامل دو بخش سخت افزاری و نرم افزاری است. این دو بخش مانند دو حلقه یک زنجیر به هم مرتبط بوده و همدیگر را کامل می­کنند.

ابزارهای سخت افزاری:

سمعک­ها، دستگاه کاشت حلزون، دستگاه لامسه، ابزارهای تربیت شنوایی و…

ابزارهای نرم افزاری:

مشاوره، گفتارخوانی، تربیت شنوایی، راهبردهای محیطی

سمعک

سمعک در اولین نگاه بلند گوی ساده­ای است که از سه قسمت اساسی میکروفون، تقویت کننده و رسیور تشکیل شده است. میکروفون انرژی صوتی را دریافت و به انرژی الکتریکی تبدیل نموده، به تقویت کننده( آمپلی فایر) ارائه می­کند. تقویت کننده انرژی الکتریکی خارج شده از میکروفون را دریافت و آن را تقویت می­کند( دامنه موج صوتی را افزایش می­دهد). رسیور موج الکتریکی تقویت شده توسط آمپلی فایر را به موج صوتی تبدیل و وارد گوش می­نماید( عکس میکروفون عمل می­­کند). سمعک ها براساس نوع مدار به سه دسته تقسیم می­­شوند:

سمعک های آنالوگ

سمعک­های آنالوگ امواج صوتی را به سیگنال­های الکتریکی تبدیل می­کند و این سیگنال­ها الکتریکی به آمپلی فایر ارسال می­شود. این سمعک­ها دارای تنظیم صدا و کنترل زیر و بم به صورتی دستی می­باشند.

سمعک­های قابل برنامه ریزی( نیمه دیجتیال)

سمعک­های آنالوگی هستند که به وسیله  کامپیوتر تنظیم می­شوند. سمعک نیمه دیجیتال همان سمعک آنالوگ است، ولی به صورت دیجیتالی فرمان می­­پذیرد. به عبارت ساده تر، سمعک­ها آنالوگ با پیچ گوشتی کوچک و با چرخاندن پیچ­های کوچکی که بروی سمعک است قابل تنظیم هستند، ولی سمعک­های­ نیمه دیجیتالی به وسیله کامپیوتر یا برنامه­ ریزهای کامپیوتری مخصوص قابل تنظیم هستند.

سمعک­های دیجیتال

این دسته از سمعک­ها امواج صوتی دریافت شده را قبل از تقویت به کدهای عددی تبدیل می­کنند، درست مانند یک کامپیوتر( توسط یک پردازشگر کامپیوتری بسیار کوچک). در این سمعک­ها صداها پس از دریافت توسط میکروفون و گاهی یک فیلتر حذف نویز توسط یک مبدل آنالوگ به دیجیتال تبدیل می­شوند و پس از آن پردازشگر سمعک با انجام محاسبات بسیار پیشرفته در زمان بسیار اندک( چندمیلیونیوم ثانیه) تغییراتی انجام می­دهد که حاصل آن صدایی بسیار مطلوب برای شنونده است. در آخرین مرحله توسط یک مبدل دیجیتال یا آنالوگ، داده­ها مجددا به سیگنال­های الکتریکی آنالوگ تغییر یافته و به رسیور تحویل داده می­شود. این سمعک­ها از قابلیت­هایی نظیر جدا کردن گفتار از نویز محیط برخوردارند. مدارات دیجیتال، امکان تنظیم بیشتری را برای ادیولوژیست برحسب نیاز بیمار  شرایط محیطی مختلف فراهم می­کند.

طبقه بندی سمعک­ها براساس اندازه

سمعک­ها برحسب سایز، جایگاه قرارگیری درگوش، میزان تقویت صدا به 5 دسته کلی تقسیم می شوند:

سمعک­های پشت گوشی، سمعک داخل گوشی، سمعک جیبی، سمعک عینی، سمعک

پروتزهای کاشت حلزون

تعداد بی شماری از افراد با کم شنوایی عمیق وجود دارند که نمی­توانند از تقویت صوت به وسیله سمعک بهره بگیرند. در افراد مبتلا به کاهش شنوایی عمیق، حس شنوایی تنها در صورتی تحریک می­شود که عصب شنوایی مستقیما به وسیله محرک الکتریکی تحریک شود. این امر بوسیله دستگاه کاشت حلزون امکان پذیر می­گردد.

وسایل توانبخشی نابینایان

وسایل کمک بینایی الکترونیکی یا اصطلاحا CCTV ها از جمله جدیدترین اختراعات برای کمک به افراد کم­بینا هستند. در مواردی که فرد از وسایل کمک بینایی اپتیکی همچون ذره بین­ها رضایت ندارد و یا دیدش با هیچ کدام از این وسایل بهبود نمی­یابد، CCTVها به کمک او می­آیند. این وسایل به خصوص در فعالیت­های مربوط به دید نزدیک مانند مطالعه کردن، نوشتن، جدول حل کردن عملکرد موثری دارند. همچنین بیماران با میدان دید بسیار محدود، بیماری­های وابسته به سن ماکولا نیز از این وسایل بسیار سود می­برند. وسایل کمک بینایی الکترونیکی همچنین استقلال بیمار را در انجام دادن فعالیت­های روزمره افزایش می­دهند. از مزایایی این وسایل می­توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ایجاد فاصله بیشتر در هنگام مطالعه
• بزرگنمایی بیشتر
• میدان دید وسیع تر
• کنتراست بهتر و حتی کنتراست معکوس
• مطالعه طولانی مدت تر

وسایل کمکی  توانبخشی نابینایان در منزل

در بین وسایل کمک بینایی، وسایلی وجود دارند که سبب افزایش حدت بینایی، یا میدان دید بیمار نمی­شود ولی می­توانند سطح زندگی فرد را بهبود بخشند. به عنوان مثال استفاده از کتاب­های صوتی، نرم­افزارهای تبدیل متن به آو، ساعت گویا، خودکار­های دارای منبع نور، ناخن گیرهای ذره بین دار، وسایل آشپزخانه مانند ترازوهای با اعدابزرگتر و… به وضوح شرایط زندگی فرد را بهتر می­کنند. در حال حاضر، بسیاری از این وسایل در مراکز کم­بینایی معتبر دنیا مورد استفاده قرار می­گیرند.

وسایل توانبخشی دست

لوازم توانبخشی دست باعث تقویت عضلات دست مانند شانه، آرنج، مچ و انگشتان دست می شود. تجهیزات توانبخشی دست انواع مختلفی دارند که متخصصان کاردرمانی و فیزیوتراپی از آنها برای توانمند سازی مراجعان خود استفاده می­کنند تا فرد توانایی انجام فعالیت­های روزمره خود را داشته باشد یا بهتر بتواند از عضلات دست استفاده کند. در این قسمت چند نمونه از وسایل تجهیزات توانبخشی دست را معرفی می­کنیم:

ترافیکس Therafix

ابزاراهای مانند ترافیکس Therafix با عث بهبود بیماری های مچ و ساعد می شوند و افراد می توانند بعد از طی کردن جلسات فیزیوتراپی یا کاردرمانی دست فعالیت های روزمره خود را به سهولت انجام دهند.

یو پی اس Unilateral Pronation & Supination) )

یو پی اس Unilateral Pronation & Supination)  )وسیله تمرینی برای قسمت مچ دست است که از ام دي اف تهیه شده است.وسیله چوبی و کروی شکل که جهت تقویت حرکت چرخش رو به خارج و چرخش رو به داخل ساعد در بیماران استفاده میشود.

الاستیک برد

یکی از ابزارهای جذاب و کاربردی برای تقویت انگشتان و عضلات آن، الاستیک برد است که زمینه تقویت و توانمند سازی انگشتان دست را  با انجام تمرینات مختلف فیزیوتراپی و کاردرمانی دست و انگشتان  فراهم می کند.

وسایل توانبخشی پا

پا نقش مهمی در فعالیت روزمره انسان­ها دارد. در طول روز فشارها و نیروهای زیادی از طریق پاها به مفاصل زانو، لگن و ستون فقرات منتقل می شود. اگر پای انسان ها توانمند باشد باعث تحرک، فعالیت، شادابی و نشاط می ‌شود و سلامت قلب و ریه و سایر ارگان ‌ها را به همراه دارد.

اما اگر پا توانایی لازم را نداشته باشد باعث کاهش فعالیت روزانه و متعاقب آن، افزایش وزن و در نهایت بیماری های قلب و عروق و سایر اندام ها را به دنبال خواهد شد. در طول فعالیت روزمره گاهی تا سی برابر وزن بدن به پاها فشار منتقل می ‌شود. به هنگام مواجه با درد پا، حتما باید در اسرع وقت به کاردرمانی و فیزیوتراپی مراجعه کرد. متخصصان کاردرمانی و فیزیوتراپی معمولا در کلینک ها از روش­های مختلفی برای درمان مراجعین استفاده می­کنند، در ضمن برای انجام روش­های درمانی خود  از تجهیزات توانبخشی و وسایل کاردرمانی پا نیز استفاده می­کنند و برای تسریع روند درمان متخصان معمولا به افراد استفاده از لوازم توانبخشی پا در منزل را توصیه می­کنند!!!

وسایل توانبخشی پا در منزل

در این قسمت چند نمونه از وسایل توانبخشی پا در منزل را معرفی می­کنیم:

اسلینگ پاشنه

در مواردی که مچ پا دچار انقباض و گرفتگی میشود میتوانید به کمک اسلینگ پاشنه   Sling Heels  آن را بالا نگه داشت و به صورت کامل درمان کنید. در واقع  با بالا نگه داشتن پا به وسیله اسلینگ پاشنھ Sling Heelsمی توانید در مچ پا و اطراف پا ایجاد کشش به وجود آورد که همین کشش باعث می‌شود انقباضات و گرفتگی هایی که در نواحی پا اتفاق افتاده است برطرف شود.

بالانس کوشن

این دیسک های باد شده در تمرینات توانبخشی برای کمک به افراد برای بازیابی حس حرکت و موقعیت خود، و تمرین برای سالمندانی که می خواهند تعادل خود را حفظ یا بهبود بخشند، استفاده می­شود.

ماساژ رودلر دمبلی

واقع ماساژور غلطکی یکی از وسایل توانبخشی بسیار مفید برای ریکاوری بدن و ریلکس کردن مفاصل و عضلات شکم ، باسن ، بازوها ، کمر و کف پا و … می‌باشد.

لوازم توانبخشی حرکتیزن

طراحان حوزه صنعت  با کمک متخصصان کاردرمانی و فیزیوتراپی انواع وسایل کمکی توانبخشی حرکتی را طراحی می­کنند تا افراد بدون محدودیت بتوانند همه فعالیت های­ خود را انجام دهند. ساخت این دستگاه ها و وسایل، آسایش و راحتی را به معلولان، سالمندان، بیماران و افرادی که بر اثر سانحه ای نظیر تصادف، دچار شکستگی و آسیب در اندام های حرکتی خود شده اند، هدیه داده است. وسایل کمکی برای راه رفتن انواع مختلفی دارند از جمله می­توان به ویلچر، عصا، واکر و… اشاره کرد.

وسایل توانبخشی سکته مغزی

افرادی که دچار سکته مغزی می­شوند با دریافت خدمات توانبخشی مانند گفتاردرمانی و کاردرمانی می­توانند توانایی گفتاری و حرکتی خود را مجددا کسب کنند. متخصصان برای کمک به افرادی که دچار سکته مغزی شده­اند از وسایل و تجهیزات توانبخشی نیز مانند انواع ماساژور،  نگهدارنده قاشق، چنگال،  واکر،  و… استفاده می­کنند.

کلام آخر

در این مقاله انواع وسایل توانبخشی کودکان، سالمندان و معلولان معرفی شد تا این افراد با استفاده از تجهیزات توانبخشی  زندگی مستقلی داشته باشند. در صورت نیاز به کسب اطلاعات درباره قیمت وسایل توانبخشی و آشنایی با فروشگاه های اینترنتی لوازم توانبخشی برای خرید لوازم توانبخشی و شرکت های تولیدکننده تجهیزات توانبخشی، کاردرمانی، گفتاردرمانی حتما با شماره 09054146911 تماس بگیرید تا با آگاهی محصولات توانبخشی خود را تهیه کنید.