در این مقاله شما را با یکی از پیش نیازهای مهم استقلال کودکان نابینا در غذا خوردن آشنا می کنیم. کودکان نابینا برای کسب این مهارت باید گام به گام آموزش ببینند. پیدا کردن غذا در بشقاب یکی از این گام هاست که نیاز به آموزش دارد که ما در این مقاله نحوه آموزش این مهارت را با شما به اشتراک می گذاریم.

استقلال کودکان نابینا در غذا خوردن

ممکن است در ذهن شما هم این سوال وجود داشته باشد که کودک نابینا شما از چه زمانی می‌تواند خودش به تنهایی غذا بخورد؟ یکی از نکات مهم زندگی با کودک نابینا در این است که شاید کودکان نتوانند در سال‌های اول زندگی صحبت کنند و منظورشان را به خوبی بیان کنند اما نشانه‌هایی از خودشان بروز می‌دهند که می‌تواند به شما کمک کند تا او را بهتر درک کنید. در مورد تنهایی غذا خوردن کودک و تغذیه کودک هم قضیه از این قرار است و برای اینکه بفهمید چه موقعی کودک شما برای غذا خوردن به تنهایی آماده است کافی است نشانه‌ها را دنبال کنید.

به تنهایی غذا خوردن یکی از مهمترین نقاط عطف رشد کودک نابینا محسوب می‌شود که والدین باید با آن به درستی برخورد کنند. در واقع به تنهایی غذا خوردن کودک نابینا یکی از گام‌ها اولیه استقلال و رشد اجتماعی در کودکان نابینا است.

تنهایی غذا خوردن کودک نابینا نه تنها حس استقلال و خودکفایی به او می‌دهد بلکه به او کمک می‌کند تا کنترل بیشتری روی خود و محیط اطراف خود داشته باشد. همچنین توانایی کودک در خوردن غذا بدون نیاز به کمک دیگران می‌تواند والدین را هم از این نگرانی خلاص کند، به شرط آنکه کودک به اندازه کافی مهارت کسب کرده باشد. به کودک نابینا و کم بینای خود فرصت دهید تا این توانایی را کسب کند.

فواید استقلال کودکان نابینا در غذا خوردن

بدون کمک و به تنهایی غذا خوردن کودک یکی از مهمترین نقاط عطف در روند رشد و پرورش شخصی و اجتماعی کودک نابیناست. از زمانی که کودکان یاد می‌گیرند به تنهایی غذایشان را نوش جان کنند و روی وعده غذایی خود استقلال داشته باشند، کنترل بهتری روی گرسنگی و سیری خود پیدا می‌کنند. این امر نگرانی والدین در مورد سیر بودن یا گرسنه بودن کودک را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.

همچنین غذا خوردن به تنهایی در کودکان یک نیروی محرک برای پرورش مهارت‌های حرکتی و تقویت عضلات محسوب می‌شود و به مسیر رشد جسمی و فکری کودک نابینا و کم بینا کمک می‌کند.

آموزش پیدا کردن غذا در بشقاب

زمان غذا خوردن یکی از اوقات بسیار خوشایند برای کودکان و بزرگسالان است. البته اگر توانایی لازم را داشته باشیم و گرنه می تواند به لحظات تلخ تبدیل شود. پیدا کردن غذا در بشقاب برای کودک کم بینا و نابینا یکی از پیش نیازهای مهم غذا خوردن است که اگر به درستی آموزش داده شود برای کودک لذت بخش خواهد بود.  قبل از آموزش این کار نیاز است که کودک با موقعیت­های مختلف بدن خود را بشناسد، حرکات اعضای بدن را درک کند. استفاده از دست، مچ، انگشتان به راحتی انجام دهد در ضمن توانایی احساس اجسام مختلف و درک آنها را داشته باشد.

خوب، باید بدانید که این نوع آموزش و آموزش های استقلال یابی به کودک نابینا، خودش یک مهارت است اگر می خواهید کودکتان در تغذیه مستقل شود، نکاتی که در ادامه ارائه می شود را در منزل به طور گام به گام و متناسب با توانایی کودک با او انجام دهید:

14 گام برای آموزش پیدا غذا در بشقاب به کودکان نابینا 

1. در ابتدا آموزش می توانید از بشقاب هایی که دارای بخش های مختلف هستند استفاده کنید تا کودک به اینکار علاقمند شود و در ضمن دست یابی غذا برای او با این ظروف راحت تر خواهد بود.
2. زمانی که کودک علاقمند شد تا خود به تنهایی غذا بخورد باید به فکر انتخاب ظرف مناسب برای او باشید.. ظرفی را انتخاب کنید که بزرگ باشد و فضای نسبتا باز و زیادی داشته باشد تا کودک بتواند به راحتی غذا را پیدا کند.
3. نظر به اینکه شکل بشقاب ها متفاوت است ( گرد، بیضی، مربع و…) لذا از نوعی استفاده شود که بتوان مفاهیم جهت یابی را در آن اعمال کردو مثلا بتوان بر حسب ساعت موقعیت ها را توضیح داد.
4. یک بشقاب ساده و گرد لبه دار را در اختیار کودک بگذارید و از او بخواهید که خودش نظر بدهد که هر غذا در کجای بشقاب باشد مناسب تر است.
5. همیشه یک نوع غذا در یک جای مشخص بشقاب قرار دهید. مثلا گوشت در قسمت نیمه پایینی قرار بگیرد و برنج در قسمت بالا. نظر به اینکه در فرهنگ های مختلف نوع غذاها تنوع زیادی دارد لذا برحسب شرایط، روشی اتخاذ گردد که برای کودک ساده تر و راحت تر باشد.
6. برای کودکی که مفهوم ساعت را نمی داند برای تشخیص موقعیت بهتر است از یک نقطه مرجع استفاده کرد. مثلا لبه­ای از بشقاب که به شکم یا پا کودک نزدیک است به عنوان نقطه مرجع استفاده و سپس توضیحات را نسبت به این ناحیه ارائه کنید. ضمنا وقتی کودک دست خود را دراز می ­کند یاد بگیرد که برای رسیدن به ناحیه مورد نظر دست چقدر از بدن فاصله می­گیرد.
7. بهتر است که از حجم غذا و نوع آن به کودک آگاهی دهید. با استفاده از حس لامسه خود پی خواهد برد که غذا نرم است یا زبر، بزرگ است یا کوچک و… مثلا حس کردن گوشت و سیب زمینی چه تفاوتی با هم دارد.
8. در ابتدا غذاهای مورد علاقه او را تهیه کنید کودکان معمولا غذاهای سرخ کردنی را دوست دارند و با استفاده از آنها او را با فرآیند غذا خوردن مثل جابه جایی مواد غذایی در داخل بشقاب آگاه کنید و  نحوه کنترل آن را در بازهای مناسب، گام به گام آموزش دهید.
9. در روزهای اول شاید لازم باشد که کودک با دست در بشقاب غذا را پیدا کند تا با انواع غذا و تفاوت های آن ها با حس لامسه آشنا شود و به مرور و با کمک چنگال به کودک پیدا کردن غذا در یشقاب را آموزش دهید. در غذاهای سرخ کردنی چنگال راحت تر استفاده می شود.
10. به کودک آموزش دهید به هنگام استفاده از چنگال نوک آن باید به سمت بشقاب باشد و زمانی که غذا را پیدا کرد به آرامی چنگال را در غذا مانند کتلت، سیب زمینی فرو ببرد.
11. اگر کودک خیلی مایل است که از دست دیگر کمک بگیرد می­تواند از انگشت شانه استفاده کند نه کل انگشتان.
12. اگر کودک می­خواهد از قاشق و چنگال همزمان استفاده کند بعد از اینکه غذا توسط چنگال پیدا شد و گرفته شد می­توان از قاشق استفاده کرد. در ضمن می­توان ابتدا با قاشق جستجو کرد و بعد از چنگال برای گرفتن غذا استفاده کرد.
13. نظر به اینکه این که مهارت بسیار مهم محسوب می­شود در جلسات بعدی بایستی میزان حمایت ها به مرو  زمان و متناسب با توانایی او کاهش یابد و فقط راهنمایی به صورت شفاهی صورت گیرد تا کودک استقلال خود را  بدست آورد.
14. جهت تقویت این مهارت کودک را با بازی هایی که به نحوی مفاهیم ساعت و موقعیت دارد، آشنا کنید. مثلا بر روی یک مقوا یک ساعت برجسته بزرگ طراحی کنید و موقعیت و جهات را آموزش دهید.

نتیجه گیری

مطمئنا روش های آموزش برای افراد نابینا باید با افراد دیگر تفاوت داشته باشد. برای شناخت این روش ها نیاز است والدین کودکان نابینا و کم بینا با متخصصان این حوزه در ارتباط باشند. جهت دریافت مشاوره در زمینه استقلال کودک نابینا در غذا خوردن و آموزش پیدا کردن غذا در بشقاب می‌توانید با مشاوره خانواده توانمند با شماره 09054146911 تماس بگیرید.

برای آشنایی با نحوه چیدمان میز و سفره مناسب کودکان نابینا،مسواک زدن،استقلال حرکتی نابینایان، تقویت حواس نابینایان، کاردرمانی کودکان نابینا،نیازهای کودکان نایینا، نحوه آموزش کودکان نابینا، خرید اسباب بازی برای کودکان نابینا و پادکست مخصوص نابینا حتما به بخش مقاله  و پادکست سایت خانواده توانمند سر بزنید.

خدمات سایت خانواده توانمند

ما در خانواده توانمند تلاش می‌کنیم تا کودکان با نیازهای ویژه به همراه خانواده‌شان از کلیه خدمات آموزشی، درمانی، مهارتی و محصولات  (لوازم توانبخشی، اسباب‌بازی، کتاب، و…) متناسب با نیازهای خود بدون محدودیت زمانی و مکانی بهره‌مند شوند.